Sigmund Freuds theorie van driften evolueerde in de loop van zijn leven en werk. Hij beschreef aanvankelijk een klasse van driften die bekend staan als de levensinstincten en geloofde dat deze driften verantwoordelijk waren voor veel van ons gedrag.
Uiteindelijk ging hij geloven dat levensinstincten alleen niet al het menselijk gedrag konden verklaren. Met de publicatie van zijn boek Beyond the Pleasure Principal in 1920, Freud comvatte dat alle instincten in een van de twee hoofdklassen vallen: levensinstincten of doodsinstincten.
Levensinstincten (Eros)
Soms aangeduid als seksuele instincten, zijn de levensinstincten die welke te maken hebben met basisoverleving, plezier en voortplanting. Deze instincten zijn essentieel voor het in stand houden van het leven van het individu en het voortbestaan van de soort
Hoewel we de neiging hebben om bij levensinstincten te denken in termen van seksuele voortplanting, omvatten deze driften ook zaken als dorst, honger en het vermijden van pijn. De energie die wordt gecreëerd door de levensinstincten staat bekend als libido.
In zijn vroege psychoanalytische theorie stelde Freud dat Eros werd tegengewerkt door krachten van het ego (het georganiseerde, realistische deel van iemands psyche dat bemiddelt tussen verlangens). In deze latere visie beweerde hij dat levensinstincten werden tegengewerkt door de zelfdestructieve doodsinstincten, bekend als Thanatos.
Gedrag dat gewoonlijk wordt geassocieerd met levensinstincten, omvat liefde, samenwerking en andere prosociale acties.
De levensinstincten zijn gericht op het behoud van het leven, zowel van het individu als van de soort. Deze drive dwingt mensen tot acties die hun eigen leven in stand houden, zoals de zorg voor hun gezondheid en veiligheid. Het oefent zich ook uit via seksuele driften en motiveert mensen om nieuw leven te creëren en te koesteren.
Positieve emoties zoals liefde, genegenheid, prosociale acties en sociale samenwerking worden ook geassocieerd met de levensinstincten. Deze gedragingen ondersteunen zowel het individuele welzijn als het harmonieuze bestaan van een coöperatieve en gezonde samenleving.
Doodsinstinct (Thanatos)
Het concept van de doodsdrift werd aanvankelijk beschreven in Voorbij het plezierprincipe, waarin Freud voorstelde dat 'het doel van al het leven de dood is'. Freud geloofde dat mensen hun doodsdrift doorgaans naar buiten kanaliseren. Agressie komt bijvoorbeeld voort uit de doodsdrift.
Soms kunnen deze instincten tot vernietiging echter naar binnen worden gericht, wat kan leiden tot zelfbeschadiging of zelfmoord.
Als u zelfmoordgedachten heeft, neem dan contact op met de National Suicide Prevention Lifeline op: 1-800-273-8255 voor ondersteuning en hulp van een getrainde counselor. Bel 112 als u of een naaste in direct gevaar verkeert.
Zie onze Nationale Hulplijn Database voor meer informatie over geestelijke gezondheid.
Ter ondersteuning van zijn theorie merkte Freud op dat mensen die een traumatische gebeurtenis meemaken, die ervaring vaak naspelen. Hieruit concludeerde hij dat mensen een onbewust verlangen hebben om te sterven, maar dat de levensinstincten deze wens grotendeels temperen.
Freud baseerde zijn theorie op een aantal sleutelervaringen:
- Bij het werken met soldaten na de Eerste Wereldoorlog merkte Freud op dat zijn proefpersonen vaak hun gevechtservaringen naspeelden en merkte op dat "dromen die zich voordoen bij trauma's het kenmerk hebben dat ze de patiënt herhaaldelijk terugbrengen in de situatie van zijn ongeval."
- Freud merkte soortgelijk gedrag op bij zijn 18 maanden oude kleinzoon, Ernst, die een spel speelde genaamd Fort/Da als zijn moeder weg was. Om met zijn angst om te gaan, gooide de peuter een spoel vastgebonden aan een touwtje in zijn bed en zei "fort" (wat betekent weg) wanneer de spoel verdween en zei "da" (of hier) wanneer hij hem binnenhaalde. Freud vroeg zich af hoe "herhaling van deze schrijnende ervaring als spel past bij het plezierprincipe?"
- Ten slotte merkte Freud bij zijn eigen patiënten op dat velen die traumatische ervaringen hadden verdrongen, de neiging hadden om 'het verdrongen materiaal als een hedendaagse ervaring te herhalen' in plaats van het zich te herinneren als iets dat tot het verleden behoort.
Volgens Freud was de dwang om te herhalen 'iets dat primitiever, meer elementair en instinctiever lijkt dan het lustprincipe dat het opheft'. Hij stelde verder voor dat de doodsinstincten een verlengstuk waren van die dwang waarbij alle levende organismen een instinctieve 'druk naar de dood' hebben die in schril contrast staat met het instinct om te overleven, zich voort te planten en verlangens te bevredigen.
Bovendien, wanneer deze energie naar buiten op anderen wordt gericht, zo beweerde Freud, wordt het uitgedrukt als agressie en geweld.
Een woord van Verywell
Hoewel de theorieën van Freud niet zo prominent zijn als ze ooit waren, kan het nuttig zijn voor je welzijn te begrijpen hoe je eigen zelfbehoud en destructieve neigingen je gedrag beïnvloeden. De levensinstincten kunnen je dwingen om gezonde relaties en sociale steun te zoeken, die essentieel zijn voor emotionele gezondheid.
Aan de andere kant kunnen destructieve neigingen ertoe leiden dat u zich bezighoudt met acties die minder gezond zijn, zoals agressief gedrag of risicovolle acties. Als je eenmaal in staat bent om enkele van deze neigingen bij jezelf te herkennen, ben je misschien beter in staat om deze driften te temperen en negatief gedrag te vervangen door positievere keuzes.