Wat is cognitieve dissonantie?

Wat is cognitieve dissonantie?

De term cognitieve dissonantie wordt gebruikt om het mentale ongemak te beschrijven dat het gevolg is van twee tegenstrijdige overtuigingen, waarden of attitudes. Mensen hebben de neiging om consistentie te zoeken in hun houding en percepties, dus dit conflict veroorzaakt gevoelens van onbehagen of ongemak.

Deze inconsistentie tussen wat mensen geloven en hoe ze zich gedragen, motiveert mensen om deel te nemen aan acties die gevoelens van ongemak helpen minimaliseren. Mensen proberen deze spanning op verschillende manieren te verlichten, bijvoorbeeld door af te wijzen, weg te redeneren of nieuwe informatie te vermijden.

Hoe weet je dat?

Iedereen ervaart cognitieve dissonantie tot op zekere hoogte, maar dat betekent niet dat het altijd gemakkelijk te herkennen is. Enkele tekenen dat wat u voelt verband kan houden met dissonantie zijn:

• Zich ongemakkelijk voelen voordat u iets doet of een beslissing neemt
• Een beslissing die je hebt genomen of een actie die je hebt ondernomen, proberen te rechtvaardigen of te rationaliseren rational
• Je schamen of beschaamd voelen over iets dat je hebt gedaan en proberen je acties voor andere mensen te verbergen
• Schuldgevoelens of spijt hebben over iets dat je in het verleden hebt gedaan
• Dingen doen vanwege sociale druk of angst om iets te missen (FOMO), zelfs als het niet iets was dat je wilde doen

Oorzaken

Er zijn een aantal verschillende situaties die conflicten kunnen veroorzaken die tot cognitieve dissonantie kunnen leiden.

Gedwongen naleving

Soms merk je dat je gedrag vertoont dat in strijd is met je eigen overtuigingen vanwege externe verwachtingen, vaak voor werk, school of een sociale situatie. Dit kan inhouden dat je ergens mee instemt vanwege groepsdruk of iets op het werk doet om voorkomen dat je ontslagen wordt.

Nieuwe informatie

Soms kan het leren van nieuwe informatie leiden tot gevoelens van cognitieve dissonantie. Als u bijvoorbeeld gedrag vertoont waarvan u later leert dat het schadelijk is, kan dit leiden tot gevoelens van onbehagen. Mensen gaan hier soms mee om door manieren te vinden om hun gedrag te rechtvaardigen of manieren te vinden om nieuwe informatie in diskrediet te brengen of te negeren.

Beslissingen

Mensen nemen dagelijks beslissingen, groot en klein. Wanneer mensen worden geconfronteerd met twee vergelijkbare keuzes, blijven mensen vaak achter met gevoelens van dissonantie omdat beide opties even aantrekkelijk zijn.

Als een keuze eenmaal is gemaakt, moeten mensen echter een manier vinden om deze gevoelens van ongemak te verminderen. Mensen bereiken dit door te rechtvaardigen waarom hun keuze de beste optie was, zodat ze kunnen geloven dat ze de juiste beslissing hebben genomen.

invloeden

De mate van dissonantie die mensen ervaren kan afhangen van een aantal verschillende factoren, waaronder hoe hoog ze een bepaalde overtuiging waarderen en de mate waarin hun overtuigingen inconsistent zijn.

De algehele sterkte van de dissonantie kan ook worden beïnvloed door verschillende factoren, waaronder:

• Het belang dat aan elke overtuiging wordt gehecht. Cognities die persoonlijker zijn, zoals overtuigingen over het zelf, en die hoog in het vaandel staan, leiden meestal tot grotere dissonantie.
• Het aantal dissonante overtuigingen. Hoe meer dissonante (botsende) gedachten je hebt, hoe groter de kracht van de dissonantie.

Cognitieve dissonantie kan vaak een krachtige invloed hebben op ons gedrag en handelen. Het heeft niet alleen invloed op hoe je je voelt, het motiveert je ook om actie te ondernemen om gevoelens van ongemak te verminderen.

Gevolg

Cognitieve dissonantie kan ervoor zorgen dat mensen zich ongemakkelijk en ongemakkelijk voelen, vooral als de ongelijkheid tussen hun overtuigingen en gedrag iets te maken heeft dat centraal staat in hun zelfgevoel. Als u zich bijvoorbeeld gedraagt ​​op een manier die niet in overeenstemming is met uw persoonlijke waarden, kan dit leiden tot intense gevoelens van onbehagen. Je gedrag is niet alleen in tegenspraak met de overtuigingen die je over de wereld hebt, maar ook met de overtuigingen die je over jezelf hebt.

Dit ongemak kan zich op verschillende manieren uiten. Mensen kunnen het volgende voelen:

• Ongerustheid
• Verlegenheid
• Betreuren
• Droefheid
• Schaamte
• Spanning

Cognitieve dissonantie kan zelfs van invloed zijn op hoe mensen over zichzelf denken en zichzelf zien, wat leidt tot negatieve gevoelens van eigenwaarde en eigenwaarde.

Omdat mensen dit ongemak willen vermijden, kan cognitieve dissonantie een breed scala aan effecten hebben. Dissonantie kan een rol spelen in hoe mensen handelen, denken en beslissingen nemen. Ze kunnen gedrag vertonen of een houding aannemen om het ongemak veroorzaakt door het conflict te verlichten.

Sommige dingen die een persoon zou kunnen doen om met deze gevoelens om te gaan, zijn onder meer:

• Het aannemen van overtuigingen of ideeën om het conflict tussen hun overtuigingen of gedrag te helpen rechtvaardigen of weg te redeneren. Dit kan soms betekenen dat je andere mensen of externe factoren de schuld geeft.
• Het verbergen van hun overtuigingen of gedrag voor andere mensen. Mensen schamen zich misschien voor hun tegenstrijdige overtuigingen en gedrag, dus het verbergen van de ongelijkheid voor anderen kan gevoelens van schaamte en schuld helpen verminderen.
• Alleen op zoek naar informatie die hun bestaande overtuigingen bevestigt. Dit fenomeen, bekend als de bevestigingsbias, beïnvloedt het vermogen om kritisch over een situatie na te denken, maar helpt gevoelens van dissonantie te minimaliseren.

Mensen geloven graag dat ze logisch, consistent en goed zijn in het nemen van beslissingen. Cognitieve dissonantie kan interfereren met de perceptie die mensen hebben over zichzelf en hun capaciteiten, en daarom kan het vaak zo ongemakkelijk en onaangenaam aanvoelen.

Omgaan met dissonantie

Wanneer er conflicten zijn tussen cognities (gedachten, overtuigingen, meningen), zullen mensen stappen ondernemen om de dissonantie en gevoelens van ongemak te verminderen. Ze kunnen dit op verschillende manieren doen, zoals:

• Meer ondersteunende overtuigingen toevoegen die opwegen tegen dissonante overtuigingen. Mensen die leren dat de uitstoot van broeikasgassen leidt tot opwarming van de aarde, kunnen gevoelens van dissonantie ervaren als ze in een benzineslurpend voertuig rijden. Om deze dissonantie te verminderen, kunnen ze op zoek gaan naar nieuwe informatie die de overtuiging overstijgt dat broeikasgassen bijdragen aan de opwarming van de aarde.
• Het belang van de tegenstrijdige overtuiging verminderen. Een man die om zijn gezondheid geeft, kan verontrust zijn om te horen dat langdurig zitten gedurende de dag verband houdt met een kortere levensduur. Omdat hij de hele dag op kantoor moet werken en veel tijd zittend doorbrengt, is het moeilijk om zijn gedrag te veranderen. Om met de gevoelens van ongemak om te gaan, zou hij in plaats daarvan een manier kunnen vinden om de tegenstrijdige kennis te rationaliseren. Hij zou zijn sedentaire gedrag kunnen rechtvaardigen door te zeggen dat zijn andere gezonde gedragingen, zoals verstandig eten en af ​​en toe sporten, zijn grotendeels zittende levensstijl goedmaken.
• Je overtuiging veranderen. Het veranderen van de tegenstrijdige kennis is een van de meest effectieve manieren om met dissonantie om te gaan, maar het is ook een van de moeilijkste, vooral in het geval van diepgewortelde waarden en overtuigingen, zoals religieuze of politieke voorkeuren.

Mogelijke valkuilen

Soms kunnen de manieren waarop mensen cognitieve dissonantie oplossen, bijdragen aan ongezond gedrag of slechte beslissingen.

In "A Theory of Cognitive Dissonance" gaf Leon Festinger, de psycholoog die dit fenomeen voor het eerst beschreef, een voorbeeld van hoe iemand kan omgaan met dissonantie die verband houdt met gezondheidsgedrag door personen te bespreken die blijven roken, ook al weten ze dat het slecht voor hun gezondheid.

Er zijn een paar manieren waarop een persoon deze dissonantie kan oplossen:

• Volgens Festinger kan een persoon besluiten dat hij roken meer waardeert dan gezondheid, waarbij hij het gedrag "de moeite waard" vindt in termen van risico's versus beloningen.
• Een andere manier om met deze dissonantie om te gaan, is door mogelijke nadelen te minimaliseren. De roker zou zichzelf ervan kunnen overtuigen dat de negatieve gezondheidseffecten overdreven zijn. Ze kunnen ook hun gezondheidsproblemen wegnemen door te geloven dat ze niet alle mogelijke risico's kunnen vermijden
• Festinger suggereerde ook dat mensen zichzelf ervan zouden kunnen proberen te overtuigen dat als ze stoppen met roken, ze dan zullen aankomen, wat ook gezondheidsrisico's met zich meebrengt. Door dergelijke verklaringen te gebruiken, kan de roker de dissonantie verminderen en het gedrag voortzetten.

Geschiedenis van cognitieve dissonantie

Leon Festinger stelde voor het eerst de theorie van cognitieve dissonantie voor, gericht op hoe mensen interne consistentie proberen te bereiken. Hij suggereerde dat mensen een innerlijke behoefte hebben om ervoor te zorgen dat hun overtuigingen en gedrag consistent zijn. Inconsistente of tegenstrijdige overtuigingen leiden tot disharmonie, die mensen proberen te vermijden.

In zijn boek uit 1957, "A Theory of Cognitive Dissonance", legt Festinger uit: "Cognitieve dissonantie kan worden gezien als een voorafgaande aandoening die leidt tot activiteit die gericht is op dissonantievermindering, net zoals honger leidt tot activiteit die gericht is op hongervermindering. Het is een zeer andere motivatie dan waarmee psychologen gewend zijn om te gaan, maar, zoals we zullen zien, niettemin krachtig."

Een woord van Verywell

Cognitieve dissonantie speelt een rol bij veel waardeoordelen, beslissingen en evaluaties. Je bewust worden van hoe tegenstrijdige overtuigingen het besluitvormingsproces beïnvloeden, is een geweldige manier om je vermogen om snellere en nauwkeurigere keuzes te maken te verbeteren.

Mismatches tussen je overtuigingen en je acties kunnen leiden tot gevoelens van ongemak (en soms tot copingkeuzes die een negatieve impact hebben), maar zulke gevoelens kunnen soms ook leiden tot verandering en groei.