De Muller-Lyer-illusie is een bekende optische illusie waarbij twee lijnen van dezelfde lengte verschillende lengtes lijken te hebben. De illusie werd voor het eerst gecreëerd door een Duitse psycholoog genaamd Franz Carl Muller-Lyer in 1889.
Wat zie je?
Welke lijn wordt in de bovenste helft van de afbeelding hierboven het langst weergegeven? Voor de meeste mensen lijkt de lijn met de vinnen van de pijl die naar buiten steken (de middellijn) het langst te zijn, terwijl de lijn met de pijlvinnen die naar binnen wijzen korter lijkt. Hoewel je ogen je misschien vertellen dat de lijn in het midden de langste is, zijn de assen van beide lijnen precies even lang, zoals weergegeven in de onderste helft van de afbeelding.
Net als andere optische illusies, is de Muller-Lyer-illusie in de loop der jaren het onderwerp geworden van aanzienlijke belangstelling in de psychologie. Er zijn verschillende theorieën ontstaan om het fenomeen te verklaren.
Hoe de Muller-Lyer-illusie werkt
Optische illusies kunnen leuk en interessant zijn. Maar ze zijn ook een belangrijk hulpmiddel voor onderzoekers. Door te kijken hoe we deze illusies waarnemen, kunnen we meer leren over hoe de hersenen en het perceptuele proces werken. Deskundigen zijn het echter niet altijd eens over de precieze oorzaak van optische illusies, zoals bij de Muller-Lyer-illusie het geval is.
De Verklaring van de grootteconstantie:
Volgens psycholoog Richard Gregory treedt deze illusie op vanwege een verkeerde toepassing van grootteconstante schaling. In de meeste gevallen stelt de constante grootte ons in staat om objecten op een stabiele manier waar te nemen door rekening te houden met afstand.
In de driedimensionale wereld stelt dit principe ons in staat om een lang persoon als lang waar te nemen, of ze nu naast ons staan of in de verte. Wanneer we hetzelfde principe toepassen op tweedimensionale objecten, suggereert Gregory, kunnen fouten het gevolg zijn.
Andere onderzoekers beweren dat de verklaring van Gregory deze illusie niet voldoende verklaart. Andere versies van de Muller-Lyer-illusie gebruiken bijvoorbeeld twee cirkels aan het uiteinde van de schacht. Hoewel er geen diepte-aanwijzingen zijn, doet de illusie zich nog steeds voor. Er is ook aangetoond dat de illusie zelfs kan optreden bij het bekijken van driedimensionale objecten.
De Uitleg van de dieptecue
Diepte speelt een belangrijke rol in ons vermogen om afstand te beoordelen. Een verklaring van de Muller-Lyer-illusie is dat onze hersenen de diepten van de twee schachten waarnemen op basis van diepte-aanwijzingen. Wanneer de vinnen in de richting van de schacht van de lijn wijzen, nemen we deze waar als schuin aflopend, net als de hoek van een gebouw. Deze diepte-aanwijzing leidt ertoe dat we die lijn verder weg en daarom korter zien.
Wanneer de vinnen naar buiten wijzen, weg van de lijn, lijkt het meer op de hoek van een kamer die naar de kijker toe afloopt. Deze diepte-aanwijzing doet ons geloven dat deze lijn dichterbij is en daarom langer.
De tegenstrijdige aanwijzingen Uitleg Cu
Een alternatieve verklaring voorgesteld door R.H. Day suggereert dat de Muller-Lyer-illusie optreedt vanwege tegenstrijdige signalen. Ons vermogen om de lengte van de lijnen waar te nemen, hangt af van de werkelijke lengte van de lijn zelf en de totale lengte van de figuur. Omdat de totale lengte van één figuur langer is dan de lengte van de lijnen zelf, zorgt dit ervoor dat de lijn met de naar buiten gerichte vinnen als langer worden gezien.
Onderzoekers van de Universiteit van Londen suggereren dat de illusie aantoont hoe de hersenen informatie over lengte en grootte reflexmatig beoordelen.
"Veel visuele illusies kunnen zo effectief zijn omdat ze inspelen op hoe het menselijk brein informatie reflexmatig verwerkt. Als een illusie op deze manier de aandacht kan trekken, suggereert dit dat de hersenen deze visuele aanwijzingen snel en onbewust verwerken. Dit suggereert ook dat optische illusies vertegenwoordigen wat onze hersenen graag zien", legt onderzoeker Dr. Michael Proulx uit.