Volgens de psychoanalytische persoonlijkheidstheorie van Sigmund Freud is het superego het onderdeel van de persoonlijkheid dat is samengesteld uit de geïnternaliseerde idealen die we van onze ouders en de samenleving hebben verworven. Het superego werkt om de drang van het id te onderdrukken en probeert het ego moreel te laten gedragen in plaats van realistisch.
In Freuds theorie van psychoseksuele ontwikkeling is het superego het laatste onderdeel van de persoonlijkheid dat zich ontwikkelt. De id is het fundamentele, oerdeel van de persoonlijkheid; het is aanwezig vanaf de geboorte. Het ego begint zich te ontwikkelen tijdens de eerste drie jaar van het leven van een kind. Ten slotte begint het superego rond de leeftijd van vijf te verschijnen.
De idealen die bijdragen aan de vorming van het superego omvatten niet alleen de moraal en waarden die we van onze ouders leren, maar ook de ideeën over goed en kwaad die we verwerven van de samenleving en de cultuur waarin we leven.
Delen van het Superego
In de psychologie kan het superego verder worden onderverdeeld in twee componenten: het ego-ideaal en het geweten (wat als concept misschien bekender is).
Het ego-ideaal
Het ego-ideaal is het deel van het superego dat de regels en normen voor goed gedrag omvat. Deze gedragingen omvatten gedragingen die zijn goedgekeurd door ouderlijke en andere gezagsdragers. Het gehoorzamen aan deze regels leidt tot gevoelens van trots, waarde en prestatie. Het overtreden van deze regels kan leiden tot schuldgevoelens.
Het ego-ideaal wordt vaak gezien als het beeld dat we hebben van ons ideale zelf - de mensen die we willen worden. Het is dit beeld van het ideale individu, vaak gemodelleerd naar mensen die we kennen, dat we hooghouden als de standaard van wie we willen zijn.
Het bewustzijn
Het geweten is samengesteld uit de regels waarvoor gedrag als slecht wordt beschouwd. Wanneer we ons bezighouden met acties die in overeenstemming zijn met het ego-ideaal, voelen we ons goed over onszelf of zijn we trots op onze prestaties. Wanneer we dingen doen die ons geweten als slecht beschouwt, ervaren we schuldgevoelens.
Doelen van het Superego
De primaire actie van het superego is om alle driften of verlangens van het id die als verkeerd of sociaal onaanvaardbaar worden beschouwd, volledig te onderdrukken. Het probeert ook het ego te dwingen moreel te handelen in plaats van realistisch. Ten slotte streeft het superego naar morele perfectie, zonder rekening te houden met de werkelijkheid.
Het superego is ook aanwezig in alle drie de bewustzijnsniveaus. Hierdoor kunnen we soms schuldgevoelens ervaren zonder precies te begrijpen waarom we ons zo voelen. Wanneer het superego in de bewuste geest handelt, zijn we ons bewust van onze resulterende gevoelens. Als het superego echter onbewust handelt om het id te straffen of te onderdrukken, kunnen we schuldgevoelens krijgen en niet echt begrijpen waarom we ons zo voelen.
"De inhoud van (het superego) is voor het grootste deel bewust en kan dus direct worden bereikt door endopsychische waarneming. Niettemin heeft ons beeld van het superego altijd de neiging wazig te worden wanneer er harmonieuze relaties bestaan tussen het en het ego.
"We zeggen dan dat de twee samenvallen, dat wil zeggen dat op zulke momenten het superego niet waarneembaar is als een afzonderlijke instelling, noch voor het subject zelf, noch voor een externe waarnemer. De contouren ervan worden pas duidelijk wanneer het het ego confronteert met vijandigheid of op zijn minst met kritiek", schreef Anna Freud in haar boek uit 1936, "The Ego and the Mechanisms of Defense."
"Het superego wordt, net als het id, waarneembaar in de toestand die het binnen het ego produceert: bijvoorbeeld wanneer zijn kritiek een schuldgevoel oproept", legde Anna Freud uit.