Elke dag worden we geconfronteerd met een veelheid aan beslissingen. Sommige hiervan zijn relatief klein, zoals beslissen wat te dragen of wat te ontbijten. Anderen zijn groot en kunnen een grote invloed hebben op de loop van ons leven, zoals beslissen waar we naar school gaan of kinderen krijgen. Sommige beslissingen kosten tijd, andere moeten in een fractie van een seconde worden genomen. Hoewel we een aantal verschillende besluitvormingsstrategieën gebruiken, vallen we ook vaak ten prooi aan een aantal veelvoorkomende drogredenen, vooroordelen en andere besluitvormingsproblemen.
Ontdek welke beslissingsfouten en obstakels mogelijk van invloed zijn op de keuzes die u elke dag maakt.
Krijg advies van de Verywell Mind Podcast
Gehost door hoofdredacteur en therapeut Amy Morin, LCSW, deelt deze aflevering van The Verywell Mind Podcast een tip die je kan helpen betere beslissingen te nemen.
Heuristieken
Besluitvormingsproblemen zijn vaak het gevolg van te veel vertrouwen op mentale snelkoppelingen die in het verleden hebben gewerkt. Een heuristiek is een soort mentale snelkoppeling of vuistregel die we gebruiken bij het nemen van een oordeel of beslissing. Deze heuristieken helpen om de mentale last te verlichten bij het maken van keuzes, maar ze kunnen ook leiden tot fouten.
Heuristieken hebben een aantal grote voordelen. Ten eerste stellen ze ons in staat om snel conclusies te trekken. Ten tweede werken heuristieken ook vrij vaak. Maar zoals bij allerlei snelkoppelingen kunnen ze ook wel eens nadelen hebben. Ze kunnen er soms toe leiden dat we fouten maken en situaties verkeerd inschatten
Twee veelvoorkomende soorten mentale snelkoppelingen zijn:
- De representativiteitsheuristiek: dit houdt in dat de waarschijnlijkheid van een gebeurtenis wordt beoordeeld op basis van hoe vergelijkbaar deze is met ons bestaande prototype van een dergelijke gebeurtenis. Gokkers beoordelen bijvoorbeeld vaak de kans dat ze hun volgende spel zullen winnen op basis van het feit of ze het laatste spel al dan niet hebben gewonnen. In werkelijkheid zijn de spellen niet van elkaar afhankelijk en is winnen of verliezen geheel aan het toeval overgelaten.
- De beschikbaarheidsheuristiek: dit houdt in dat de waarschijnlijkheid van een gebeurtenis wordt beoordeeld op basis van hoe snel we soortgelijke gebeurtenissen voor de geest kunnen halen. Je zou bijvoorbeeld kunnen denken dat vliegtuigongelukken vaker voorkomen dan ze in werkelijkheid zijn, simpelweg omdat je snel verschillende voorbeelden kunt bedenken van opvallende vliegtuigongevallen.
overmoed
Een ander probleem dat van invloed kan zijn op de besluitvorming, is onze neiging om onze eigen kennis, vaardigheden of oordeel te overschatten. In een klassiek experiment waarin naar dit fenomeen werd gekeken, gaven onderzoekers Baruch Fischhoff, Paul Slovic en Sarah Lichtenstein de deelnemers een verscheidenheid aan uitspraken met twee verschillende antwoorden. De deelnemers werd gevraagd het antwoord te selecteren dat volgens hen correct was en vervolgens te beoordelen hoe zeker ze waren waren in hun antwoorden. Toen mensen zeiden dat ze 100% zeker waren van hun antwoorden, hadden ze slechts ongeveer 80% van de tijd gelijk.
Dus waarom hebben mensen de neiging om overmoedig te zijn in hun oordelen?
- In veel gevallen realiseren mensen zich misschien niet hoe slecht ze zijn geïnformeerd over een bepaald onderwerp. In wezen weten we niet wat we niet weten.
- In andere gevallen kan de informatie die we hebben over een bepaald onderwerp gewoonweg verkeerd zijn of uit onbetrouwbare bronnen komen.
Een voorbeeld van deze overmoed is een soort cognitieve vooringenomenheid die bekend staat als het Dunning-Kruger-effect. Deze vooringenomenheid zorgt ervoor dat mensen hun eigen intelligentie en capaciteiten overschatten, waardoor ze in wezen blind worden voor hun eigen incompetentie.
Wat de oorzaak ook is, deze neiging om onze eigen kennis te overschatten kan leiden tot slechte beslissingen. Stel je voor dat je met een vriend naar Las Vegas reist. Je bent er al een paar keer eerder geweest, dus je gaat ervan uit dat je de route kent die je moet nemen en je instrueert je vriend om een bepaalde afslag te nemen waarvan jij denkt dat het de juiste is. Helaas heb je de route verkeerd onthouden en blijkt de afslag de verkeerde te zijn. Uw te veel vertrouwen in uw vermogen om de route te navigeren, leidde tot de verkeerde keuze en voegde veel tijd toe aan uw reis.
Achteraf bevooroordeeld
Nadat er iets is gebeurd, heb je ooit teruggekeken op de gebeurtenis en het gevoel gehad dat je had moeten weten wat de uitkomst zou zijn? In de psychologie staat deze neiging om retrospectief terug te kijken en gemakkelijk alle tekenen te herkennen die tot een bepaalde uitkomst leiden, bekend als de vertekening achteraf. kan ons doen geloven dat we daadwerkelijk gevolgen kunnen voorspellen in situaties die echt afhankelijk zijn van het toeval.
Een gokker kan bijvoorbeeld ten onrechte denken dat hij de uitkomst van een kaartspel nauwkeurig kan voorspellen. In werkelijkheid kan hij op geen enkele manier weten wat er zal gebeuren, aangezien het spel gebaseerd is op waarschijnlijkheid.
De vooringenomenheid achteraf kan problemen veroorzaken wanneer het je doet geloven dat je de uitkomst had moeten voorzien van situaties die echt niet zo voorspelbaar waren. Als gevolg hiervan kunt u toekomstige beslissingen nemen op basis van de informatie die u hebt geleerd van fouten uit het verleden. In plaats van te vertrouwen op factoren die verband houden met de huidige situatie, zou je kunnen proberen de uitkomst te raden op basis van andere, mogelijk niet-gerelateerde ervaringen.
Illusoire correlatie
Bij het nemen van beslissingen zien we soms relaties die niet echt bestaan. We zouden bijvoorbeeld kunnen geloven dat twee niet-gerelateerde gebeurtenissen een soort relatie hebben, simpelweg omdat ze rond dezelfde tijd plaatsvonden. In andere gevallen kan een eenmalige associatie tussen twee verschillende variabelen ertoe leiden dat we aannemen dat de twee op de een of andere manier met elkaar verbonden zijn. Als je bijvoorbeeld een slechte ervaring hebt met een onbeleefde serveerster, zou je ten onrechte kunnen denken dat alle serveersters onbeleefd zijn.
Deze neiging om relaties te zien die er niet zijn, staat in de psychologie bekend als een illusoire correlatie. Behalve dat ze leiden tot onjuiste overtuigingen, kunnen illusoire correlaties ook problemen veroorzaken in het besluitvormingsproces. Stel je bijvoorbeeld voor dat je geïnteresseerd bent in het krijgen van een nieuw huisdier, maar je weet niet zeker welk type huisdier je zou willen. Een slechte jeugdervaring met een hond kan ertoe leiden dat u ten onrechte denkt dat alle honden agressief zijn en de neiging hebben om te bijten. Dit kan u beïnvloeden bij het maken van uw keuzes over welk huisdier u wilt nemen, en het kan ertoe leiden dat u het nemen van een puppy afwijst, ook al zou een hond waarschijnlijk een geweldig huisdier voor u zijn.
Een woord van Verywell
Hoewel we allemaal graag geloven dat we onze keuzes maken op basis van logica en rationaliteit, is het een feit dat er een aantal besluitvormingsproblemen zijn die dit proces kunnen bemoeilijken. Als u zich bewust bent van enkele van deze potentiële valkuilen, kunt u in de toekomst wellicht betere beslissingen nemen.