Wat is agorafobie?
Agorafobie is een angststoornis die gepaard gaat met een extreme en irrationele angst om niet te kunnen ontsnappen aan een moeilijke of gênante situatie bij het ontwikkelen van paniekachtige of andere invaliderende symptomen. De stoornis wordt gekenmerkt door angst die ervoor zorgt dat mensen situaties vermijden waarin ze zich in paniek, gevangen, hulpeloos of beschaamd kunnen voelen. Het kan alleen voorkomen of samen met een andere psychische aandoening, zoals paniekstoornis.
Deze angst leidt vaak tot aanhoudend vermijdingsgedrag, waarbij de persoon weg begint te blijven van veel plaatsen en situaties waarin hij bang is voor paniek. Enkele veelvoorkomende omstandigheden zijn bijvoorbeeld autorijden, het comfort van thuis verlaten, winkelen in een winkelcentrum, reizen met het vliegtuig of gewoon in een drukke omgeving zijn.
Door dit vermijdingsgedrag kan het leven van een persoon met agorafobie erg beperkend en isolerend worden. Agorafobie kan een grote invloed hebben op iemands persoonlijke en professionele leven. Verhoogde angsten en vermijdingsgedrag kunnen het bijvoorbeeld moeilijk maken voor een persoon met agorafobie om te reizen voor zijn werk of om familie en vrienden te bezoeken. Zelfs kleine taken, zoals naar de winkel gaan, kunnen extreem moeilijk worden om te doen.
Angst en vermijding kunnen zo ernstig worden dat de persoon met de fobie in zijn eigen huis wordt afgezonderd.
Symptomen
Symptomen van agorafobie kunnen zijn:
- Bang zijn om het huis uit te gaan
- Bang zijn voor open ruimtes, bruggen of winkelcentra
- Angst voor besloten ruimtes of gebouwen
- Angst om het huis uit te gaan of alleen in sociale situaties te zijn
- Angst om de controle te verliezen op een openbare plaats
- Angst voor plaatsen waar ontsnappen moeilijk kan zijn
- Angst voor het openbaar vervoer
Deze situaties veroorzaken bijna altijd een angstreactie die niet in verhouding staat tot het werkelijke gevaar dat de situatie oplevert.
Paniekaanvallen gaan vaak vooraf aan het begin van agorafobie. Wanneer iemand gedwongen wordt een gevreesde situatie te doorstaan, kan een persoon een paniekaanval krijgen die symptomen veroorzaakt, waaronder:
- pijn op de borst
- Rillingen
- Diarree
- Duizeligheid
- Gevoelens van verstikking
- Gevoelens van onwerkelijkheid
- Misselijkheid
- Doof gevoel
- Hoge hartslag
- Kortademigheid
- Zweten
- bevend
Types
Hoewel veel lijders aan pleinvrees ook een paniekstoornis zullen hebben, is het mogelijk om de diagnose agorafobie te krijgen zonder een voorgeschiedenis van paniekstoornis. Wanneer dit gebeurt, heeft de persoon nog steeds de angst om vast te zitten in een situatie waarin ontsnappen onmogelijk zou zijn. moeilijk of vernederend. Ze zijn echter over het algemeen niet bang voor complete paniekaanvallen.
In plaats daarvan zijn ze misschien bang voor een ander soort verontrustend angstsymptoom of andere intense fysieke problemen, zoals braken of een ernstige migraine. De persoon kan bijvoorbeeld bang zijn dat hij in het openbaar de controle over zijn blaas zal verliezen of flauwvalt zonder dat er enige hulp beschikbaar is.
Ongeveer een derde tot de helft van degenen met de diagnose paniekstoornis zal ook agorafobie ontwikkelen. Het National Institute of Mental Health (NIMH) meldt dat agorafobie in een bepaald jaar voorkomt bij ongeveer 0,9% van de volwassenen in de Amerikaanse bevolking. Deze aandoening ontwikkelt zich meestal op volwassen leeftijd. Echter, agorafobie kan eerder in de adolescentie ontstaan.
Agorafobie versus andere fobieën
Het vermijdingsgedrag dat aanwezig is bij agorafobie verschilt van de diagnostische criteria van een specifieke fobie. Bijvoorbeeld:
- Een persoon met agorafobie kan reizen per vliegtuig vermijden vanwege de angst voor een paniekaanval in een vliegtuig en niet noodzakelijk vanwege aerofobie of vliegangst.
- Een persoon met agorafobie kan menigten vermijden, uit angst voor de schaamte om een paniekaanval te krijgen in het bijzijn van veel mensen. Zo'n angst is niet hetzelfde als een sociale angststoornis, een afzonderlijke psychische aandoening die gepaard gaat met angst om negatief beoordeeld te worden door anderen.
Oorzaken
De exacte oorzaken van agorafobie zijn niet bekend, maar er zijn een aantal risicofactoren die het risico op het ontwikkelen van deze aandoening kunnen vergroten. Waaronder:
- Een andere angststoornis hebben, zoals een gegeneraliseerde angststoornis of een sociale angststoornis
- Nog een fobie
- Een familiegeschiedenis van agorafobie
- Een geschiedenis van misbruik of trauma
- Hersenchemie
Aangeleerde associaties kunnen ook een rol spelen bij de ontwikkeling van agorafobie. Het ervaren van een paniekaanval in een bepaalde situatie of setting kan leiden tot de angst dat een dergelijke reactie in de toekomst weer zal optreden.
Diagnose
Uw arts zal uw symptomen beoordelen en controleren op onderliggende medische aandoeningen die uw symptomen kunnen veroorzaken. Mogelijk wordt u gevraagd naar uw medische geschiedenis en wordt u gevraagd naar de aard, duur en ernst van uw angstsymptomen.
Om de diagnose agorafobie te krijgen, moet u:
- Duidelijke angst hebben in ten minste twee verschillende situaties, zoals open ruimtes, drukke gebieden of openbaar vervoer
- Laat de agorafobische situatie bijna altijd een angstreactie uitlokken wanneer je in dergelijke situaties wordt geplaatst?
- Angst hebben die niet in verhouding staat tot de dreiging
- Vertoon vermijdingsgedrag of stress die uw normale routines, werk, school en relaties verstoort
- Ervaar deze symptomen gedurende ten minste zes maanden
De symptomen mogen ook niet beter verklaard worden door een andere medische of mentale aandoening.
Behandeling
Als een persoon agorafobie ontwikkelt met een paniekstoornis, beginnen de symptomen meestal binnen het eerste jaar dat de persoon terugkerende en aanhoudende paniekaanvallen krijgt. Agorafobie kan erger worden als het niet wordt behandeld.
Voor de beste resultaten bij het beheersen van agorafobie en panieksymptomen, is het belangrijk om behandeling te zoeken zodra de symptomen zich voordoen. Behandelingsopties omvatten meestal een combinatie van zowel medicatie als psychotherapie
Psychotherapie
Het behandelproces kan enige systematische desensibilisatie omvatten, waarbij de persoon geleidelijk vermeden situaties confronteert met de steun en begeleiding van zijn therapeut. Sommige onderzoeken hebben aangetoond dat het integreren van exposure-therapie met psychodynamische behandeling gunstig is geweest bij paniekstoornis met agorafobie. Vaak zal de persoon het beter doen om zijn angsten onder ogen te zien als hij wordt vergezeld door een vertrouwde vriend.
medicijnen
Medicijnen kunnen ook worden voorgeschreven om bepaalde symptomen van agorafobie te helpen beheersen. Deze medicijnen omvatten:
- Antidepressiva, waaronder selectieve serotonineheropnameremmers (SSRI's), selectieve serotonine-noradrenalineremmers (SNRI's) en tricyclische antidepressiva
- Anti-angst medicijnen zoals Klonopin (clonazepam) en Xanax (alpraxolam)
Omgaan met
Naast het zoeken naar hulp van een professional in de geestelijke gezondheidszorg, zijn er ook veranderingen in levensstijl die u kunnen helpen om de symptomen van agorafobie beter te beheersen. Waaronder:
- Oefenen van technieken voor stressbeheersing, zoals diep ademhalen, visualisatie en progressieve spierontspanning om angst te helpen verminderen
- Gezond en voedzaam eten
- Regelmatig aan lichaamsbeweging doen
- Drugs en alcohol vermijden
- De inname van cafeïne beperken
Door de steun van familie en vrienden en professionele hulp kan een persoon die worstelt met pleinvrees beginnen zijn toestand te beheersen. Door medicatie en psychotherapie kan een persoon met agorafobie verwachten uiteindelijk minder paniekaanvallen, minder vermijdingsgedrag en een terugkeer naar een onafhankelijker en actiever leven te ervaren.
Als u of een dierbare worstelt met agorafobie, neem dan contact op met de Nationale Hulplijn voor Substance Abuse and Mental Health Services Administration (SAMHSA) op 1-800-662-4357 voor informatie over ondersteunings- en behandelfaciliteiten bij u in de buurt.
Zie onze Nationale Hulplijn Database voor meer informatie over geestelijke gezondheid.
