"Psychomotorisch" verwijst naar hoe de mentale processen van de hersenen fysieke beweging beïnvloeden. Psychomotorische activiteit kan worden verhoogd (psychomotorische agitatie) of verlaagd (psychomotorische retardatie).
Psychomotorische agitatie of vertraging kan een kenmerk zijn van verschillende soorten psychische aandoeningen, maar wordt vaak gebruikt om een bipolaire stoornis te diagnosticeren. Psychomotorische veranderingen kunnen wijzen op een manische of depressieve episode
Deze bewegingen, of het gebrek daaraan, zijn direct gerelateerd aan wat er in je hersenen gebeurt. Als u bijvoorbeeld depressief bent, zult u over het algemeen minder psychomotorische activiteit hebben, omdat uw emoties u een traag en zwak gevoel geven.
U kunt daarentegen versnelde psychomotorische activiteit vertonen, zoals friemelen of repetitieve bewegingen maken, tijdens een manische episode wanneer uw energieniveau hoog is.
Psychomotorische agitatie begrijpen
Psychomotorische agitatie is een soort doelloze, geagiteerde beweging. Soms kan het onbedoeld zijn. Het komt voor bij een bipolaire stoornis, maar ook bij andere stemmingsstoornissen zoals depressie of schizofrenie
Voorbeelden van psychomotorische agitatie
- Pacing
- friemelen
- Voet- of vingertikken
- Sneller praten dan normaal
- Herhaaldelijk wisselen van televisiezender
Psychomotorische agitatie kan optreden tijdens een manische of hypomanische episode. Andere symptomen van een manische of hypomanische episode zijn een expansieve stemming, een aandoening die wordt gekenmerkt door overmatig, impulsief en groots gedrag, zoals:
- Prikkelbaarheid en plotselinge woede-uitbarstingen
- Buitensporige uitgaven of het geven van geschenken aan anderen
- Verhoogde risicobereidheid difficulty of moeite om onderscheid te maken tussen veilige en onveilige gokken
- Sociaal ongepast gedrag (zoals overdreven vriendelijk zijn op een manier waardoor anderen zich ongemakkelijk voelen)
- Een escalatie in doelgerichte activiteiten (grote of incidentele taken die onmiddellijk moeten worden voltooid)
Psychomotorische achterstand begrijpen
Psychomotorische retardatie bij een bipolaire stoornis wordt gedefinieerd door langzame of verminderde beweging. Het komt vaker voor tijdens depressieve episodes en wordt voornamelijk geassocieerd met bipolaire I-stoornis.
Voorbeelden van psychomotorische achterstand
- Langzamer praten
- Moeite met schrijven of typen
- Moeite hebben om uit bed te komen
- Lange tijd nemen tussen twee happen eten
- Langzaam bewegen (vaak voorovergebogen met het hoofd omlaag)
Psychomotorische achterstand kan optreden bij de klassieke symptomen van depressies, waaronder:
- Frequent huilen
- Verdrietig of leeg voelen
- Moeite met het nemen van beslissingen
- Te veel of te weinig slapen
- Minder of meer eten dan normaal
- Moeite met focussen of dingen onthouden
- Zelfbeschadigend gedrag en zelfmoordgedachten hebben
Behandeling
Het evalueren van psychomotorische activiteit helpt artsen niet alleen om bipolaire stoornis te diagnosticeren, maar stelt hen ook in staat om de ernst van een manische of depressieve episode te beoordelen.
Er is geen remedie voor een bipolaire stoornis, maar behandelingen zoals medicijnen en psychotherapie kunnen mensen helpen de aandoening te beheersen.
Medicijnen die worden gebruikt om bipolaire depressie te behandelen, zijn onder meer antipsychotica, antidepressiva en angststillers. Psychotherapie kan bestaan uit cognitieve gedragstherapie (CGT), dialectische gedragstherapie (DBT), gezinsbegeleiding en/of groepstherapie.
Het vinden van de juiste combinatie van behandelingen kan tijd kosten, maar u hoeft het niet alleen te doen. Als bij u een bipolaire stoornis is vastgesteld, is het belangrijk dat u een ondersteunend netwerk opbouwt van familie, vrienden, evenals een arts en geestelijke gezondheidswerker die u vertrouwt.
Als u of een geliefde worstelt met een bipolaire stoornis, neem dan contact op met de nationale hulplijn voor middelenmisbruik en geestelijke gezondheidszorg (SAMHSA) op 1-800-662-4357 voor informatie over ondersteunings- en behandelfaciliteiten bij u in de buurt.
Zie onze Nationale Hulplijn Database voor meer informatie over geestelijke gezondheid.
