Wat is haphefobie?
Haphefobie houdt een angst voor aanraking in. Hoewel het ongebruikelijk is, is het vaak een verwoestende fobie. Het zit in de klasse van fobieën die bekend staat als specifieke fobieën, dit zijn angsten voor een specifiek object of een specifieke situatie. Als je haphefobie hebt, ben je bang om door iemand aangeraakt te worden, hoewel sommige mensen alleen bang zijn om aangeraakt te worden door mensen van het andere geslacht.
Een irrationele angst dat iemand je aanraakt is ongebruikelijk omdat het niet specifiek verband houdt met andere angstgerelateerde aandoeningen zoals sociale fobie (sociale angststoornis) of een angst voor kwetsbaarheid of intimiteit. Veel mensen met haphefobie kunnen warme, hechte banden met anderen vormen, hoewel ze zich misschien zorgen maken dat die banden gevaar lopen vanwege hun onvermogen om fysieke genegenheid te tonen.
Haphefobie kan extreem moeilijk zijn voor vreemden en mensen die dicht bij je staan om te begrijpen. De persoon die de aanraking aanbiedt, kan zich afgewezen voelen als je terugdeinst.
Haphefobie is ook bekend onder andere namen, waaronder aphenphosmfobie, chiraptofobie en thixofobie.
Symptomen
De symptomen van haphefobie kunnen in ernst variëren. Sommige mensen met deze fobie kunnen:
- Bouw voldoende vertrouwen op om hun reacties met een of twee specifieke mensen gedurende een lange periode te overwinnen
- Blijf ongemakkelijk bij elke vorm van aanraking
- Tolereer aanraking die ze initiëren of geef de andere persoon uitdrukkelijke toestemming om te initiëren
Als u haphefobie heeft, kunnen uw reacties op het tegenkomen van uw trigger vergelijkbaar zijn met die van mensen met andere specifieke fobieën.
Je zou:
- Huilen
- Bevriezen
- Rennen
- Schudden
- Zweet
Mensen kunnen ook paniekaanvallen ervaren die kunnen worden gekenmerkt door een snelle hartslag, snelle ademhaling en een gevoel van naderend onheil.
Symptomen van een specifieke fobie omvatten vaak vermijding. In gevallen van haphefobie kan dit zich manifesteren als het vermijden van:
- Handdrukken en knuffels door je best te doen om je handen vol te houden
- Mensen waarvan je denkt dat ze een romantische interesse in je hebben
- Sociale interacties waarbij je bang bent dat mensen een vorm van fysieke interactie verwachten
De behoefte aan aanraking en menselijk contact is aangeboren, en het onvermogen om van dat contact te genieten kan extra geestelijke gezondheidsproblemen veroorzaken als gevolg van het resulterende gevoel van isolement en eenzaamheid.
Diagnose
Haphefobie wordt niet erkend als een afzonderlijke aandoening in de "Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders" (DSM-5), dus het zou in plaats daarvan worden gediagnosticeerd als een specifieke fobie. Om de diagnose van deze aandoening te krijgen, zal uw arts u vragen stellen over de aard, duur en ernst van uw symptomen. Ze kunnen ook een medische geschiedenis afnemen, een lichamelijk onderzoek uitvoeren of laboratoriumtests uitvoeren om andere aandoeningen uit te sluiten.
De DSM-5 specificeert dat een specifieke fobie:
- Creëer buitensporige, onredelijke angst
- Vrijwel onmiddellijk optreden in aanwezigheid van de angstbron
- Leidt tot vermijding of extreme stress
- Creëer beperkingen in iemands leven
Symptomen moeten ook minimaal zes maanden aanwezig zijn en mogen niet worden veroorzaakt door een andere medische of psychische aandoening.
Gerelateerde voorwaarden:
Voordat u de diagnose van dit type fobie kunt krijgen, moet een arts eerst andere mogelijke aandoeningen uitsluiten die uw symptomen kunnen veroorzaken. Aandoeningen die sommige symptomen met haphefobie kunnen delen, zijn onder meer:
- Agorafobie
- Andere specifieke fobieën zoals enochlofobie of mysofobie
- Posttraumatische stressstoornis (PTSS)
- Angststoornis
- Sociale angststoornis
Een arts zou ook allodynie uitsluiten, wat inhoudt dat je overgevoelig bent voor aanraking. In dit geval vermijden mensen aangeraakt te worden omdat ze het pijnlijk of overstimulerend vinden.
Oorzaken
De exacte oorzaken van haphefobie zijn niet bekend, maar er zijn een aantal factoren die een rol kunnen spelen. Net als andere specifieke fobieën kunnen genetica, familiegeschiedenis, ervaringen en algemeen temperament bijdragen aan de ontwikkeling van dergelijke angsten.
- Familiegeschiedenis: Angsten kunnen ook worden geleerd door observatie, dus het zien van naaste leden die ook een fobie of andere angststoornis hebben, kan het ook waarschijnlijker maken dat iemand deze aandoening ontwikkelt.
- Traumatische ervaringen: Seksueel geweld of andere trauma's kunnen ook een rol spelen. Elke negatieve ervaring met aanraking kan mogelijk bijdragen aan de ontwikkeling van de aandoening.
Onderzoek suggereert dat vrouwen twee keer zoveel kans hebben als mannen om specifieke fobieën zoals haphefobie te ervaren. Het hebben van een ander type fobie of psychische aandoening verhoogt ook de kans op het ontwikkelen van een specifieke fobie. Volgens de DSM-5 heeft 75% van de mensen met specifieke fobieën meer dan één fobie.
Vaker lijkt het zich te ontwikkelen zonder enige bekende oorzaak. Dit geldt voor veel gevallen van specifieke fobieën. De meeste mensen die hun haphefobie niet kunnen herleiden tot een specifieke gebeurtenis, ontwikkelden de angst in de vroege kinderjaren, maar de triggerende situatie kan zich op elk moment van het leven voordoen.
Het goede nieuws is dat het niet nodig is om de oorzaak te kennen om deze angststoornis met succes te behandelen.
Behandeling
Gelukkig zijn specifieke fobieën goed te behandelen. Het percentage succesvolle behandeling van specifieke fobieën is ongeveer 80 tot 90%. Een paar verschillende behandelingsopties die beschikbaar zijn, zijn onder meer:
medicatie
Soms worden antidepressiva en angststillers voorgeschreven om mensen te helpen de symptomen van specifieke fobieën zoals haphefobie te beheersen. Deze medicijnen zijn vaak het meest effectief wanneer ze worden gebruikt in combinatie met psychotherapie.
Psychotherapie
Blootstellingstherapie wordt vaak aanbevolen voor de behandeling van specifieke fobieën. Deze behandeling houdt in dat mensen geleidelijk worden blootgesteld aan datgene waar ze bang voor zijn, terwijl ze ook ontspanningstechnieken toepassen. Uiteindelijk begint de angstreactie minder ernstig te worden bij herhaalde blootstelling.
Cognitieve gedragstherapie (CGT) is een andere behandeling die vaak wordt aanbevolen voor specifieke fobieën. Dit type therapie richt zich op de negatieve gedachten en vervormingen die bijdragen aan de ontwikkeling en het in stand houden van fobieën.
Omgaan met
Naast het zoeken naar een behandeling voor uw aandoening, zijn er ook stappen die u zelf kunt nemen die het gemakkelijker maken om ermee om te gaan. Enkele hiervan zijn:
- Zorg voor jezelf: Zorg ervoor dat u goed zorgt voor zowel uw lichamelijke als geestelijke gezondheid. Zorg voor voldoende rust, volg een gezond dieet, doe regelmatig aan lichaamsbeweging en vind manieren om te ontspannen en stress te beheersen.
- Krijg ondersteuning: Vrienden en familie hebben die je begrijpen en steunen is ook belangrijk. Misschien vindt u het ook nuttig om u aan te sluiten bij een zelfhulpgroep waar u kunt praten met mensen die soortgelijke ervaringen meemaken.
- Probeer te voorkomen dat je je angst versterkt: Vermijdende coping versterkt en verergert uw fobie. Dit betekent niet dat je je angst direct moet confronteren, maar het vinden van manieren om jezelf geleidelijk bloot te stellen aan waar je bang voor bent, kan je helpen je angst te overwinnen.
Relatie- of gezinstherapie kan degenen die het dichtst bij u staan, helpen uw angst te begrijpen en alternatieve manieren te ontwikkelen om hun genegenheid voor u te uiten. Zoek een therapeut met wie u vertrouwen en een therapeutische verstandhouding kunt ontwikkelen, en verwacht dat het proces enige tijd in beslag zal nemen.
Als u of een geliefde worstelt met een fobie, neem dan contact op met de nationale hulplijn voor middelenmisbruik en geestelijke gezondheidszorg (SAMHSA) op 1-800-662-4357 voor informatie over ondersteunings- en behandelfaciliteiten bij u in de buurt.
Zie onze Nationale Hulplijn Database voor meer informatie over geestelijke gezondheid.
Een woord van Verywell
De angst om aangeraakt te worden kan ontstaan als gevolg van diep traumatische ervaringen. Dergelijke reacties zijn begrijpelijk en behandeling kan mensen helpen om te gaan met herinneringen aan het trauma en de symptomen van haphefobie.
Als je angst je ervan weerhoudt om aan je dagelijkse behoeften te voldoen, is het belangrijk om contact op te nemen met een professional in de geestelijke gezondheidszorg. Je zult je misschien nooit helemaal op je gemak voelen als je wordt aangeraakt, maar door hard te werken, kun je leren je angstige reacties te beheersen.
De emotionele effecten van fobieën