In de psychologie verwijst de term agressie naar een reeks gedragingen die kunnen leiden tot zowel fysieke als psychologische schade aan jezelf, anderen of objecten in de omgeving. Dit soort gedrag richt zich op het fysiek of mentaal schaden van een andere persoon. Het kan een teken zijn van een onderliggende psychische stoornis, een stoornis in het gebruik van middelen of een medische stoornis.
Vormen van agressie
Agressie kan verschillende vormen aannemen, waaronder:
- fysiek
- verbaal
- mentaal
- Emotioneel
Hoewel we agressie vaak beschouwen als puur in fysieke vormen zoals slaan of duwen, kan psychologische agressie ook zeer schadelijk zijn. Een andere persoon intimideren of verbaal uitschelden, zijn bijvoorbeeld voorbeelden van verbale, mentale en emotionele agressie.
Doelen van agressie Ag
Agressie kan verschillende doelen dienen, waaronder:
- Om woede of vijandigheid te uiten
- Dominantie laten gelden
- Intimideren of bedreigen
- Om een doel te bereiken
- bezit uitdrukken
- Een reactie op angst
- Een reactie op pijn
- Om te concurreren met anderen
Soorten agressie
Psychologen maken onderscheid tussen twee verschillende soorten agressie:
- Impulsieve agressie: Ook bekend als affectieve agressie, wordt impulsieve agressie gekenmerkt door sterke emoties, meestal woede. Deze vorm van agressie is niet gepland en vindt vaak plaats in het heetst van de strijd. Wanneer een andere auto je afsnijdt in het verkeer en je begint te schreeuwen en de andere bestuurder uit te schelden, ervaar je impulsieve agressie. Onderzoek suggereert dat impulsieve agressie, vooral wanneer het wordt veroorzaakt door woede, het acute reactiesysteem voor bedreigingen in de hersenen triggert, waarbij de amygdala, hypothalamus en periaqueductaal grijs (PAG) betrokken zijn.
- Instrumentele agressie: Ook bekend als roofzuchtige agressie, wordt instrumentele agressie gekenmerkt door gedrag dat bedoeld is om een groter doel te bereiken. Instrumentele agressie is vaak zorgvuldig gepland en bestaat meestal als een middel om een doel te bereiken. Een ander verwonden bij een overval of carjacking is een voorbeeld van dit soort agressie. Het doel van de agressor is om geld of een voertuig te verkrijgen, en het schaden van een ander individu is het middel om dat doel te bereiken.
Factoren die agressie kunnen beïnvloeden
Een aantal verschillende factoren kunnen de uiting van agressie beïnvloeden, waaronder:
- Biologische factoren: Mannen zijn vaker dan vrouwen betrokken bij fysieke agressie. Hoewel onderzoekers hebben ontdekt dat vrouwen minder geneigd zijn tot fysieke agressie, suggereren ze ook dat vrouwen niet-fysieke vormen gebruiken, zoals verbale agressie, relationele agressie en sociale afwijzing.
- Omgevingsfactoren: Hoe je bent opgevoed kan een rol spelen. Mensen die opgroeien met meer vormen van agressie, zullen eerder geloven dat dergelijk geweld en vijandigheid sociaal aanvaardbaar zijn. Bandura's beroemde Bobo-pop-experiment toonde aan dat observatie ook een rol kan spelen bij het aanleren van agressie. Kinderen die naar een videoclip keken waarin een volwassen model zich agressief gedroeg tegenover een Bobo-pop, imiteerden die acties eerder als ze de kans kregen.
- Fysieke factoren: Ook epilepsie, dementie, psychose, alcoholmisbruik, drugsgebruik en hersenletsel of -afwijkingen kunnen agressie beïnvloeden.
