Meerdere onderzoeken hebben uitgewezen dat de hersenen van mensen met ernstige alcoholmisbruikstoornissen kleiner en lichter zijn dan die van mensen die geen alcoholist zijn. De hersenen van alcoholisten zijn "gekrompen" in vergelijking met niet-alcoholische hersenen.
Deze hersenkrimp beïnvloedt de "bedrading" van de hersenen die door hersengebieden wordt gebruikt om met andere regio's te communiceren en beïnvloedt de delen van de hersenen die neuronen in staat stellen te communiceren met naburige neuronen.
Sommige schade is omkeerbaar
Hoewel het waar is dat chronisch alcoholmisbruik aanzienlijke hersenschade veroorzaakt, kan veel van die schade ongedaan worden gemaakt door onthouding en alcoholisten kunnen langdurig nuchter worden ondanks tekortkomingen in de besluitvorming.
Harde bedrading van de hersenen krimpt
De grijze stof van de hersenen in de hersenschors regelt de meeste complexe mentale functies van de hersenen. De cortex is gevuld met neuronen die via vezels verbonden zijn met verschillende hersengebieden en met andere neuronen in de hersenen en het ruggenmerg. De zenuwvezels zijn de witte stof van de hersenen of de 'harde bedrading'.
Deze zenuwvezels hebben kortere, talrijkere vezels, dendrieten genaamd, die zich vertakken als de wortels van een boom, zodat de neuronen met andere neuronen kunnen 'praten'. Een neuron kan communiceren met slechts vijf of wel 10.000 andere neuronen tegelijk.
Deze twee delen van de hersenen - de witte stof of harde bedrading en de dendrieten - worden het meest getroffen door de krimp die alcoholisme kan veroorzaken.
Natuurlijk is hersenkrimp niet de enige schade die alcoholmisbruik aan de hersenen kan toebrengen. Alcohol kan chemische veranderingen in de hersenen veroorzaken die de functie van de neurotransmitters beïnvloeden
Alcohol veroorzaakt complexe problemen in de hersenen
Talrijke onderzoeken, met dieren en mensen, tonen aan dat chronisch alcoholmisbruik verschillende toxische, metabolische en voedingsfactoren veroorzaakt die op elkaar inwerken om mentale stoornissen bij alcoholisten te veroorzaken.
Sommige van deze complexe factoren worden nog steeds niet volledig begrepen:
- Aceetaldehyde, een metaboliet van alcohol, kan toxische effecten veroorzaken.
- Ondervoeding, vooral thiaminedeficiëntie, zou een rol kunnen spelen.
- Levercirrose kan ook hersenbeschadiging veroorzaken.
- Hoofdletsel en slaapapneu kunnen bijdragen aan hersenbeschadiging.
Hoofdletsel en slaapapneu komen vaker voor bij alcoholisten en kunnen leiden tot hersenbeschadiging.
Alcohol, thiaminedeficiëntie en cirrose zijn met elkaar verbonden en sommige onderzoekers denken dat ze op een complexe manier bijdragen aan hersenbeschadiging.
Schade kan permanent en van voorbijgaande aard zijn
Veel van de schade die alcohol aan de hersenen toebrengt, kan ongedaan worden gemaakt zodra de persoon stopt met drinken en een periode van onthouding aanhoudt, maar een deel ervan is permanent en kan niet ongedaan worden gemaakt.
De belangrijkste blijvende schade veroorzaakt door alcohol is het verlies van zenuwcellen. Volgens onderzoek kunnen sommige zenuwcellen niet worden vervangen als ze eenmaal verloren zijn gegaan, en dat geldt ook voor die in de frontale cortex, het cerebellum en andere gebieden diep in de hersenen.
Veel van de schade die alcohol door krimp veroorzaakt, kan echter worden teruggedraaid door onthouding. Dat omvat krimp van dendrieten, waarvan onderzoeken hebben aangetoond dat ze weer beginnen te groeien en zich verspreiden na weken of maanden van onthouding. Dit is in verband gebracht met een verbeterde hersenfunctie.
Wanneer cirrose van de lever wordt behandeld, blijkt uit onderzoek dat een deel van de hersenschade die het kan veroorzaken, zal beginnen te herstellen. Hersenbeschadiging bij alcoholisten als gevolg van thiaminedeficiëntie kan gemakkelijk worden behandeld met doses thiamine, maar herhaalde tekortkomingen kunnen permanente schade.
Besluitvormingsproces voor alcoholschade
Een reden waarom alcoholisten zo snel terugvallen, is de schade die alcohol toebrengt aan het beloningssysteem en de besluitvormingscapaciteiten van de hersenen.
Onderzoek toont aan dat chronisch alcoholisme het beloningssysteem van de hersenen zodanig verandert dat het streven van de drinker naar beloningen pathologisch wordt.
Het resultaat van deze veranderingen in de beloningssystemen van de hersenen is dat de drinker meer wordt beïnvloed door directe beloningen in plaats van vertraagde beloningen. Verslavende middelen zoals alcohol zorgen voor een onmiddellijke bedwelmende beloning.
Langdurig zwaar alcoholgebruik beïnvloedt de frontale kwabfuncties van de hersenen, waaronder remming, besluitvorming, probleemoplossing en beoordelingsvermogen. Dit soort hersenbeschadiging maakt het voor alcoholisten moeilijk om langdurig nuchter te blijven.
Uit onderzoek is echter gebleken dat alcoholisten deze beperkingen kunnen overwinnen en dat ook doen, aangezien de schade aan hun hersenen begint te herstellen en ze langdurige, meerjarige nuchterheid kunnen bereiken als ze daartoe gemotiveerd zijn.