Veel veranderingen en overgangen vinden natuurlijk plaats tijdens de tienerjaren. Sommige van deze veranderingen kunnen behoorlijk dramatisch en gecompliceerd zijn, vooral wanneer die tiener ook te maken heeft met de impact van ADHD (aandachtstekortstoornis met hyperactiviteit). Als ouder ondergaat uw relatie met uw tiener enkele veranderingen - en misschien enkele uitdagingen - omdat uw zoon of dochter onafhankelijker wordt. U weet dat ADHD het gedrag en de emoties van uw kind beïnvloedt. Het in het reine komen met en begrijpen van zijn/haar eigen ADHD gedurende deze jaren kan ook een effect hebben op het zelfbeeld en de identiteit van uw kind. Dit is vooral belangrijk voor die kinderen bij wie als tiener voor het eerst de diagnose ADHD wordt gesteld.
Belangrijke stappen tijdens de tienerjaren
Als uw zoon of dochter de adolescentie binnenkomt en doorgaat, wordt van hem of zij verwacht dat hij of zij zich van u afscheidt en onafhankelijk wordt. Relaties met leeftijdsgenoten worden veel krachtiger en invloedrijker. Je tiener zal te maken krijgen met toenemende sociale druk, groepsgenoten kiezen en beslissen of hij alcohol of illegale drugs wil gebruiken. Tijdens de tienerjaren past uw zoon of dochter zich ook aan en werkt aan het begrijpen van zijn of haar eigen seksuele rijping en seksualiteit.
De uitdagingen begrijpen
De adolescentie is een cruciale tijd voor alle tieners - aangezien ze een eigen identiteit vormen, plannen maken voor de toekomst en volwassen worden - maar het is een tijd die zelfs nog uitdagender kan zijn voor een kind met ADHD. De normale "hindernissen" van de adolescentie die een kind moet nemen, kunnen veel groter zijn voor de tiener met ADHD die met dezelfde uitdagingen wordt geconfronteerd met minder impulscontrole, meer problemen met zelfregulatie en onoplettendheid, en grotere vertragingen in volwassenheid en uitvoerende functies.
Omdat veel kinderen met ADHD geen sociaal inzicht en interpersoonlijke vaardigheden hebben, kunnen ze tijdens de tienerjaren nog pijnlijker worstelen wanneer leeftijdsgenoten steeds invloedrijker worden en afwijzing door leeftijdsgenoten nog hartverscheurender wordt. Deze afwijzing door leeftijdsgenoten kan ertoe leiden dat een kind zich in de richting van een sociale groep beweegt die zal accepteren, zelfs als het een groep is die betrokken is bij delinquent gedrag. Als klap op de vuurpijl vereisen de toegenomen academische eisen van de middelbare school dat een student meer georganiseerde en zelfsturende vaardigheden heeft die worden vertraagd bij tieners met ADHD. Houd er rekening mee dat uw kind tijdens de tienerjaren meer toezicht, externe structuur en ondersteuning nodig heeft dan een kind zonder ADHD.
ADHD wordt vaak een 'onzichtbare handicap' genoemd. Hoewel ADHD aanzienlijke uitdagingen, frustraties en pijnlijke ervaringen kan veroorzaken voor een kind (of volwassene) en familie, wordt de impact van ADHD mogelijk niet herkend door buitenstaanders omdat de persoon 'er normaal uitziet'. Met andere woorden, de beperkingen van die persoon zijn misschien niet duidelijk. De onzichtbare aard van ADHD maakt het vaak moeilijker voor anderen om de volledige omvang en complexiteit van de uitdagingen waarmee een persoon met ADHD elke dag wordt geconfronteerd, volledig te begrijpen. Dientengevolge kunnen moeilijkheden worden toegeschreven aan andere oorzaken: luiheid, onverantwoordelijkheid of zelfs slecht ouderschap. Deze negatieve percepties zijn kwetsend en verhinderen vaak een kind en gezin om vooruit te komen.
Voorlichting over ADHD helpt deze misvattingen te corrigeren. Naarmate uw kind meer leert over zijn of haar eigen unieke ADHD, wordt hij/zij sterker. Zodra de uitdagingen beter worden begrepen, kunnen oplossingen en strategieën worden ingevoerd. Inzicht in worstelingen maakt het mogelijk om de problemen in een nauwkeuriger licht te plaatsen en helpt een persoon vooruit te komen met niet alleen een plan, maar met meer optimisme, zelfhulp en hoop voor de toekomst.
Voorspellers van succes
Volgens de American Academy of Pediatricians (AAP) zijn er een aantal belangrijke factoren die ertoe bijdragen dat een kind met ADHD het meeste succes heeft tijdens de adolescentie. Ze omvatten het volgende:
- Vroege interventie
- Zelfinzicht en acceptatie van problemen en problemen
- Een ondersteunende familie
- Een begripvol en ontwikkelingsgericht schoolsysteem school
- Een passend geïndividualiseerd onderwijsprogramma, indien aangegeven
- De bereidheid om deel te nemen aan passende counseling, mentorrelaties en "coaching" rond de productie en voltooiing van het werk
De AAP identificeert de hoogste risicofactoren die kunnen leiden tot negatieve uitkomsten voor tieners met ADHD. Deze risicofactoren zijn onder meer:
- Vertraagde interventie
- Een voortdurende cyclus van mislukkingen
- Ernstige gedragsproblemen op school
- Aanzienlijk middelenmisbruik
- Medicatie weigering
- Beschadigd gevoel van eigenwaarde als gevolg van het feit dat de problemen van de adolescent worden gezien als karakterfouten in plaats van ADHD-gerelateerd gedrag
- Opgeven of gebrek aan motivatie