Zoals de naam al doet vermoeden, is ervaringsleren leren van ervaring. De theorie werd voorgesteld door psycholoog David Kolb, die werd beïnvloed door het werk van andere theoretici, waaronder John Dewey, Kurt Lewin en Jean Piaget.
Volgens Kolb kan dit type leren worden gedefinieerd als "het proces waarbij kennis wordt gecreëerd door de transformatie van ervaring. Kennis komt voort uit de combinaties van het grijpen en transformeren van de ervaring."
Ervaringsleertheorie verschilt van cognitieve en gedragstheorieën doordat cognitieve theorieën de rol van mentale processen benadrukken, terwijl gedragstheorieën de mogelijke rol van subjectieve ervaring in het leerproces negeren.
De door Kolb voorgestelde ervaringstheorie heeft een meer holistische benadering en benadrukt hoe ervaringen, waaronder cognitie, omgevingsfactoren en emoties, het leerproces beïnvloeden.
Ervaringsmodeltheorie
In het ervaringsmodel beschreef Kolb twee verschillende manieren van: grijpen ervaring:
- Abstracte conceptualisering
- Concrete ervaring
Hij identificeerde ook twee manieren om transformeren ervaring:
- Actieve experimenten
- Reflecterende observatie
Deze vier vormen van leren worden vaak voorgesteld als een cyclus. Volgens Kolb levert concrete ervaring informatie op die als basis dient voor reflectie. Vanuit deze reflecties assimileren we de informatie en vormen we abstracte concepten
Mensen gebruiken deze concepten om nieuwe theorieën over de wereld te ontwikkelen, die ze vervolgens actief testen.
Door het testen van onze ideeën verzamelen we opnieuw informatie door ervaring, fietsend terug naar het begin van het proces. Het proces begint echter niet noodzakelijk met ervaring. In plaats daarvan moet elke persoon kiezen welke leermodus het beste werkt op basis van de specifieke situatie.
Laten we ons bijvoorbeeld voorstellen dat u gaat leren autorijden:
- Een persoon kan ervoor kiezen om te beginnen met leren via reflectie door andere mensen te observeren terwijl ze rijden.
- Een ander zou liever abstracter beginnen, door een rij-instructieboek te lezen en te analyseren.
- Toch kan een ander persoon besluiten om er gewoon in te springen en achter de stoel van een auto te gaan zitten om het rijden op een testparcours te oefenen.
Voorkeuren spelen een rol
Hoe bepalen we welke vorm van ervaringsleren het beste werkt? Hoewel situationele variabelen belangrijk zijn, spelen onze eigen voorkeuren een grote rol. Kolb merkt op dat mensen die als 'kijkers' worden beschouwd, de voorkeur geven aan reflectieve observatie, terwijl degenen die 'doeners' zijn eerder geneigd zijn actief te experimenteren.
"Vanwege onze erfelijke uitrusting, onze specifieke ervaringen uit vorige levens en de eisen van onze omgeving, ontwikkelen we een voorkeursmanier van kiezen", legt Kolb uit.
Deze voorkeuren dienen ook als basis voor de leerstijlen van Kolb. In dit leerstijlmodel heeft elk van de vier typen dominante leercapaciteiten op twee gebieden. Zo zijn mensen met de divergerende leerstijl dominant op het gebied van concrete beleving en reflectieve observatie.
Factoren die leerstijlen beïnvloeden
Kolb suggereert dat een aantal verschillende factoren de voorkeursleerstijlen kunnen beïnvloeden. Enkele van de factoren die hij heeft geïdentificeerd, zijn onder meer:
- Adaptieve competenties
- Carrière keuze
- Huidige functie
- Educatieve specialisatie
- Persoonlijkheids type
Ervaringsgerichte leertheorie Ondersteuning en kritiek
Hoewel de theorie van Kolb een van de meest gebruikte leermodellen op het gebied van onderwijs is, is er om een aantal redenen veel kritiek op.
Ondersteuning voor ervaringsgerichte leertheorie
Kolbs eigen onderzoek suggereert dat er een verband bestaat tussen de leerstijlen van studenten en de door hen gekozen majors. Mensen die hogescholen en beroepen kiezen die goed aansluiten bij hun leerstijlen, zijn over het algemeen meer toegewijd aan hun vakgebied.
Ervaringsleren kan goed zijn om mensen te helpen hun eigen sterke punten te ontdekken bij het leren van nieuwe dingen. De theorie behandelt hoe leerlingen hun eigen sterke punten kunnen benutten en hoe ze gebieden kunnen ontwikkelen waarin ze het zwakst zijn.
Kritiek op de ervaringsleertheorie
De ervaringsleertheorie gaat onvoldoende in op de rol die niet-reflectieve ervaring speelt in het leerproces. Hoewel de theorie goed is in het analyseren van hoe leren voor individuen plaatsvindt, doet ze weinig om te kijken naar leren dat plaatsvindt in grotere sociale groepen. Hoe beïnvloedt de interactie van het individu met een grotere groep het ervaringsgerichte leerproces?
Leerstijlen zijn mogelijk niet stabiel in de tijd. Zo bleek uit een in 1999 gepubliceerde studie dat volwassenen ouder dan 65 de neiging hebben om meer oplettend en reflectief te worden tijdens het leren. Andere critici suggereren dat de theorie te eng gefocust en te beperkend is.
Inzicht in uw eigen leervoorkeuren kan nuttig zijn, maar het betekent niet noodzakelijk dat u niet op andere manieren kunt leren of dat uw voorkeursstijl altijd hetzelfde zal zijn.