Positieve straf is een concept dat wordt gebruikt in de theorie van operante conditionering van B.F. Skinner. Hoe werkt het positieve strafproces precies? Het doel van elke vorm van straf is om het gedrag dat erop volgt te verminderen. Bij positieve straf gaat het om het presenteren van een ongunstige uitkomst of gebeurtenis na ongewenst gedrag.
Wanneer het onderwerp een ongewenste actie uitvoert, wordt doelbewust een soort negatief resultaat toegepast. Dus als u uw hond traint om te stoppen met kauwen op uw favoriete pantoffels, kunt u het dier uitschelden telkens wanneer u hem betrapt op knagen aan uw schoenen. Omdat de hond ongewenst gedrag vertoonde (kauwen op je schoenen), heb je een aversieve uitkomst toegepast (de hond een verbale uitbrander geven).
Het concept van positieve straf kan moeilijk te onthouden zijn, vooral omdat het een tegenstrijdigheid lijkt. Hoe kan straf positief zijn? De gemakkelijkste manier om dit concept te onthouden, is door op te merken dat het om een aversieve stimulus gaat toegevoegd naar de situatie. Om deze reden wordt positieve straf door de toepassing soms ook wel straf genoemd.
Voorbeelden
Het zal je misschien verbazen voorbeelden van positieve straf in je dagelijkse leven op te merken. Bijvoorbeeld:
- Omdat je op een ochtend te laat op je werk bent, rijd je over de snelheidslimiet door een schoolzone. Als gevolg hiervan word je aangehouden door een politieagent en ontvang je een bekeuring.
- Je mobiele telefoon gaat over in het midden van een college, en je wordt uitgescholden door je leraar omdat je je telefoon niet uitzet voor de les.
- Je draagt je favoriete baseballpet naar de les, maar krijgt een berisping van je instructeur voor het overtreden van de dresscode van je school.
Kun je voorbeelden van positieve straffen noemen? De leraar die je berispt voor het overtreden van de dresscode, de officier die de snelheidsboete uitdeelt en de leraar die je uitscheldt omdat je je mobiele telefoon niet uitzet, zijn allemaal goed. Ze vertegenwoordigen aversieve stimuli die bedoeld zijn om het gedrag dat ze volgen te verminderen.
In alle bovenstaande voorbeelden wordt positieve straf met opzet toegediend door een andere persoon. Positieve straf kan echter ook optreden als een natuurlijk gevolg van gedrag. Omdat je een negatief resultaat hebt ervaren als gevolg van je gedrag, zal je in de toekomst minder geneigd zijn om die acties opnieuw te ondernemen.
Het aanraken van een hete kachel of een scherp voorwerp kan pijnlijke verwondingen veroorzaken die dienen als natuurlijke positieve bestraffingen voor het gedrag.
Slaan als positieve straf
Hoewel positieve straf in sommige situaties effectief kan zijn, merkte B.F. Skinner op dat het gebruik ervan moet worden afgewogen tegen eventuele negatieve effecten. Een van de bekendste voorbeelden van positieve straf is spanking, gedefinieerd als een kind met een open hand op de billen slaan. Volgens een landelijke peiling meldde 72% van de volwassenen dat het "OK was om een kind te slaan".
Sommige onderzoekers hebben gesuggereerd dat milde, af en toe een pak slaag niet schadelijk is, vooral niet als het samen met andere vormen van discipline wordt gebruikt. In een grote meta-analyse uit 2013 van eerder onderzoek ontdekte psycholoog Elizabeth Gershoff echter dat slaan werd geassocieerd met slechte ouder-kindrelaties en met toename van antisociaal gedrag, delinquentie en agressiviteit. Meer recente studies die voor een verscheidenheid aan verstorende variabelen controleerden, vonden ook vergelijkbare resultaten
Een woord van Verywell
Hoewel positieve straf zijn nut heeft, suggereerden veel experts dat andere methoden van operante conditionering vaak effectiever zijn voor het veranderen van gedrag op korte en lange termijn. Misschien het belangrijkste is dat veel van deze andere methoden zonder de mogelijk negatieve gevolgen komen van positieve straf.