Wat is geheugen?
Geheugen verwijst naar de processen die worden gebruikt om informatie te verwerven, op te slaan, te bewaren en later op te halen. Er zijn drie belangrijke processen betrokken bij het geheugen: codering, opslag en ophalen.
Het menselijk geheugen omvat het vermogen om informatie die we hebben geleerd of ervaren, zowel te bewaren als te herstellen. Zoals we allemaal weten, is dit echter geen vlekkeloos proces. Soms vergeten of onthouden we dingen verkeerd. Soms zijn dingen in de eerste plaats niet goed gecodeerd in het geheugen.
Geheugenproblemen kunnen variëren van kleine ergernissen, zoals vergeten waar u uw autosleutels hebt achtergelaten, tot ernstige ziekten, zoals de ziekte van Alzheimer en andere vormen van dementie, die de kwaliteit van leven en het vermogen om te functioneren aantasten.
De studie van het menselijk geheugen is al duizenden jaren een onderwerp van wetenschap en filosofie en is een van de belangrijkste onderwerpen binnen de cognitieve psychologie geworden.
Hoe herinneringen worden gevormd
Om nieuwe herinneringen te vormen, moet informatie worden veranderd in een bruikbare vorm, die plaatsvindt via het proces dat bekend staat als: codering. Nadat de informatie met succes is gecodeerd, moet deze opgeslagen in het geheugen voor later gebruik.
Veel van dit opgeslagen geheugen ligt meestal buiten ons bewustzijn, behalve wanneer we het echt moeten gebruiken. De ophalen proces stelt ons in staat om opgeslagen herinneringen in het bewustzijn te brengen.
Hoe lang duren herinneringen?
Sommige herinneringen zijn erg kort, slechts enkele seconden lang, en stellen ons in staat om zintuiglijke informatie over de wereld om ons heen in ons op te nemen.
Kortetermijnherinneringen zijn iets langer en duren ongeveer 20 tot 30 seconden. Deze herinneringen bestaan meestal uit de informatie waar we ons momenteel op focussen en over nadenken.
Ten slotte kunnen sommige herinneringen veel langer duren, dagen, weken, maanden of zelfs decennia. De meeste van deze langetermijnherinneringen liggen buiten ons onmiddellijke bewustzijn, maar we kunnen ze in het bewustzijn brengen wanneer ze nodig zijn.
Geheugen gebruiken
Om de informatie die in het geheugen is gecodeerd te gebruiken, moet deze eerst worden opgehaald. Er zijn veel factoren die van invloed kunnen zijn op de manier waarop herinneringen worden opgehaald, zoals het type informatie dat wordt gebruikt en de aanwezige ophaalcues.
Natuurlijk is dit proces niet altijd perfect. Heb je ooit het gevoel gehad dat je het antwoord op een vraag op het puntje van je tong had, maar je kon het je niet meer herinneren? Dit is een voorbeeld van een verbijsterend geheugenherstelprobleem dat bekend staat als lethologica of het tip-of-the-tongue-fenomeen.
Geheugen organiseren
Het vermogen om toegang te krijgen tot en informatie op te halen uit het langetermijngeheugen stelt ons in staat om deze herinneringen daadwerkelijk te gebruiken om beslissingen te nemen, met anderen om te gaan en problemen op te lossen. Maar hoe is informatie in het geheugen georganiseerd?
Een manier van denken over geheugenorganisatie staat bekend als het semantische netwerkmodel. Dit model suggereert dat bepaalde triggers geassocieerde herinneringen activeren. Een herinnering aan een specifieke plaats kan herinneringen activeren over verwante dingen die op die plaats hebben plaatsgevonden. Denken aan een bepaald campusgebouw kan bijvoorbeeld herinneringen oproepen aan het bijwonen van lessen, studeren en socializen met leeftijdsgenoten.
Soorten geheugen
Hoewel er verschillende geheugenmodellen zijn voorgesteld, wordt het fasemodel van het geheugen vaak gebruikt om de basisstructuur en functie van het geheugen uit te leggen. Oorspronkelijk voorgesteld in 1968 door Richard Atkinson en Richard Shiffrin, schetst deze theorie drie afzonderlijke stadia van het geheugen: sensorisch geheugen, kortetermijngeheugen en langetermijngeheugen.
Sensorisch geheugen
Sensorisch geheugen is de vroegste fase van het geheugen. Tijdens deze fase wordt sensorische informatie uit de omgeving voor een zeer korte tijd opgeslagen, meestal niet langer dan een halve seconde voor visuele informatie en 3 of 4 seconden voor auditieve informatie. We houden ons alleen bezig met bepaalde aspecten van dit zintuiglijke geheugen, waardoor een deel van deze informatie naar de volgende fase kan gaan: het kortetermijngeheugen.
Kortetermijngeheugen
Kortetermijngeheugen, ook wel actief geheugen genoemd, is de informatie waar we ons momenteel bewust van zijn of aan denken. In de Freudiaanse psychologie zou deze herinnering de bewuste geest worden genoemd. Aandacht voor zintuiglijke herinneringen genereert informatie in het kortetermijngeheugen.
Hoewel veel van onze kortetermijnherinneringen snel worden vergeten, zorgt het aandacht voor deze informatie ervoor dat we door kunnen gaan naar de volgende fase: langetermijngeheugen. De meeste informatie die in het actieve geheugen is opgeslagen, wordt ongeveer 20 tot 30 seconden bewaard.
De term 'kortetermijngeheugen' wordt vaak door elkaar gebruikt met 'werkgeheugen', dat verwijst naar de processen die worden gebruikt om informatie tijdelijk op te slaan, te ordenen en te manipuleren.
Lange termijn geheugen
Langetermijngeheugen verwijst naar de voortdurende opslag van informatie. In de freudiaanse psychologie zou het langetermijngeheugen het voorbewuste en het onbewuste worden genoemd. Deze informatie bevindt zich grotendeels buiten ons bewustzijn, maar kan in het werkgeheugen worden opgeroepen om te worden gebruikt wanneer dat nodig is. Sommige van deze informatie is vrij eenvoudig op te roepen, terwijl andere herinneringen veel moeilijker toegankelijk zijn.
Geheugen verliezen
Vergeten is een verrassend veel voorkomende gebeurtenis. Bedenk maar eens hoe vaak je iemands naam vergeet of een belangrijke afspraak over het hoofd ziet. Waarom vergeten we informatie die we in het verleden hebben geleerd? Er zijn vier fundamentele verklaringen voor waarom vergeten optreedt:
- Niet opslaan
- Interferentie
- Gemotiveerd vergeten
- Ophaalfout
Onderzoek heeft aangetoond dat tijd een van de kritische factoren is die geheugenfalen beïnvloeden. Informatie wordt vaak snel vergeten, vooral als mensen de informatie niet actief bekijken en repeteren.
Soms gaat informatie gewoon uit het geheugen verloren en in andere gevallen is het in de eerste plaats nooit correct opgeslagen. Soms concurreren herinneringen met elkaar, waardoor het moeilijk is om bepaalde informatie te onthouden. In andere gevallen proberen mensen actief dingen te vergeten die ze gewoon niet willen onthouden.
Tips
Hoe goed je geheugen ook is, er zijn waarschijnlijk een paar dingen die je kunt doen om het nog beter te maken. Gelukkig hebben cognitieve psychologen een aantal technieken ontdekt die het geheugen kunnen helpen verbeteren:
- Noteer het. De handeling van schrijven met pen en papier helpt de herinnering in je hersenen te implanteren - en kan later ook als herinnering of referentie dienen.
- Geef er betekenis aan. Je kunt iets makkelijker onthouden als je er betekenis aan hecht. Als je bijvoorbeeld een persoon die je net hebt ontmoet associeert met iemand die je al kent, kun je zijn naam misschien gemakkelijker onthouden.
- Herhaal het. Herhaling helpt het geheugen gecodeerd te worden buiten uw kortetermijngeheugen.
- Groepeer het. Informatie die is gecategoriseerd, wordt gemakkelijker te onthouden en terug te roepen. Denk bijvoorbeeld aan de volgende groep woorden: Bureau, appel, boekenplank, rood, pruim, tafel, groen, ananas, paars, stoel, perzik, geel. Besteed een paar seconden aan het lezen ervan, kijk dan weg en probeer deze woorden te onthouden en op te sommen. Hoe heb je de woorden gegroepeerd toen je ze opsomde? De meeste mensen zullen drie verschillende categorieën gebruiken: kleur, meubels en fruit.
Naast deze technieken is bewezen dat het gezond houden van je hersenen door regelmatig te sporten, sociale contacten te onderhouden, stress te beheersen en uitdagende activiteiten uit te voeren (zoals kruiswoordpuzzels maken of een instrument bespelen).
Een woord van Verywell
Het menselijk geheugen is een complex proces dat onderzoekers nog steeds proberen beter te begrijpen. Onze herinneringen maken ons tot wie we zijn, maar het proces is niet perfect. Hoewel we in staat zijn om een verbazingwekkende hoeveelheid informatie te onthouden, zijn we ook vatbaar voor fouten en fouten.
Natuurlijke manieren om het geheugen te verbeteren