Dyslexie is een op de hersenen gebaseerde specifieke leerstoornis (LD). Het beïnvloedt iemands taalvaardigheid, waardoor het moeilijk wordt om woorden te leren lezen, spellen, decoderen en herkennen. Als gevolg hiervan zijn begrijpend lezen, woordenschat en algemene kennis verminderd in vergelijking met andere kinderen van dezelfde leeftijd die geen dyslexie hebben. Onthoud dat dyslexie geen weerspiegeling is van intelligentie. De meeste mensen met dyslexie hebben een normale of bovengemiddelde intelligentie
Het is bekend dat ADHD en dyslexie vaak naast elkaar bestaan. Dr. Russell Barkley legt in zijn boek uit: De leiding nemen over ADHD: de complete gezaghebbende gids voor ouders, dat kinderen met ADHD meer kans hebben op een leerstoornis dan kinderen die geen ADHD hebben. Het National Center for Learning Disabilities stelt dat dyslexie de meest voorkomende LD is.
Het verschil tussen voorwaarden vertellen
Het kan moeilijk lijken om te weten welke uitdagingen verband houden met ADHD of met dyslexie, aangezien beide neurologische gedragsstoornissen zijn. Aangezien ADHD aandacht vereist en dyslexie het lezen beïnvloedt, kunnen de aandoeningen vergelijkbaar lijken. Hier zijn drie voorbeelden.
Afleiding
Zowel kinderen met ADHD als dyslexie kunnen afgeleid lijken; de reden achter de afleiding is echter anders. Een kind met ADHD kan afgeleid lijken omdat het moeilijk voor hen is om op te letten, terwijl een kind met dyslexie misschien afgeleid lijkt omdat lezen veel inspanning kost en hun energie is afgenomen.
Vloeiendheid
Vloeiende lezers kunnen nauwkeurig en relatief snel lezen en, als ze hardop lezen, uitdrukking aan de woorden toevoegen. Om te begrijpen wat ze hebben gelezen, moet een kind vloeiend kunnen lezen.
Een kind met ADHD is misschien geen vloeiende lezer omdat ze hun plaats kwijtraken of eindes overslaan omdat hun snelle brein naar het volgende deel is gesneld. Iemand met dyslexie is misschien geen vloeiende lezer omdat ze veel tijd besteden aan het uitpluizen elk woord of het lezen van woorden verkeerd.
Wat de oorzaak ook is, beide hebben invloed op het vermogen van de lezer om te begrijpen wat hij leest. Het betekent ook dat lezen voor hen geen plezierige bezigheid is.
Schrijven
Schrijven en handschrift kunnen ook problematisch zijn. Iemand met ADHD kan problemen hebben met organisatie en proeflezen, terwijl een kind met dyslexie problemen heeft met spelling, grammatica, het organiseren van ideeën, proeflezen en handschrift.
Een goede manier om de twee aandoeningen te onderscheiden, is te onthouden dat dyslexieproblemen vooral optreden tijdens lees- en schrijfactiviteiten, terwijl ADHD-symptomen in veel situaties voorkomen en meer gedragsmatig van aard zijn.
Co-bestaande voorwaarden
In het verleden werden ADHD en dyslexie gezien als onafhankelijk van elkaar. Echter, zoals Dr. Thomas E. Brown uitlegt in zijn boek, Een nieuw begrip van ADHD bij kinderen en volwassenen, dat recent onderzoek heeft aangetoond dat de stoornissen in de executieve functies gerelateerd aan ADHD ook geassocieerd zijn met dyslexie.
ADHD en dyslexie zijn aparte aandoeningen; als een persoon echter beide heeft, betekent dit dat hij de brede executieve functiebeperkingen heeft (problemen met focussen, gebruik van werkgeheugen, enz.), evenals een beperking van de specifieke vaardigheden die nodig zijn voor het lezen, bijvoorbeeld het snel verwerken van symbolen.
Diagnose
De twee aandoeningen worden verschillend en vaak door verschillende professionals gediagnosticeerd. ADHD wordt beschouwd als een psychische stoornis en wordt gediagnosticeerd door een psychiater, psycholoog, neuroloog en sommige huisartsen.
Dyslexie is een aandoening die vaak wordt geïdentificeerd door opvoeders en die de persoon vervolgens kunnen doorverwijzen naar een arts of psycholoog voor diagnose en verdere beoordeling. Dyslexie wordt meestal gediagnosticeerd door een klinisch psycholoog, schoolpsycholoog, onderwijspsycholoog of neuropsycholoog.
Omdat dyslexie geen medische aandoening is, wordt een evaluatie voor dyslexie meestal niet gedekt door de medische verzekering.
De ernst van dyslexie varieert van mild tot ernstig, wat ook geldt voor mensen met ADHD. Dit betekent dat geen twee mensen dezelfde symptomen zullen hebben.
Behandeling
Er zijn verschillende gespecialiseerde leesprogramma's voor dyslexie. Ze zijn vaak gebaseerd op of bevatten elementen van de Orton-Gillingham-aanpak. Samuel Orton en Anna Gillingham waren pioniers op het gebied van lezen en taalbeheersing
Volgens haar website publiceerde mevrouw Gillingham in de jaren dertig gedetailleerde instructiematerialen om te helpen bij lezen, schrijven en spellen. De op onderzoek gebaseerde methode wordt algemeen beschouwd als een effectieve vorm van behandeling voor dyslexie
Niet alle leesprogramma's zijn nuttig voor dyslectische leerlingen. Zoek naar fonemisch bewustzijn, vloeiendheid en gedetailleerde richtlijnen voor spellingregels.
De school van uw kind kan speciaal opgeleide leerkrachten hebben die de hulp kunnen bieden die ze nodig hebben. Maar niet alle scholen doen dat. In dat geval zou je een speciale bijlesleraar kunnen vinden om na schooltijd met je kind te werken. Accommodaties op school voor ADHD en dyslexie zijn erg nuttig voor je kind om zijn academische potentieel te bereiken.
Dyslexie en ontwikkelingsdyslexie
Dyslexie en ontwikkelingsdyslexie zijn dezelfde aandoeningen. Meestal, wanneer iemand dyslexie zegt, verwijzen ze naar ontwikkelingsdyslexie, een aandoening die wordt geërfd. Het andere type dyslexie is verworven dyslexie, wat betekent dat een persoon dyslectisch werd door een hersenlaesie, bijvoorbeeld na een traumatisch hersenletsel of een beroerte.
Dit kan ook gebeuren met ADHD. De meeste mensen erven ADHD van een familielid, maar een klein deel van de bevolking kan ADHD-symptomen krijgen, hetzij prenataal of tijdens de ontwikkeling, als gevolg van verschillende oorzaken die de hersenen kunnen beschadigen.
Hoe het vertrouwen te vergroten?
Een van de grootste uitdagingen voor kinderen met ADHD en dyslexie is zich goed kunnen voelen over zichzelf. Vaak hebben ze weinig zelfvertrouwen en zelfrespect omdat ze worstelen met taken die hun leeftijdsgenoten misschien gemakkelijk vinden. Hier zijn drie dingen die je kunt doen om te helpen:
Identificeren: Als kinderen weten dat ze een aandoening met een naam hebben, zoals ADHD en dyslexie, helpt dat. Ze begrijpen waarom ze zijn zoals ze zijn, en het weerhoudt hen ervan op zoek te gaan naar verklaringen voor zichzelf, vaak termen als 'ik ben dom' en 'ik ben dom'.
Inspanning, geen resultaten: Geef uw kind positieve feedback over de moeite die het in een taak heeft gestoken in plaats van over de resultaten of cijfers. Een kind met dyslexie en ADHD moet harder werken dan andere leerlingen, maar die inspanning wordt niet altijd weerspiegeld in hun cijfers. Weten dat hun inspanningen door u worden erkend, maakt een groot verschil voor het zelfrespect van een kind.
Activiteit buiten school: Als uw kind interesse toont in een activiteit buiten school, moedig het dan aan. Als je ergens goed in bent, of het nu een vechtsport, een sport, kunst of handvaardigheid is, bouw je vertrouwen op. Het heeft een positief rimpeleffect op andere levensgebieden, waaronder schoolgerelateerde activiteiten.
Zoals met elke leerstoornis, kunnen ADHD en dyslexie niet worden genezen. Ze kunnen echter zowel worden behandeld als beheerd, zodat uw kind een succesvol leven kan leiden.
Kinderen krijgen vaak veel hoop en bevestiging als ze horen over beroemde mensen die voor dezelfde uitdagingen staan als zij. Steven Spielberg heeft bijvoorbeeld dyslexie, Justin Timberlake heeft ADHD en Richard Branson zegt dat hij zowel ADHD als dyslexie heeft.
Hulp zoeken
Als je iets leert over dyslexie, is een veelgehoorde boodschap: 'vroeg ingrijpen is essentieel'. Vroegtijdige opsporing van een aandoening is natuurlijk nuttig. Als u zich echter realiseert dat uw kind dyslexie heeft terwijl het ouder is, voel u dan niet schuldig. Het is nooit te laat om getest te worden en de juiste behandeling te zoeken
Als uw kind ADHD en dyslexie heeft, kunnen de ADHD-symptomen de verklikkersignalen van dyslexie maskeren. Een intelligent kind vindt ook manieren om zijn moeilijkheden te compenseren en te maskeren, wat detectie moeilijker voor u maakt.
Als je dit als volwassene leest en denkt dat je misschien dyslexie hebt, kun je nog steeds een dyslexie-evaluatie krijgen. Zelfs als je niet meer op school of universiteit zit, is inzicht in de oorzaak van je uitdagingen nuttig voor je zelfvertrouwen, zelfrespect en carrière.