Emoties beheersen een groot deel van ons leven. Zelfs schrijvers en dichters lijken niet in staat om het volledige scala en de ervaring van menselijke emoties te beschrijven.
Emoties zijn tegelijk ongrijpbaar, maar het facet waarmee we de meest subtiele gevoelens communiceren met de mensen om ons heen. We kunnen niet zonder hen bestaan, maar we staan er zelden bij stil hoeveel het er eigenlijk zijn. Het is een vraag die wetenschappers en filosofen generaties lang heeft geïntrigeerd en uitgedaagd en dat nog steeds doet.
De studie van emoties
Al in de 4e eeuw voor Christus probeerde Aristoteles het exacte aantal kernemoties bij mensen te identificeren. Beschreven als de lijst van emoties van Aristoteles, stelde de filosoof 14 verschillende emotionele uitdrukkingen voor: angst, vertrouwen, woede, vriendschap, kalmte, vijandschap, schaamte, schaamteloosheid, medelijden, vriendelijkheid, afgunst, verontwaardiging, wedijver en minachting.
In zijn publicatie uit 1872 De uitdrukking van de emoties bij mens en dier, theoretiseerde Charles Darwin dat emoties aangeboren waren, geëvolueerd waren en een functioneel doel hadden. Hoewel Darwin deze 'basisemoties' niet expliciet definieerde, denkt men dat hij een kortere lijst van essentiële emoties voor ogen had, waaronder angst, woede, verdriet, geluk en liefde.
Tegen de 20e eeuw, met de komst van psychotherapie, was het aantal aanzienlijk uitgebreid. Volgens Robert Plutchick, emeritus hoogleraar aan het Albert Einstein College of Medicine, zijn door psychologen meer dan 90 verschillende definities van 'emotie' naar voren gebracht met als doel nauwkeurig te beschrijven wat menselijke emotie vormt en onderscheidt.
In de afgelopen jaren hebben psychologen geprobeerd deze emoties te identificeren en te categoriseren op een manier die als empirisch en universeel wordt beschouwd. Het aantal emoties dat onderzoekers bepalen, hangt echter sterk af van hoe specifiek emoties worden gedefinieerd en de criteria die worden gebruikt. In een onderzoek uit 2017 identificeerden onderzoekers bijvoorbeeld 27 unieke emoties. Toch zullen de meeste psychologen je vertellen dat er veel minder zijn dan je zou denken en dat grotere verklaringen van emotionele expressie afkomstig zijn van meer genuanceerde variaties van die basisgevoelens
Plutchiks wiel van emoties of
Een van de meest prominente theorieën van de 20e eeuw is het wiel van emoties van Robert Plutchik. Daarin stelde Plutchik acht basisemoties voor - vreugde, verdriet, vertrouwen, walging, angst, woede, verrassing en anticipatie - waarvan hij geloofde dat ze elkaar overlappen en overvloeiden in de volgende als tinten op een kleurenwiel.
Plutchick legde verder uit dat de primaire emotionele 'kleuren' kunnen worden gecombineerd om de secundaire en complementaire emotionele 'kleuren' te vormen. Anticipatie en vreugde kunnen bijvoorbeeld samengaan om optimisme te vormen, terwijl angst en verrassing samen ontzag kunnen beschrijven.
Eckman's gezichtsactiecoderingssysteem Facial
Veel onderzoekers hebben het model van Plutchik in twijfel getrokken en betoogd dat zijn secundaire en complementaire emoties vaak kunnen verschillen per cultuur of samenleving. Ze staan erop dat, om een emotie als fundamenteel te beschouwen, deze universeel moet worden ervaren in alle culturen
Hiertoe creëerde psycholoog Paul Ekman wat hij het gezichtsactiecoderingssysteem (FACS) noemde, een classificatiemodel dat de bewegingen van de gezichtsspieren, evenals die van de ogen en het hoofd meet en evalueert. Op basis van zijn theorie stelde Ekman voor dat er zeven emotionele uitdrukkingen zijn die universeel zijn voor mensen over de hele wereld: geluk, verdriet, verrassing, angst, woede, walging en minachting.
Hoewel het werk van Ekman hielp om het effect van 'nature or nurture' op emotionele respons te benadrukken, is veel van zijn theorie sindsdien bekritiseerd toen hij in 2004 voorstelde dat dezelfde techniek zou kunnen worden gebruikt als een middel om leugens op te sporen.
Vier onherleidbare emoties
In navolging van het werk van Ekman streefde een onderzoeksteam aan de Universiteit van Glasgow in 2014 ernaar om emoties te identificeren op basis van gezichtsuitdrukkingen, ongeacht sociaal-culturele invloeden.
Wat de onderzoekers ontdekten, was dat bepaalde emoties dezelfde gezichtsreactie uitlokten. Angst en verrassing bijvoorbeeld, spanden dezelfde gezichtsspieren aan en konden, in plaats van twee emoties te vertegenwoordigen, er één zien. Hetzelfde kan worden toegepast op walging en woede of opwinding en shock
Op basis van hun bevindingen brachten de wetenschappers het aantal onherleidbare emoties terug tot slechts vier: geluk, verdriet, woede en angst. Afgezien daarvan, zo voerden ze aan, zijn de meer complexe variaties van emoties in de loop van de millennia geëvolueerd onder tal van sociale en culturele invloeden.
De gemeenschappelijkheid van gezichtsuitdrukkingen, zeggen ze, is voornamelijk biologisch (iets waarmee we worden geboren), terwijl het onderscheid tussen subtiele en complexe emotionele uitdrukkingen voornamelijk sociologisch is (dingen die we als cultuur in de loop van de tijd hebben geleerd en ontwikkeld).
Een woord van Verywell
Emoties, en hoe we ze ervaren en uiten, kunnen zowel overduidelijk als opmerkelijk subtiel zijn. De algemene consensus onder wetenschappers van tegenwoordig is dat de basisemoties, hoe veel er ook mogen zijn, dienen als de basis voor de meer complexe en subtiele emoties waaruit de menselijke ervaring bestaat.
