In de psychologie is zelfbeschikking een belangrijk concept dat verwijst naar het vermogen van elke persoon om keuzes te maken en zijn eigen leven te leiden. Dit vermogen speelt een belangrijke rol in de psychologische gezondheid en het welzijn. Zelfbeschikking geeft mensen het gevoel controle te hebben over hun keuzes en leven. Het heeft ook een impact op de motivatie: mensen voelen zich meer gemotiveerd om actie te ondernemen als ze denken dat wat ze doen van invloed zal zijn op het resultaat.
Het concept van zelfbeschikking is toegepast op een breed scala van gebieden, waaronder onderwijs, werk, ouderschap, lichaamsbeweging en gezondheid. Onderzoek suggereert dat een hoge zelfbeschikking succes kan bevorderen in veel verschillende levensdomeinen.
Wat is zelfbeschikkingstheorie?
Zelfbeschikkingstheorie suggereert dat mensen worden gemotiveerd om te groeien en te veranderen door drie aangeboren en universele psychologische behoeften.
Deze theorie suggereert dat mensen in staat zijn om zelfbeschikking te krijgen wanneer hun behoefte aan competentie, verbinding en autonomie is vervuld.
Het concept van intrinsieke motivatie, of het deelnemen aan activiteiten voor de inherente beloningen van het gedrag zelf, speelt een belangrijke rol in de zelfbeschikkingstheorie.
Zelfbeschikkingstheorie is ontstaan uit het werk van psychologen Edward Deci en Richard Ryan, die hun ideeën voor het eerst introduceerden in hun boek uit 1985 Zelfbeschikking en intrinsieke motivatie in menselijk gedrag. Ze ontwikkelden een motivatietheorie die suggereerde dat mensen de neiging hebben om te groeien en voldoening te krijgen.
Twee belangrijke aannames van de theorie:
De behoefte aan groei drijft het gedrag. De eerste aanname van de zelfbeschikkingstheorie is dat mensen actief gericht zijn op groei. Beheersing van uitdagingen en het opnemen van nieuwe ervaringen zijn essentieel voor het ontwikkelen van een samenhangend zelfgevoel.
Autonome motivatie is belangrijk. Terwijl mensen vaak worden gemotiveerd om te handelen door externe beloningen zoals geld, prijzen en toejuiching (bekend als extrinsieke motivatie), richt de zelfbeschikkingstheorie zich voornamelijk op interne motivatiebronnen zoals de behoefte om kennis of onafhankelijkheid te verwerven (bekend als intrinsieke motivatie). ).
Volgens de zelfbeschikkingstheorie moeten mensen het volgende voelen om psychologische groei te bereiken:
- Autonomie: Mensen moeten de controle hebben over hun eigen gedrag en doelen. Dit gevoel van kunnen nemenDe directe actie die tot echte verandering zal leiden, speelt een belangrijke rol bij het helpen van mensen om zich zelfbeschikking te geven.
- Bevoegdheid: Mensen moeten taken onder de knie krijgen en verschillende vaardigheden leren. Wanneer mensen het gevoel hebben dat ze over de vaardigheden beschikken die nodig zijn voor succes, zullen ze eerder acties ondernemen die hen zullen helpen hun doelen te bereiken.
- Verbinding of verwantschap: Mensen moeten een gevoel van verbondenheid en gehechtheid aan andere mensen ervaren.
Stel je een persoon voor die er niet in slaagt een belangrijk project op het werk af te ronden. Als deze persoon een hoge mate van zelfbeschikking heeft, zullen ze hun fout toegeven, geloven dat ze iets kunnen doen om het probleem op te lossen en actie ondernemen om de fout te corrigeren.
Als diezelfde persoon weinig zelfbeschikking had, zouden ze in plaats daarvan op zoek kunnen gaan naar andere dingen die ze de schuld kunnen geven. Ze kunnen excuses verzinnen, de schuld geven of weigeren hun eigen rol toe te geven. Het belangrijkste is misschien dat deze persoon zich niet gemotiveerd voelt om de fout te herstellen. In plaats daarvan voelen ze zich misschien hulpeloos om de situatie onder controle te houden en geloven ze dat niets wat ze doen echt effect zal hebben.
Hoe de zelfbeschikkingstheorie werkt
Het is belangrijk om te beseffen dat de psychologische groei beschreven door de zelfbeschikkingstheorie niet zomaar automatisch gebeurt. Hoewel mensen op een dergelijke groei gericht kunnen zijn, vereist dit voortdurend voedsel.
Ryan en Deci hebben gesuggereerd dat de neiging om proactief of passief te zijn grotendeels wordt beïnvloed door de sociale omstandigheden waarin mensen worden opgevoed. Sociale steun is het sleutelwoord. Door onze relaties en interacties met anderen kunnen we welzijn en persoonlijke groei bevorderen of dwarsbomen.
Hoewel sociale steun belangrijk is, zijn er nog andere factoren die de drie elementen die nodig zijn voor groei kunnen helpen of belemmeren.
- Extrinsieke motivatoren kunnen soms het zelfbeschikkingsrecht verlagen. Volgens Deci kan het geven van extrinsieke beloningen voor reeds intrinsiek gemotiveerd gedrag de autonomie ondermijnen. Naarmate het gedrag steeds meer wordt gecontroleerd door externe beloningen, beginnen mensen minder controle te krijgen over hun eigen gedrag en neemt de intrinsieke motivatie af.
- Positieve feedback en boost zelfbeschikking. Deci suggereert ook dat het bieden van onverwachte positieve aanmoediging en feedback over iemands prestaties op een taak de intrinsieke motivatie kan vergroten. Dit soort feedback helpt mensen zich competenter te voelen, wat een van de belangrijkste behoeften is voor persoonlijke groei.
Zelfbepaald versus niet-zelfbepaald gedrag
Terwijl extrinsieke en intrinsieke motivatie vaak als gescheiden en verschillend worden afgeschilderd, is gedrag complex en worden mensen zelden gedreven door één enkele motivatiebron. Mensen kunnen vaak putten uit meerdere bronnen van motivatie bij het nastreven van een doel. Als u bijvoorbeeld traint om deel te nemen aan een marathon, kunt u zowel extrinsiek gemotiveerd zijn door de wens om goedkeuring van anderen te krijgen als intrinsiek gemotiveerd door de voldoening die u haalt uit de activiteit zelf.
In plaats van te denken dat motivatie wordt gedreven door extrinsieke of intrinsieke beloningen, is het vaak nuttig om het te zien als een continuüm tussen zelfbepaald en niet-zelfbepaald gedrag:
- Puur zelfbepaald gedrag is meestal intrinsiek gedreven en wordt gedaan voor plezier, interesse en inherente voldoening voor de actie zelf.
- Aan de andere kant van het continuüm bevinden zich niet-zelfbepaalde gedragingen, die alleen worden uitgevoerd omdat ze moet klaar zijn. Aan deze uiterste kant van de schaal is er een compleet gebrek aan controle.
In de meeste gevallen ligt het gedrag meestal ergens in het midden van het continuüm. Er is vaak een wisselende mate van externe motivatie, die ook een zekere mate van interne motivatie kan voeden. Mensen kunnen acties ondernemen omdat ze het gevoel hebben dat ze een zekere mate van persoonlijke controle hebben en het gedrag uiteindelijk overeenkomt met iets dat belangrijk is voor het zelfbeeld.
De meeste acties zijn niet puur zelfbepaald of niet-zelfbepaald. In plaats daarvan berusten acties vaak op een zekere mate van zelfbeschikking die ook kan worden beïnvloed door extrinsieke motivaties.
Zelfbeschikking in de echte wereld
Zelfbeschikking kan een belangrijke rol spelen in het functioneren van mensen op veel verschillende terreinen van hun leven. Door controle te hebben en intrinsiek gemotiveerd te zijn, kunnen mensen zich meer betrokken, gepassioneerd, geïnteresseerd en tevredener voelen met de dingen die ze doen.
In de werkplaats
Mensen die het gevoel hebben dat ze een positief effect kunnen hebben op het werk, voelen zich doorgaans meer betrokken en gemotiveerd. Hoe kunnen werkgevers anders zelfbeschikking bij hun werknemers inbouwen?
- Managers en leiders kunnen dit gevoel van zelfbeschikking bevorderen door teamleden een actieve rol te laten spelen.
- Bied medewerkers verantwoordelijkheden, geef zinvolle feedback en bied ondersteuning en aanmoediging.
- Werkgevers moeten oppassen dat ze extrinsieke beloningen niet te veel gebruiken. Te veel beloningen kunnen de intrinsieke motivatie ondermijnen (een fenomeen dat bekend staat als het overrechtvaardigingseffect), maar te weinig kunnen ervoor zorgen dat werknemers zich niet gewaardeerd voelen.
in competitie
In competitieve omgevingen zoals sport en atletiek kan het bevorderen van een gevoel van zelfbeschikking mensen inspireren om uit te blinken.
- Atleten die het gevoel hebben dat ze in staat zijn om hun doelen te bereiken en uitdagingen te overwinnen, worden vaak gedreven om beter te presteren.
- Excelleren stelt mensen in staat een belangrijk competentiegevoel te verwerven en vaardigheden op te bouwen die voor hen plezierig en belangrijk zijn.
Onderzoekers hebben ook ontdekt dat mensen met een intern gevoel van controle ook meer geneigd zijn om vast te houden aan een regelmatig trainingsregime.
In sociale instellingen
Zelfbeschikking kan ook een belangrijke rol spelen in sociale relaties. Een gevoel van verbondenheid is van cruciaal belang bij de ontwikkeling van zelfbeschikking. Het smeden van hechte, liefdevolle relaties met andere mensen kan het zelfbeschikkingsrecht verbeteren.
- Zoek positieve relaties met mensen die u zullen ondersteunen bij het nastreven van uw doelen.
- Bied ondersteuning en feedback aan de mensen die deel uitmaken van uw sociale kring.
In schoolinstellingen
Zelfbepaalde leerlingen voelen zich meer gemotiveerd om te presteren. Er zijn dingen die docenten kunnen doen om studenten te helpen een gevoel van zelfbeschikking en intrinsieke motivatie te ontwikkelen:
- Het geven van onverwachte positieve feedback wanneer leerlingen goed presteren, kan helpen de competentie te verbeteren
- Het vermijden van buitensporige externe beloningen voor acties die leerlingen al leuk vinden, kan de interne motivatie helpen verbeteren
Zelfbeschikking verbeteren?
Om je eigen zelfbeschikking te versterken, is het nuttig om na te denken over hoe een zeer zelfbewust persoon eruit zou kunnen zien.
Mensen met een hoge zelfbeschikking hebben de neiging om:
- Geloven dat ze controle hebben over hun eigen leven. Ze hebben een interne locus of control en hebben het gevoel dat hun gedrag van invloed zal zijn op de resultaten. Wanneer ze met uitdagingen worden geconfronteerd, hebben ze het gevoel dat ze deze kunnen overwinnen door ijver, goede keuzes en hard werken.
- Heb een hoge zelfmotivatie. Ze vertrouwen niet op externe beloningen of straffen om hen te motiveren om actie te ondernemen. Ze vertonen gedrag omdat ze goed zijn in het stellen van doelen en het werken aan die doelen.
- Hun acties baseren op hun eigen doelen en gedrag. Met andere woorden, ze ondernemen opzettelijk acties waarvan ze weten dat ze hen dichter bij hun doelen zullen brengen.
- Verantwoordelijkheid nemen voor hun gedrag. Zeer zelfbewuste mensen nemen de eer voor hun succes, maar ze accepteren ook de schuld voor hun mislukkingen.
Het verbeteren van zelfbewustzijn, besluitvormingsvaardigheden, zelfregulering en het stellen van doelen kan de groei van sterkere zelfbeschikking aanmoedigen.
Stappen die u kunt nemen om uw eigen gevoel van zelfbeschikking te verbeteren:
Zoek sociale steun
Sociale connectiviteit is een van de belangrijkste componenten van de zelfbeschikkingstheorie. Sterke sociale relaties kunnen motivatie en welzijn bevorderen, terwijl slechte relaties kunnen bijdragen aan een slecht zelfgevoel en zwakke motivatie.
Deci en Ryan hebben gesuggereerd dat het de sociale omgeving is die een zelfbepaald perspectief kan helpen of belemmeren. Sterke sociale ondersteuning biedt kansen voor groei, terwijl slechte ondersteuning innerlijke ervaringen kan verstoren.
Meesterschap verwerven
Vaardig worden op gebieden die voor u belangrijk zijn, is een nuttige manier om uw gevoel van zelfbeschikking op te bouwen. Of je nu een sterke interesse hebt in een hobby, sport, academisch onderwerp of een ander gebied, door er zoveel mogelijk over te leren en je vaardigheden te verbeteren, kun je je competenter voelen. Hoe meer je leert en oefent, hoe vaardiger en zelfverzekerder je je waarschijnlijk zult voelen.
Een woord van Verywell
Zelfbeschikkingstheorie kan nuttig zijn bij het begrijpen van de dingen die uw gedrag kunnen motiveren. Zelfbepaald zijn, het gevoel hebben dat je de autonomie en vrijheid hebt om keuzes te maken die je lot bepalen, is belangrijk voor het welzijn van elke persoon. Wanneer je dingen nastreeft die intrinsiek gemotiveerd zijn en in lijn zijn met je doelen, zul je je gelukkiger voelen en beter in staat om goede keuzes te maken.