In de psychologie is holisme een benadering om de menselijke geest en het menselijk gedrag te begrijpen die zich richt op het kijken naar de dingen als geheel. Het wordt vaak gecontrasteerd met reductionisme, dat in plaats daarvan de dingen in hun kleinste delen probeert op te splitsen. Deze benadering suggereert dat we de delen alleen kunnen begrijpen als we ze in relatie tot het geheel zien.
Overzicht
In termen van psychologie suggereert de holistische visie dat het belangrijk is om de geest als een eenheid te zien, in plaats van te proberen hem op te splitsen in zijn afzonderlijke delen. Elk afzonderlijk onderdeel speelt zijn eigen belangrijke rol, maar het werkt ook binnen een geïntegreerd systeem.
In wezen suggereert holisme dat mensen meer zijn dan alleen de som der delen. Om te begrijpen hoe mensen denken, benadrukt het holistische perspectief dat je meer moet doen dan alleen focussen op hoe elk afzonderlijk onderdeel afzonderlijk functioneert. In plaats daarvan geloven psychologen die deze benadering volgen dat het belangrijker is om te kijken naar hoe alle onderdelen samenwerken
Holisme in de psychologie
Als een benadering om systemen te begrijpen, wordt holisme zowel in de psychologie als op andere gebieden gebruikt, waaronder geneeskunde, filosofie, ecologie en economie. Een sleutelzin die het kernidee achter de holistische benadering samenvat, is dat "het geheel meer is dan de som der delen."
Het gebied van holistische geneeskunde richt zich bijvoorbeeld op het behandelen van alle aspecten van iemands gezondheid, inclusief fysieke symptomen, psychologische factoren en maatschappelijke invloeden.
Om te begrijpen waarom mensen de dingen doen die ze doen en denken zoals ze denken, stelt het holisme voor dat het nodig is om naar de hele persoon te kijken. In plaats van zich te concentreren op slechts één aspect van het probleem, is het noodzakelijk om te erkennen dat verschillende factoren op elkaar inwerken en elkaar beïnvloeden.
Een reden waarom het zo belangrijk is om het hele wezen te beschouwen, is dat het geheel kan bezitten opkomende eigenschappen. Dit zijn kwaliteiten of kenmerken die in het geheel aanwezig zijn, maar niet kunnen worden waargenomen door naar de afzonderlijke stukken te kijken
Denk bijvoorbeeld aan het menselijk brein. De hersenen bevatten miljoenen neuronen, maar als je alleen naar elk afzonderlijk neuron kijkt, weet je niet wat de hersenen kunnen doen. Alleen door holistisch naar de hersenen te kijken, door te kijken hoe alle stukjes samenwerken, kun je zien hoe berichten worden verzonden, hoe herinneringen worden opgeslagen en hoe beslissingen worden genomen.
Zelfs kijken naar andere aspecten van de hersenen, zoals de individuele structuren, vertelt niet echt het hele verhaal. Alleen als we een meer holistische benadering volgen, kunnen we echt waarderen hoe alle onderdelen samenwerken.
In feite was een van de vroegste debatten op het gebied van neurologie gericht op de vraag of de hersenen homogeen waren en niet verder konden worden afgebroken (holisme) of dat bepaalde functies waren gelokaliseerd in specifieke corticale gebieden (reductionisme).
Tegenwoordig erkennen onderzoekers dat bepaalde delen van de hersenen op specifieke manieren werken, maar deze afzonderlijke delen werken samen en werken samen om verschillende functies te creëren en te beïnvloeden.
Hoe het wordt gebruikt
Bij het bekijken van vragen in de psychologie kunnen onderzoekers een holistische benadering kiezen door na te gaan hoe verschillende factoren samenwerken en op elkaar inwerken om de hele persoon te beïnvloeden. Op het breedste niveau zou holisme kijken naar elke afzonderlijke invloed die van invloed kan zijn op gedrag of functioneren.
Een humanistische psycholoog kan bijvoorbeeld rekening houden met de omgeving van een persoon (inclusief waar ze wonen en werken), hun sociale connecties (inclusief vrienden, familie en collega's), hun achtergrond (inclusief ervaringen uit de kindertijd en opleidingsniveau) en fysieke gezondheid (inclusief huidige welzijns- en stressniveaus).
Het doel van dit analyseniveau is om niet alleen te kunnen overwegen hoe elk van deze variabelen het algehele welzijn kan beïnvloeden, maar ook om te zien hoe deze factoren op elkaar inwerken en elkaar beïnvloeden.
In andere gevallen is het holisme misschien wat meer gefocust. Sociaal psychologen streven er bijvoorbeeld naar om te begrijpen hoe en waarom groepen zich gedragen zoals ze doen. Soms reageren groepen anders dan individuen, dus door meer holistisch naar groepsgedrag te kijken, kan onderzoek worden uitgevoerd om opkomende eigenschappen die mogelijk aanwezig zijn te beoordelen.
Voordelen
Net als de reductionistische benadering van psychologie heeft holisme zowel voor- als nadelen. Holisme kan bijvoorbeeld soms nuttig zijn wanneer het kijken naar het grote geheel de psycholoog in staat stelt dingen te zien die ze anders misschien zouden hebben gemist. In andere gevallen kan de focus op het geheel er echter toe leiden dat sommige van de fijnere details over het hoofd worden gezien.
Enkele van de belangrijkste voordelen van dit perspectief zijn:
Het bevat veel factoren
Een van de grote voordelen van de holistische benadering is dat het onderzoekers in staat stelt om meerdere factoren te beoordelen die kunnen bijdragen aan een psychologisch probleem. In plaats van zich te concentreren op een klein onderdeel van een probleem, kunnen onderzoekers in plaats daarvan kijken naar alle elementen die een rol kunnen spelen.
Deze benadering kan hen uiteindelijk helpen oplossingen te vinden die alle bijdragende interne en externe factoren aanpakken die de gezondheid van een individu kunnen beïnvloeden. Dit is soms effectiever dan het afzonderlijk aanpakken van kleinere componenten.
Door holistisch naar mensen te kijken, kunnen zorgverleners alle vele factoren aanpakken die van invloed kunnen zijn op hoe een persoon zich voelt, inclusief hun geest, hun lichaam en hun omgeving.
Het kijkt naar het grote plaatje
Bij het onderzoeken van een onderwerp is het vaak handig om een stap terug te doen en naar het grote geheel te kijken. Reductionisme heeft de neiging zich uitsluitend op de bomen te concentreren, maar holisme stelt psychologen in staat om het hele bos te bekijken. Dit kan gelden voor zowel het onderzoek als de behandeling van psychische problemen.
Wanneer u bijvoorbeeld probeert een cliënt met symptomen van een psychiatrische aandoening te helpen, kunnen professionals in de geestelijke gezondheidszorg door holistisch naar de patiënt te kijken alle factoren zien die van invloed zijn op het dagelijks leven van de patiënt, en ook hoe de patiënt omgaat met zijn omgeving. Met dit type benadering zijn therapeuten vaak beter in staat om individuele symptomen aan te pakken.
Menselijk gedrag is complex, dus het uitleggen ervan vereist vaak een aanpak die deze complexiteit kan verklaren. Met holisme kunnen onderzoekers een volledig inclusief antwoord geven op moeilijke vragen over hoe mensen denken, voelen en zich gedragen.
nadelen
Hoewel holisme een aantal belangrijke voordelen heeft, zijn er ook enkele belangrijke nadelen waarmee rekening moet worden gehouden. Enkele hiervan zijn:
Het heeft de neiging om niet-specifiek te zijn
Bij het oplossen van een probleem is het vaak belangrijk om je te concentreren op een bepaald aspect van het probleem om tot een oplossing te komen. Holisme heeft de neiging om meer algemeen te zijn, wat precisie soms bemoeilijkt. Vooral wetenschappers moeten hun onderzoek kunnen toespitsen op duidelijk gedefinieerde variabelen en hypothesen.
Als we iets te breed bekijken, kan het moeilijk zijn om tests uit te voeren met behulp van de wetenschappelijke methode, grotendeels vanwege het feit dat het zoveel verschillende factoren en invloeden omvat.
Het kan te ingewikkeld zijn
Omdat holisme zo allesomvattend is, kan het wetenschappelijk onderzoek erg uitdagend en complex maken. Er kunnen veel verschillende variabelen zijn om rekening mee te houden, evenals een overvloed aan potentiële interacties. Dit kan deze aanpak soms onpraktisch maken.
Voorbeelden
Er zijn een aantal voorbeelden op het gebied van psychologie van hoe holisme kan worden gebruikt om de menselijke geest en het menselijk gedrag te bekijken. De vroege stromingen, het structuralisme en het functionalisme, zijn goede voorbeelden van reductionistische en holistische opvattingen.
Structuralisme was gericht op het opsplitsen van gedragselementen in hun kleinst mogelijke componenten (reductionisme), terwijl functionalisme gericht was op het bekijken van de dingen als geheel en het overwegen van het werkelijke doel en de functie van gedrag (holisme).
Door de geschiedenis heen zijn er andere perspectieven en takken van de psychologie geweest die ook een holistische benadering hebben gevolgd.
Gestaltpsychologie
Gestaltpsychologie is een denkrichting die geworteld is in holisme. De Gestalt-psychologen geloofden niet alleen dat menselijk gedrag als een geheel moest worden gezien; ze werkten ook om te begrijpen hoe de menselijke geest zelf een holistische benadering gebruikt om de wereld te begrijpen
De Gestalt-wetten van perceptuele organisatie laten zien dat de manier waarop individuele items zich tot elkaar verhouden, van invloed kan zijn op hoe we ze zien. Wanneer vergelijkbare items samen worden bekeken, suggereert de wet van gelijkenis bijvoorbeeld dat mensen ze als componenten van een geheel zullen zien.
Deze benadering kan ook worden toegepast bij de behandeling van psychische problemen. Gestalttherapie is een persoonsgerichte benadering van behandeling die voortkwam uit de Gestalt-school. In plaats van aspecten van iemands verleden af te breken om hun huidige probleem te begrijpen, kijkt deze benadering van therapie naar alle aspecten van het leven van het individu in het hier en nu.
Humanistische psychologie
Humanistische psychologie is een tak van psychologie die in de jaren vijftig ontstond, gedeeltelijk als reactie op het behaviorisme. Waar het behaviorisme een reductionistische benadering had gekozen om menselijk gedrag te verklaren, zijn humanistische denkers meer geïnteresseerd in het holistisch bekijken van gedrag.
Deze benadering van psychologie kijkt naar alle factoren die bijdragen aan hoe mensen denken en handelen, evenals hoe al deze verschillende componenten op elkaar inwerken.
De beroemde behoeftehiërarchie van Abraham Maslow is een voorbeeld van een humanistische theorie die de menselijke motivatie holistisch bekijkt. Deze theorie richt zich niet op een enkel aspect van motivatie. In plaats daarvan bevat het veel aspecten, waaronder omgevings-, sociale en emotionele invloeden.
Sociale psychologie
Sociale psychologie heeft de neiging om een holistische benadering te volgen, omdat het individuen in hun sociale context beschouwt. Deze tak van psychologie kijkt in het bijzonder naar hoe groepsgedrag vaak verschilt van individueel gedrag, wat een goed voorbeeld is van opkomende eigenschappen en waarbij de som meer is dan de delen.
Holisme versus reductionisme
Een manier om te kijken naar hoe holisme en reductionisme worden gebruikt, is door te observeren hoe deze benaderingen kunnen worden toegepast bij het bestuderen van een specifiek psychologisch probleem.
Stel je voor dat onderzoekers meer willen weten over depressie.
- Een onderzoeker die de holistische benadering gebruikt, kan zich in plaats daarvan concentreren op het begrijpen hoe verschillende bijdragende factoren op elkaar inwerken, zoals onderzoeken hoe denkpatronen, sociale relaties en neurotransmitterniveaus iemands depressieniveaus beïnvloeden.
- Een wetenschapper die de reductionistische benadering gebruikt, zou kunnen kijken naar een zeer specifieke factor die depressie beïnvloedt, zoals neurotransmitterniveaus in de hersenen.
Een woord van Verywell
Een groot deel van de aantrekkingskracht van holisme ligt in het vermogen om alle elementen op te nemen die ons maken tot wie we zijn. Mensen zijn oneindig complex en gevarieerd, en holisme is in staat om alle externe en interne factoren aan te pakken die ons verleden, heden en toekomst beïnvloeden.
Verschillende gebieden van de psychologie richten zich vaak op de ene of de andere benadering. Hoewel reductionisme en holisme vaak tegen elkaar worden uitgespeeld, spelen ze allebei een belangrijke rol bij het helpen van onderzoekers om de menselijke psychologie beter te begrijpen.
De 7 belangrijkste denkrichtingen in de psychologie
