Een psychiater is een arts die gespecialiseerd is in de behandeling van psychische stoornissen. Omdat psychiaters een medische graad hebben en zijn opgeleid in de praktijk van de psychiatrie, zijn ze een van de weinige professionals op het gebied van de geestelijke gezondheidszorg die medicijnen kunnen voorschrijven om psychische problemen te behandelen. Net als een huisarts, kan een psychiater naast het beoefenen van psychotherapie ook fysieke onderzoeken uitvoeren en diagnostische tests bestellen.
Psychiaters kunnen werken als onderdeel van een team voor geestelijke gezondheidszorg, vaak in overleg met huisartsen, maatschappelijk werkers, ergotherapeuten en psychiatrisch verpleegkundigen.
Psychiaters zullen ook werken met - maar moeten niet worden verward met - psychologen. Psychologen zijn geen artsen en kunnen geen medicijnen voorschrijven, behalve in New Mexico, Louisiana, Illinois, Iowa en Idaho.
Bovendien worden psychiaters geleid door de Diagnostische en statistische handleiding voor geestelijke aandoeningen (DSM-5) uitgegeven door de American Psychiatric Association. Hoewel psychologen vaak verwijzen naar de DSM-5, vertrouwen ze ook op gestandaardiseerde psychologische tests - zoals de Minnesota Multiphasic Personality Inventory - om directe zorg te verlenen.
concentraties
Volgens de Handboek voor beroepsmatige Outlook uitgegeven door het Bureau of Labor Statistics, "psychiaters zijn primaire artsen in de geestelijke gezondheidszorg." Tot hun kerntaken behoren de diagnose en behandeling van psychische aandoeningen.
Psychiaters zullen verschillende technieken gebruiken om te bepalen of de symptomen van een persoon psychiatrisch zijn, het gevolg zijn van een lichamelijke ziekte of een combinatie van beide. Dit vereist dat de psychiater een sterke kennis heeft van algemene geneeskunde, psychologie, neurologie, biologie, biochemie en farmacologie.
Misschien meer dan enige andere arts, zijn psychiaters bekwaam in arts-patiëntrelaties en getraind om psychotherapie en andere therapeutische communicatietechnieken te gebruiken om mentale aandoeningen kwalitatief te diagnosticeren en te controleren. De behandeling kan poliklinisch of op klinische basis in een psychiatrisch ziekenhuis plaatsvinden.
De soorten psychische stoornissen zijn zeer uiteenlopend. Enkele van de meer bekende typen kunnen in grote lijnen als volgt worden gekarakteriseerd:
- Angst stoornissen, waaronder gegeneraliseerde angststoornis (GAD), paniekstoornis (PD), fobieën en sociale fobie (SAD)
- Obsessief-compulsieve en gerelateerde stoornissen, waaronder obsessieve compulsieve stoornis (OCS), trichotillomanie en hamsteren
- Eet stoornissen, waaronder anorexia nervosa (AN), eetbuistoornis en boulimia nervosa (BN)
- Stemmingsstoornissen, waaronder bipolaire stoornis (BD), depressieve stoornis (MDD) en door middelen veroorzaakte stemmingsstoornis (SIMD)
- Persoonlijkheidsstoornissen, waaronder borderline persoonlijkheidsstoornis (BPD), narcistische persoonlijkheidsstoornis (NPD), obsessief-compulsieve persoonlijkheidsstoornis (OCPD) en paranoïde persoonlijkheidsstoornis (PPD)
- psychotische stoornissen, waaronder schizofrenie, schizoaffectieve stoornis en door middelen veroorzaakte psychotische stoornis (SIPD)
- Specifieke leerstoornissen, inclusief dyscalculie en dyslexie
Procedurele expertise
De psychiatrie bevindt zich op het midden tussen psychologie (de studie van gedrag en de geest) en neurologie (de studie van de hersenen en het zenuwstelsel). In de praktijk zal een psychiater op twee manieren naar symptomen van psychische aandoeningen kijken:
- Het beoordelen van de impact van een ziekte, fysiek trauma of middelengebruik op iemands gedrag en mentale toestand
- Het evalueren van symptomen in verband met iemands levensgeschiedenis en/of externe gebeurtenissen of aandoeningen (zoals emotioneel trauma of misbruik)
De benadering, bekend als het biopsychosociale model, vereist dat de psychiater meerdere instrumenten gebruikt om een diagnose te stellen en de juiste behandeling af te geven.
Mentale statusonderzoek
Mentale statusonderzoeken (MSE) zijn een belangrijk onderdeel van de klinische beoordeling van een psychiatrische aandoening. Het is een gestructureerde manier om iemands psychologische functie te observeren en te evalueren vanuit het perspectief van houding, gedrag, cognitie, oordeel, stemming, perceptie en denkprocessen.
Afhankelijk van de veronderstelde aandoening zou de psychiater een verscheidenheid aan psychologische tests gebruiken om de aanwezigheid van kenmerkende symptomen vast te stellen en de ernst ervan te beoordelen. Op basis van de resultaten zou de psychiater verwijzen naar de DSM-5 om te zien of de symptomen voldoen aan de diagnostische criteria voor de psychische stoornis.
Voorbeelden zijn:
- Angst testen zoals de Beck Anxiety Inventory (BAI) en Liebowitz Social Anxiety Scale (LSAS)
- depressie testen zoals de Hamilton Depression Rating Scale (HAM-D) en de Beck Hopelessness Scale
- Eetstoornis testen zoals de Minnesota Eating Behaviour Survey (MEBS) en het Eating Disorder Examination (EDE)
- Stemmingsstoornis tests zoals het My Mood Monitor Screen en de Altman Self-Rating Mania Scale (ASRM)
- Persoonlijkheidsstoornis tests zoals de Shedler-Westen Assessment Procedure (SWAP-200) en het McLean Screening Instrument for Borderline Personality Disorder (MSI-BPD)
- Psychose testen zoals de Schaal voor de Beoordeling van Negatieve Symptomen (SANS) en de Schaal voor de Beoordeling van Positieve Symptomen (SAPS)
Biomedische diagnose
Zoals bij veel medische aandoeningen, zal de diagnose van een psychische aandoening vaak gepaard gaan met een proces van eliminatie om alle mogelijke oorzaken te onderzoeken en uit te sluiten. Het proces, dat bekend staat als een differentiële diagnose, omvat een combinatie van MSE en biomedische tests om de vermoedelijke oorzaak te onderscheiden van anderen met vergelijkbare symptomen.
De biomedische hulpmiddelen die door een psychiater worden gebruikt, kunnen zijn:
- Een lichamelijk onderzoek
- Hersenbeeldvormingsonderzoeken zoals computertomografie (CT), magnetische resonantiebeeldvorming (MRI) en positronemissietomografie (PET) om te controleren op tumoren, bloedingen of laesies
- Elektro-encefalogram (EEG) om onregelmatigheden in de elektrische activiteit van de hersenen te identificeren, waaronder epilepsie, een hoofdletsel of een cerebrale bloedobstructie
- Bloedtesten om de bloedchemie, elektrolyten, leverfunctie en nierfunctie te evalueren die direct of indirect van invloed kunnen zijn op de hersenen
- Drugstest om illegale of farmaceutische drugs op te sporen in een bloed- of urinemonster
- SOA-screening om syfilis, hiv en andere seksueel overdraagbare aandoeningen die de hersenen kunnen aantasten op te sporen
Psychotherapie
Psychotherapie is een integraal onderdeel van zowel de diagnose als de behandeling van psychische aandoeningen. Het omvat een regelmatige ontmoeting met patiënten om te praten over hun problemen, gedrag, gevoelens, gedachten en relaties. Het doel van de psychiater is om mensen te helpen oplossingen voor hun problemen te vinden door denkpatronen, gedragingen, ervaringen uit het verleden en andere interne en externe invloeden te onderzoeken.
Mensen die psychotherapie ondergaan, kunnen hun psychiater individueel of als onderdeel van een gezins- of groepssessie ontmoeten. Afhankelijk van de diagnose en/of de ernst van de symptomen kan psychotherapie voor een bepaalde periode of permanent worden toegepast.
Veel mensen die een depressieve episode hebben meegemaakt, zullen waarschijnlijk nog een episode hebben. In een meta-analyse uit 2014 werd gekeken naar de terugvalpercentages van depressie op lange termijn na psychotherapie. Onderzoekers vonden een gemiddeld terugvalpercentage van 0,39, maar mensen die psychotherapie hadden gehad, hadden minder kans op terugval dan degenen die vergelijkingsbehandelingen hadden ondergaan.
Psychiatrische medicijnen
Medicijnen worden vaak gebruikt in de psychiatrie, die elk verschillende eigenschappen en psychoactieve effecten hebben. Een psychiater moet goed thuis zijn in zowel het werkingsmechanisme (hoe een medicijn werkt) als de farmacokinetiek (de manier waarop een medicijn door het lichaam beweegt) van elk voorgeschreven medicijn.
Combinatietherapie (het gebruik van twee of meer medicijnen) wordt vaak gebruikt in de psychiatrie en kan voortdurende aanpassingen vereisen om het beoogde effect te bereiken. Het vinden van de juiste combinatie kan enige tijd duren en is vaak een proces van vallen en opstaan.
De medicijnen die in de psychiatrie worden gebruikt, worden grofweg ingedeeld in zes verschillende klassen:
- antidepressiva gebruikt voor de behandeling van depressie, angststoornissen, eetstoornissen en borderline persoonlijkheidsstoornis
- antipsychotica gebruikt voor de behandeling van schizofrenie en psychotische episodes
- Anxiolytica gebruikt om angststoornissen te behandelen
- depressiva, zoals hypnotica, sedativa en anesthetica. gebruikt voor de behandeling van episodische angst, slapeloosheid en paniek
- Stemmingsstabilisatoren gebruikt voor de behandeling van bipolaire stoornis en schizoaffectieve stoornis
- Stimulerende middelen gebruikt voor de behandeling van ADHD en narcolepsie
Andere behandelingen
Andere interventies kunnen worden gebruikt wanneer een psychische stoornis therapieresistent of hardnekkig (moeilijk onder controle te houden) is. Waaronder:
- Diepe hersenstimulatie (DBS), waarbij elektrische sondes worden geïmplanteerd om delen van de hersenen te stimuleren bij mensen met ernstige depressie, dementie, OCS of middelenmisbruik
- Elektroconvulsietherapie (ECT), waarbij externe elektrische stroom naar de hersenen wordt afgegeven voor de behandeling van ernstige bipolaire stoornis, depressie of katatonie
- Psychochirurgie, met behulp van chirurgische technieken zoals cingulotomie, subcaudate tractotomie en limbische leukotomie om specifieke circuits in de hersenen te doorbreken die verband houden met ernstige OCS en depressie
Ondanks het bewijs van hun voordelen, worden al deze interventies als zeer controversieel beschouwd, met wisselende resultaten en mate van succes.
subspecialiteiten
Er zijn een aantal subspecialismen in de psychiatrie waarmee beoefenaars zich kunnen concentreren op specifieke aandoeningen of groepen. Waaronder:
- Verslavingspsychiatrie
- Jeugd- en kinderpsychiatrie
- Forensische psychiatrie (de toepassing van psychiatrie in criminele, rechtszaal of correctionele instellingen)
- geriatrische psychiatrie (psychiatrie voor oudere populaties)
- Neuropsychiatrie (geestelijke stoornissen geassocieerd met verwondingen of ziekte van het zenuwstelsel)
- Beroepspsychiatrie (psychiatrie op het werk, met name beroepen waarin risico, gevaar of verdriet veel voorkomen)
- Psychosomatische geneeskunde (het toepassen van psychiatrie in een medische setting, zoals diagnostiek en behandeling van delier)
Training en certificering
Om psychiater te worden, moet je eerst een bachelordiploma behalen en de vereiste cursussen in biologie, scheikunde, geavanceerde wiskunde, natuurkunde en sociale wetenschappen voltooien. U moet ook een sterk cijferpuntgemiddelde behouden (meestal 3,71 of hoger) en slagen voor de Medical College Admission Test (MCAT).
Vervolgens zou je je inschrijven voor de medische school om een doctoraat in de geneeskunde (MD) of doctor in de osteopathische geneeskunde (DO) te behalen. Medische school bestaat meestal uit twee jaar klassikale studies gevolgd door twee jaar klinische rotaties in verschillende medische faciliteiten.
Na het voltooien van de medische school, zou je beginnen met een verblijf van vier jaar in de psychiatrie. Het eerste jaar zou een algemene verblijfstraining omvatten, gevolgd door drie jaar gericht werk in de psychiatrie (inclusief psychofarmacologie, middelenmisbruik en cognitieve gedragstherapie).
Na het voltooien van uw verblijfsvergunning moet u een medische vergunning hebben in de staat waarin u van plan bent te oefenen. Dit zou een nationale test en, in sommige staten, een staatsexamen inhouden.
Artsen met een MD-graad zouden het driedelige US Medical Licensing Exam (USMLE) afleggen, terwijl degenen met een DO-graad ervoor zouden kunnen kiezen om in plaats daarvan het Comprehensive Osteopathic Medical Licensing Examination (COMLEX) te voltooien.
Als je geslaagd bent voor het examen, kom je in aanmerking voor een bestuurscertificaat. De certificering wordt verleend door de American Board of Psychiatry and Neurology (ABPN), een lid van de American Board of Medical Specialties (ABMS).
De ABPN-certificering moet elke 10 jaar worden vernieuwd. Medische licenties moeten ook worden verlengd volgens de wetten van de staat.
Afspraaktips
Een eerste ontmoeting met een psychiater kan zeer stressvol zijn. Het helpt over het algemeen om te weten wat u kunt verwachten en welke vragen u moet stellen om het meeste uit een afspraak te halen.
Reken op een uur of twee bij je eerste bezoek. Veel psychiaters zullen het onderzoek starten door uw vitale functies (temperatuur, hartslag en bloeddruk) te nemen om een basislijn vast te stellen. Er kan ook een mogelijkheid zijn voor een bloedafname. Als uw symptomen dit rechtvaardigen, kan uw arts u doorsturen voor verder onderzoek of scans.
In het begin zal de psychiater veel vragen stellen om de aard van uw symptomen beter te begrijpen, evenals uw familiegeschiedenis, medische geschiedenis, eerdere behandelingen en middelengebruik. Het helpt ook om een volledige lijst mee te nemen van de medicijnen die u neemt, zowel op recept als zonder recept.
Probeer tijdens de evaluatie zo eerlijk en open mogelijk te zijn en blijf bij het onderwerp, zodat het proces gestructureerd en gericht kan worden.
Aangezien dit uw eerste ontmoeting zal zijn, maakt u van de gelegenheid gebruik om erachter te komen wie uw psychiater is. Vraag gerust naar de referenties van de psychiater en hoe de praktijk werkt. Voorbeelden zijn:
- Welke ervaring heeft u met mijn aandoening?
- Bent u gespecialiseerd in mijn aandoening of behandelt u anderen?
- Wat zijn je opleiding en achtergrond?
- Kan ik bij een crisis contact met u opnemen?
- Wie dekt u op vakantie of wanneer u weg bent?
U dient ook als volwaardige partner aan uw zorg deel te nemen en relevante vragen te stellen zoals:
- Waar wordt deze toets voor gebruikt?
- Hoe ben je tot je diagnose gekomen?
- Wat is het behandelplan?
- Heb ik medicijnen nodig of kan ik zonder?
- Hoe heb je besloten dat dit de beste behandeling voor mij was?
- Welke bijwerkingen kan ik verwachten?
- Zijn er manieren om de bijwerkingen te beheersen?
- Wanneer moet ik me beter gaan voelen?
- Hoe weet ik of ik beter word?
- Wat moet ik doen als de bijwerkingen ondraaglijk zijn?
Schrijf je vragen van tevoren op, zodat je niets vergeet. Je moet ook aantekeningen maken om ervoor te zorgen dat je een nauwkeurig verslag hebt van je discussie. Als u zich op enig moment onzeker voelt over een behandelingskuur, aarzel dan niet om een second opinion te vragen. Dit geldt vooral als een medicijn of behandeling risico's of significante bijwerkingen heeft.
Als u een psychiater moet vinden, vraag dan uw huisarts om verwijzingen (idealiter degenen die gespecialiseerd zijn in uw aandoening). U kunt hun certificering online controleren met behulp van het ABPN-verificatiesysteem.
Een woord van Verywell
Psychiatrie kan een dankbare carrière zijn, maar het vereist individuen met focus en een aangeboren gevoel van empathie en geduld. Hoewel psychiaters diagnose en behandeling op een zeer gestructureerde manier benaderen, moeten ze de flexibiliteit hebben om te weten wanneer het tijd is om de behandeling te veranderen of te stoppen.
Hoewel psychiaters de neiging hebben om normale kantooruren te werken, kunnen er zich midden in de nacht of in het weekend crises voordoen die onmiddellijke aandacht vereisen. Net als bij andere GGZ-ers zijn professionele ondersteuning en harde grenzen belangrijk om burn-out en compassiemoeheid te voorkomen.
De dagelijkse taken kunnen variëren, afhankelijk van het specialisme en de werkgelegenheidssector. Een psychiater in een ziekenhuis kan te maken hebben met een steeds veranderende lijst van acute psychische stoornissen, terwijl die in privé- of groepspraktijken een specifieke reikwijdte van de praktijk en een meer routinematig schema kunnen hebben.
Volgens het Bureau of Labor Statistics werken vanaf 2019 naar schatting 27.900 psychiaters in de Verenigde Staten. De vraag naar psychiaters zal tussen 2019 en 2029 naar verwachting met 12% groeien, een veel hoger percentage dan gemiddeld.
In 2020 was het mediane jaarinkomen voor een psychiater in de Verenigde Staten $ 217.100, volgens het Bureau of Labor Statistics. Psychiaters in poliklinieken verdienen doorgaans iets meer dan die in ziekenhuizen of privépraktijken.