Is u ooit gevraagd om een lijst met items te onthouden? Of heb je gewoon een lijst gekregen met items die je probeerde te onthouden? Als dat zo is, heb je misschien gemerkt dat het gemakkelijker is om de allereerste items en de allerlaatste items op de lijst te onthouden, maar die in het midden zijn een beetje wazig. Dit komt door iets dat onderzoekers het 'primacy-effect' noemen.
Wat is het primaat-effect?
In de eenvoudigste bewoordingen verwijst het primacy-effect naar de neiging om informatie aan het begin van een lijst beter te onthouden dan informatie aan het midden of einde.
Dit is een cognitieve vooringenomenheid waarvan wordt aangenomen dat deze verband houdt met de neiging om geheugenopslagsystemen te oefenen en te relateren.
Primaat versus recentheidseffect
In tegenstelling tot het primacy-effect, verwijst het recentheidseffect naar de neiging van mensen om items die als laatste op een lijst staan, gemakkelijker te herinneren. In het geval van het recentheidseffect is dit waarschijnlijk te wijten aan het feit dat die items de meest recente zijn en daarom nog steeds in uw kortetermijngeheugen worden bewaard.
Als je het primacy- en recency-effect samen bekijkt, zie je een u-vormige curve, ook wel de seriële positiecurve genoemd, voor het terugroepen van items op een lijst.
Oorzaken van het primaat-effect
Wat zijn de precieze oorzaken van het primacy-effect? Er zijn verschillende oorzaken die verband houden met hoe goed informatie wordt behandeld, geoefend en later opgeslagen.
Repetitie
De belangrijkste oorzaak is waarschijnlijk het feit dat mensen de neiging hebben om dingen te oefenen om ze te onthouden. Dit betekent dat items die vroeg in de lijst worden gepresenteerd, eerder worden onthouden omdat ze meer zijn geoefend dan items in het midden of aan het einde van een lijst. Dit wordt ondersteund door bewijs dat aantoont dat wanneer studiedeelnemers de instructie krijgen om niet te repeteren of niet genoeg tijd krijgen om te repeteren, het primacy-effect verdwijnt.
Aandachtsspanne
Er is ook een tweede reden die verband houdt met de aandachtsspanne. Mensen letten eerder op aan het begin en aan het einde van de presentatie van een lijst met items, en dus is de kans groter dat ze worden onthouden.
Denk terug aan het laatste gesprek dat je had, de alinea die je hebt gelezen, het programma dat je hebt bekeken of de podcast waarnaar je hebt geluisterd. De kans is groot dat je op sommige punten in het midden hebt gezoneerd, maar waarschijnlijk zowel aan het begin als aan het einde hebt opgelet.
Geheugenbeperkingen
Ten slotte houdt het primacy-effect waarschijnlijk aan vanwege beperkingen in het geheugen. Een persoon kan die eerste paar items misschien opslaan in het langetermijngeheugen, en die laatste paar items kunnen zich in het kortetermijngeheugen bevinden, maar de middelste worden nooit opgeslagen.
Vroege studies over het primacy-effect
Veel onderzoek heeft zich gericht op het onderzoeken van het primacy-effect, dat helemaal teruggaat tot de jaren veertig. In het typische onderzoek krijgen deelnemers een lijst met woorden te zien, die elk voor een vaste hoeveelheid tijd worden weergegeven. Nadat de woorden zijn gepresenteerd, wordt de deelnemers gevraagd om alle woorden uit de lijst op te schrijven die ze zich kunnen herinneren.
Asch (1946)
Solomon Asch onderzocht eerst het primacy-effect in een onderzoek met zinnen met een omgekeerde volgorde van bijvoeglijke naamwoorden. In de studie met twee groepen werd een personage beschreven als "jaloers, koppig, kritisch, impulsief, ijverig en intelligent" of "intelligent, ijverig, impulsief, kritisch, koppig en jaloers". Uit de resultaten bleek dat de tweede beschrijving ertoe leidde dat de persoon hoger werd gewaardeerd.
Murdoch (1962)
In een onderzoek uit 1962, uitgevoerd door Murdoch, werd deelnemers gevraagd een lijst met woorden te leren die in lengte varieerden van 10 tot 40 woorden. Elk woord werd aangeboden met een tussenruimte van één of twee seconden. Met behulp van free recall werden ze vervolgens gevraagd om de woorden te onthouden.
Uit dit onderzoek bleek dat de kans om woorden op de lijst te herinneren afhing van hun positie op de lijst. Vooral die aan het begin en het einde werden vaker onthouden.
Glanzer en Cunitz (1966)
In 1966 gaven Glanzer en Cunitz twee groepen deelnemers dezelfde woordenlijst. De ene groep werd gevraagd om de woorden onmiddellijk terug te roepen nadat ze de lijst hadden gekregen, terwijl de andere werd gevraagd om 30 seconden terug te tellen in drieën voordat ze de lijst moesten oproepen.
Uit de onderzoeksresultaten bleek dat het voorkomen van repetitie op deze manier betekende dat zowel de primacy- als de recency-effecten verdwenen.
Wat beïnvloedt het primaat-effect?
We weten dat het primacy-effect wordt beïnvloed door verschillende factoren op basis van de resultaten van bestaand onderzoek. Laten we eens kijken wat deze factoren zijn:
- Tijdstip van presentatie: Hoe langer de tijd tussen de presentatie van items op de lijst, hoe groter het primacy-effect. Dit komt doordat mensen tijd hebben om te repeteren.
- Tijdstip van terugroepactie: Wanneer er een vertraging is in het terugroepen, beïnvloedt dit het primacy-effect op een negatieve manier zodat het wordt verminderd.
Geheugen en het Primacy-effect
Onderzoekers hebben geconcludeerd dat het primacy-effect het idee ondersteunt van twee afzonderlijke geheugensystemen op het werk: kortetermijngeheugen (recentie-effect) en langetermijngeheugen (primacy-effect).
- Het primacy-effect houdt in dat items worden herhaald totdat ze in het langetermijngeheugen komen.
- Het recentheidseffect omvat het vermogen van de hersenen om maximaal zeven items in het kortetermijngeheugen vast te houden.
Dit benadrukt dat mensen gebruikmaken van twee verschillende soorten geheugen wanneer ze het primacy- en recency-effect aantonen.
Gevolg
Hoe kunt u deze informatie over het primacy-effect in uw eigen leven toepassen? Als u de impact begrijpt die het primacy-effect op uw beslissingen kan hebben, kan dit u helpen een beter oordeel te vellen over een groot aantal zaken.
Besluitvorming voor complexe keuzes
Een belangrijke vaststelling is dat de manier waarop we informatie ontvangen een kritische factor is tijdens complexe besluitvormingsprocessen. Dit kan een rol spelen bij het doen van een grote aankoop of een belangrijke beslissing in ons leven.
Marketingexperts zijn zich bewust van deze cognitieve vooringenomenheid en gebruiken deze in hun voordeel. Ze willen dat uw eerste indruk en de laatste indruk van een product positief zijn. Dit is de reden waarom u advertenties ziet voor een product dat nog niet beschikbaar is. Het is ook de reden waarom een bedrijf extra finishing touch zal toevoegen, zoals een speciale verpakking voor een product. Ze willen dat uw eerste indruk en laatste indruk positief zijn, want dit zijn de dingen die er toe doen.
Het is belangrijk om je hiervan bewust te zijn als je een complexe beslissing neemt. In plaats van je te laten leiden door marketing, doe je eigen onderzoek en houd het op de voorgrond terwijl je je opties afweegt. Dit maakt het minder waarschijnlijk dat u ten prooi valt aan reclame- en marketingstrategieën.
Verankeringseffecten
Het primacy-effect heeft ook een belangrijke invloed op een type cognitieve bias dat bekend staat als de verankeringsbias. Deze vooringenomenheid houdt in dat je te veel vertrouwt op het eerste stukje informatie dat je ontvangt (het 'anker') en dat je alle daaropvolgende informatie die je leert verwaarloost. De vooringenomenheid kan een breed scala aan effecten hebben op de besluitvorming, inclusief hoeveel u bereid bent te betalen voor iets.
Onderzoek heeft ook aangetoond dat het effect kan hebben op de manier waarop artsen ziekten diagnosticeren en nauwkeurig behandelen. De eerste beoordeling die een arts maakt over de gezondheid of ziekte van een patiënt, wekt een indruk die vervolgens van invloed is op de beoordeling die de arts in de toekomst maakt.
Een blijvende indruk maken
Als er iets is dat je wilt opvallen: zeg het eerst, zeg het als laatste, of beide! Dit is wanneer het het meest waarschijnlijk wordt onthouden. Als je iemand van iets probeert te overtuigen, herhaal je bericht dan meerdere keren zodat het onthouden wordt. Onthoud dat de seriële positie van belang is, evenals de inhoud van uw bericht (positief versus negatief), dus het is belangrijk om deze kennis te gebruiken.
Leren en studeren
Als u een student bent, kunt u deze informatie ook gebruiken in uw leerstrategieën. Word je bewust van je neiging om dingen te onthouden vanaf het begin en het einde van wat je studeert, en verander de positie zodat je uiteindelijk alles in je langetermijngeheugen kunt opslaan.
Probeer je aan het begin van je studiesessies te concentreren op bijzonder moeilijke concepten en sluit elke sessie af met nog een snelle bespreking van die informatie.
Een woord van Verywell
Alsof je al niet genoeg te onthouden had, moet je nu onthouden wat je misschien vergeet te onthouden! In zijn eenvoudigste bewoordingen verwijst het primacy-effect naar onze neiging om de eerste dingen die we in een reeks horen te onthouden. Dit is logisch, maar het is niet iets waar je normaal gesproken over na zou denken.
Dus de volgende keer dat u zich in een verkoopsituatie onder hoge druk bevindt, probeert u een positieve indruk te maken of propt u zich voor een examen, gebruik deze informatie dan om te gebruiken.
Verzamel je onderzoek zodat je niet overmatig wordt beïnvloed, zeg wat je wilt dat mensen het eerst onthouden en verander de volgorde waarin je dingen bestudeert, zodat je meer kans hebt om alles te onthouden.
Wat is je het meest bijgebleven van dit artikel? Ga even weg en probeer de belangrijkste punten op te sommen die je je herinnert. Ga dan na of jij ook in je eigen leven een voorbeeld bent geworden van het primacy-effect in actie.
10 onvergetelijke feiten over uw geheugen en ons leven