Het ervaren van psychomotorische achterstand voelt alsof er een knop is gedraaid om je op lage snelheid te zetten. De resulterende effecten zijn onder meer trage of verminderde lichaamsbewegingen, meestal vergezeld van een vergelijkbare vertraging van uw denkprocessen. De fysieke manifestaties variëren in omvang en ernst, maar zijn meestal duidelijk voor zowel naasten als zorgverleners.
Psychomotorische achterstand komt vaak voor tijdens depressieve episodes van bipolaire stoornis en depressieve stoornis. In deze omstandigheden zijn de effecten meestal tijdelijk en verdwijnen ze naarmate de depressie afneemt
De ontwikkeling van psychomotorische retardatie duidt niet altijd op een depressieve episode. Andere situaties en aandoeningen, zoals bijwerkingen van medicijnen en bepaalde medische ziekten, kunnen ook leiden tot verminderde of langzame fysieke en mentale activiteit
Tekenen en symptomen
Mensen met een psychomotorische achterstand bewegen, spreken, reageren en denken meestal langzamer dan normaal. Dit kan zich op verschillende manieren manifesteren, grotendeels afhankelijk van de ernst van de stoornis.
De spraak van een getroffen persoon is merkbaar traag en kan worden onderbroken door lange pauzes of het verliezen van de gedachtegang.
Vertraagd reactievermogen en moeite om het gesprek van iemand anders te volgen komen ook vaak voor. Complexe mentale processen, zoals het berekenen van een fooi of het in kaart brengen van richtingen, duren langer om te volbrengen. Veelvoorkomende voorbeelden van fysieke manifestaties van psychomotorische achterstand zijn onder meer:
- Traag zijn tijdens het lopen of van houding veranderen, zoals opstaan uit een stoel
- Een verminderd vermogen hebben om taken uit te voeren oog-handcoördinatie vereist, zoals een bal vangen, scheren en make-up aanbrengen
- Langzaam reageren op situaties, zoals bij het grijpen naar een vallend voorwerp
- Verminderde faciliteit tonen met fijne motorische taken, zoals schrijven, een schaar gebruiken en schoenveters strikken
- Inzakken bij staan en een slechte houding hebben
- Spreken met een zachte, eentonige stem
- Staren in de ruimte en minder oogcontact hebben
Een persoon met ernstige psychomotorische achterstand kan catatonisch lijken. In deze toestand reageert de persoon niet normaal op anderen of de omgeving. Catatonie vertegenwoordigt een medisch noodgeval, omdat het levensbedreigend kan worden.
Oorzaken
Verschillende aandoeningen en aandoeningen kunnen een vertraagde mentale en fysieke activiteit veroorzaken. Dit komt het meest voor bij mensen die een depressieve episode doormaken als gevolg van een ernstige depressie of een bipolaire stoornis.
De mate van fysieke en mentale afstomping hangt vaak samen met de ernst van de depressieve episode. Andere psychiatrische stoornissen die soms in verband worden gebracht met psychomotorische achterstand zijn onder meer:
- Schizofrenie spectrum stoornissen
- Andere depressieve stoornissen
- Obsessief-compulsieve stoornis
- Post-traumatische stress-stoornis
- middelenmisbruik
Ziekten van het zenuwstelsel en andere aandoeningen die een afgestompte of langzame fysieke en mentale activiteit kunnen veroorzaken, zijn onder meer:
- Bepaalde genetische aandoeningen, zoals de ziekte van Huntington
- Dementie
- Hypothyreoïdie
- Bijwerkingen van medicijnen, vooral psychiatrische medicijnen
- Ziekte van Parkinson en aanverwante aandoeningen
Psychomotorische achterstand behandelen
Het herzien van de huidige medicijnen is een van de eerste stappen in het aanpakken van psychomotorische achterstand. Dit is belangrijk om te bepalen of bijwerkingen van medicijnen de fysieke en mentale traagheid kunnen veroorzaken. Bepaalde anti-angst en antipsychotica die vaak worden voorgeschreven voor een bipolaire stoornis zijn mogelijke boosdoeners.
Als andere oorzaken zijn uitgesloten, is medicatie meestal de eerste behandelingslijn voor mensen die psychomotorische achterstand ervaren die verband houdt met een depressieve episode.
De keuze voor medicatie of een combinatie van medicijnen wordt op individuele basis gemaakt. Huidige en vroegere medicijnen en de reactie van een persoon daarop zijn belangrijke overwegingen bij beslissingen over de behandeling van geneesmiddelen.
Veel voorkomende medicatie-opties voor mensen met een bipolaire stoornis die een depressieve episode ervaren, zijn onder andere Abilify (aripiprazon), Depakote (valproïnezuur), Lamictal (lamotrigine), Latuda (lurasidon), lithium, Seroquel (quetiapine) en Zyprexa (olanzapine).
Bij een ernstige depressie, vooral als deze gepaard gaat met katatonie, verlies van contact met de realiteit of een hoog risico op zelfmoord, kan elektroconvulsietherapie (ECT) een optie zijn. Hoewel het een van de snelste en meest effectieve manieren is om bipolaire depressie te behandelen, wordt ECT over het algemeen alleen uitgevoerd als andere behandelingsopties falen.
Zodra de juiste combinatie van medicijnen is gevonden, kunnen naast medicatie psychotherapie en andere niet-medische therapieën worden gebruikt om de stemmingsstabilisatie op de lange termijn te ondersteunen.
Als u zelfmoordgedachten heeft, neem dan contact op met de National Suicide Prevention Lifeline op: 1-800-273-8255 voor ondersteuning en hulp van een getrainde counselor. Bel 112 als u of een naaste in direct gevaar verkeert.
Zie onze Nationale Hulplijn Database voor meer informatie over geestelijke gezondheid.
