Aandachtstekortstoornis met hyperactiviteit (ADHD) is een gedragsstoornis die symptomen van onoplettendheid, hyperactiviteit en impulsiviteit veroorzaakt, die allemaal in ernst variëren en de normale dagelijkse activiteiten verstoren.
ADHD ontwikkelt zich meestal in de kindertijd, maar kan doorgaan tot in de volwassenheid. Mensen met deze aandoening worstelen vaak met impulsief gedrag, zijn te actief en vinden het moeilijk om op te letten. ADHD ziet er niet bij iedereen hetzelfde uit. Het type ADHD dat een persoon heeft, hangt af van de primaire symptomen en het gedrag dat ze vertonen.
Er zijn drie belangrijke manieren waarop ADHD-symptomen zich kunnen voordoen. Deze manieren werden voorheen "subtypes" genoemd in de Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, Fourth Edition (DSM-IV), maar worden in de huidige DSM-5 "presentaties" genoemd. We zullen ze hier synoniem gebruiken.
De drie ADHD-subtypen
Aangezien alle ADHD-symptomen van persoon tot persoon verschillen, is het belangrijk om de kenmerken van elke presentatie te leren kennen, zodat u kunt herkennen met welke u of een geliefde te maken heeft.
- Onoplettend: De belangrijkste symptomen van dit type zijn een gebrek aan focus, frequente onoplettendheid en desorganisatie.
- Impulsief/hyperactief: Mensen die met dit subtype te maken hebben, vertonen geen onoplettendheid, maar zijn rusteloos en zenuwachtig. Dit is het zeldzaamste ADHD-subtype.
- gecombineerd: Dit is het meest voorkomende ADHD-subtype, waarbij individuen symptomen van de andere twee typen vertonen.
Onoplettend type ADHD
Mensen met deze presentatie vertonen geen tekenen van hyperactiviteit of impulsiviteit. Ze hebben in plaats daarvan de neiging om moeite te hebben om de aandacht vast te houden en aandachtig te zijn. Het is vaak moeilijk voor mensen met een onoplettend type ADHD om op te letten en zich gedurende lange tijd bezig te houden met georganiseerde activiteiten.
Sommige gedragingen en symptomen die mensen met deze presentatie van ADHD kunnen vertonen, zijn:
- Korte aandachtsspanne
- Gemakkelijk afgeleid
- Kan niet goed op details letten
- Moeite met luisteren als er tegen je wordt gesproken
- Vergeetachtig bij het uitvoeren van dagelijkse activiteiten
- Vaak onvoorzichtig en voortdurend dingen zoals sleutels, boeken en telefoons kwijt
- Moeite met het uitvoeren van georganiseerde taken en activiteiten
- Vindt het moeilijk om instructies op te volgen
Impulsief/hyperactief type ADHD
Dit is de minst voorkomende vorm van ADHD. Mensen met deze vorm van de aandoening zullen hyperactief en impulsief gedrag vertonen, maar geen symptomen van onoplettendheid. Je zou zien dat mensen met deze vorm van de aandoening constant rondlopen en overdreven friemelen.
Deze presentatie wordt meestal gekenmerkt door de volgende symptomen van impulsiviteit:
- Anderen onderbreken of binnendringen
- Handelen zonder na te denken
- Ongeduldig zijn en moeite hebben op hun beurt te wachten
- Het antwoord op een vraag vervagen voordat deze is voltooid
Symptomen van hyperactiviteit omvatten meestal het volgende gedrag:
- Rusteloosheid
- Overmatig praten
- Niet in staat zijn om zich op één taak tegelijk te concentreren
- Overmatig friemelen
- Niet in staat zijn om rustig deel te nemen aan activiteiten activities
Gecombineerd type ADHD
Dit is de meest voorkomende vorm van de aandoening. Mensen met dit type ADHD ervaren een combinatie van symptomen van impulsiviteit, hyperactiviteit en onoplettendheid.
Een diagnose van gecombineerd type ADHD bij een kind vereist dat zes of meer symptomen van onoplettendheid en zes of meer symptomen van hyperactiviteit/impulsiviteit gedurende ten minste zes maanden aanwezig zijn. Die 17 jaar of ouder hebben vijf of meer van elk nodig.
Oorzaken
De exacte oorzaak van ADHD is niet bekend. Huidig onderzoek toont echter aan dat genetica een rol kan spelen bij het ontwikkelen van de aandoening. Met andere woorden, als u een familiegeschiedenis van de aandoening heeft, is de kans groter dat u deze krijgt.
Van kinderen met ADHD is ook gemeld dat ze lage niveaus van dopamine hebben. Hoewel dit misschien niet alleen verantwoordelijk is voor het veroorzaken van de aandoening, wordt aangenomen dat het een factor is die bijdraagt aan de ontwikkeling van de hersenaandoening.
De aandoening komt vaker voor bij jongens dan bij meisjes en kan vaak leiden tot de ontwikkeling van andere aandoeningen zoals angststoornis, depressie of middelenmisbruik. Meisjes met de aandoening vertonen eerder tekenen van onoplettendheid dan hyperactiviteit of impulsiviteit.
Andere factoren waarvan wordt gedacht dat ze bijdragen aan de ontwikkeling van de aandoening zijn onder meer:
- Roken of alcoholgebruik tijdens de zwangerschap
- Hoofdwonden
- Laag geboorte gewicht
- Blootstelling aan milieutoxines op zeer jonge leeftijd of tijdens de zwangerschap
Diagnose
Als u vermoedt dat uw kind ADHD heeft, moet u het naar een gekwalificeerde kinderarts of deskundige op het gebied van de geestelijke gezondheidszorg brengen om een diagnose te krijgen. Ze zullen meestal om een gedetailleerde geschiedenis van de symptomen van uw kind vragen en uw kind een reeks tests laten ondergaan om hun gedrag te observeren.
Medische experts gebruiken de DSM-5-criteria om een sluitende diagnose van ADHD te stellen. De handleiding beschrijft negen gedragingen en symptomen voor hyperactiviteit/impulsiviteit, evenals negen gedragingen en symptomen voor onoplettendheid.
Een kind wordt gediagnosticeerd met ADHD wanneer het ten minste zes van de voor beide typen genoemde gedragingen en symptomen vertoont. Hoewel een volwassene of tiener minimaal vijf van deze symptomen moet vertonen, moeten de symptomen ook zo ernstig zijn dat het normale functioneren van een persoon wordt verstoord.
Symptomen van ADHD kunnen optreden tussen de leeftijd van 3 en 6 jaar en worden vaak aangezien voor slecht gedrag. Indien niet gediagnosticeerd en onbehandeld, kan de aandoening leiden tot slechte academische prestaties, problemen met het onderhouden van gezonde relaties en asociaal gedrag.
Behandeling
Er is momenteel geen remedie voor ADHD, maar een effectieve behandeling van de aandoening zal de ernst van de symptomen verminderen en een persoon met ADHD in staat stellen om dagelijks beter te functioneren.
ADHD wordt meestal behandeld met een combinatie van medicatie en gedragstherapie. Er is echter geen one-size-fits-all vorm van behandeling. Het vinden van de ideale behandeling voor de ADHD van u of uw kind hangt van veel factoren af.
Uw arts zal rekening houden met de leeftijd van u of uw kind, de ernst van de symptomen en medicatie-intoleranties voordat hij een behandelplan aanbeveelt. De behandeling kan een of een combinatie van de volgende opties omvatten.
medicatie
Er zijn twee soorten medicatie die doorgaans worden gebruikt om ADHD te behandelen: stimulerende en niet-stimulerende.
- Stimulerende medicijnen: Dit is het meest voorkomende type medicatie dat wordt gebruikt om ADHD te behandelen. Stimulerende middelen werken door de productie van dopamine en noradrenaline in de hersenen te verhogen. Dit zijn chemische boodschappers die een vitale rol spelen bij het reguleren van denken en aandacht. Enkele veelvoorkomende voorbeelden zijn Ritalin (methylfenidaat), Adderall (amfetamine) en Dexedrine (dextroamfetamine).
- Niet-stimulerende medicijnen: Niet-stimulerende middelen doen er misschien iets langer over dan stimulantia om te werken, maar zijn effectief in het verbeteren van de focus en aandacht. Ze worden meestal aanbevolen voor mensen die ondraaglijke bijwerkingen van stimulerende middelen ervaren. Voorbeelden zijn Strattera (atomoxetine), Intuniv (guanfacine) en Qelbree (viloxazine).
Gedragsbeheer
Ouders van kinderen met ADHD wordt meestal geadviseerd om gedragsmanagementlessen te volgen om hun kind te helpen met hun ADHD-symptomen in plaats van een gedragstherapeut te gebruiken. Het doel is om negatief gedrag te vervangen door positief gedrag. Dit wordt gedaan door hun acties te volgen en praktische taken uit te voeren die negatief gedrag kunnen verbeteren.
Een woord van Verywell
Het opvoeden van een kind met ADHD kan een uitdaging zijn, maar is niet onmogelijk. Het beoefenen van gezonde gewoonten, zoals regelmatig sporten, een uitgebalanceerd dieet volgen en voldoende slaap krijgen, is ook belangrijk voor het beheersen van de symptomen van ADHD.
Als u vermoedt dat u of uw kind symptomen van de aandoening vertoont, moet u zo snel mogelijk een medisch deskundige raadplegen voor een juiste diagnose en behandelplan.
