Self-serving bias is hoe sociaal psychologen de neiging van mensen beschrijven om externe krachten de schuld te geven als er slechte dingen gebeuren en om onszelf de eer te geven als er goede dingen gebeuren. Hoewel het kan betekenen dat je de persoonlijke verantwoordelijkheid voor je acties ontwijkt, is zelfingenomen vooringenomenheid een verdedigingsmechanisme dat je zelfrespect beschermt.
Wanneer self-serving bias optreedt
Laten we zeggen dat je een examen haalt. De egoïstische vooringenomenheid zou je doen geloven dat het komt omdat je hard hebt gestudeerd. you Als je faalde, zou je aan de andere kant misschien denken dat het was omdat de leraar het onderwerp niet correct uitlegde, de klas te warm was, of je kamergenoot heeft je de hele nacht voor het examen wakker gehouden.
Al deze dingen zijn misschien waar, maar ze geven geen volledig beeld van alle omstandigheden die hebben geleid tot je prestatie op de test.
Voorbeelden van zelfbedieningsbias
- Na een auto-ongeluk geven beide betrokken partijen de andere bestuurder de schuld van het veroorzaken van het ongeval.
- Na een rampzalige ontmoeting met een potentiële klant, wijt een zakenman het verlies van de rekening aan de smerige handelspraktijken van een concurrent.
- Een basketbalspeler van de middelbare school gooit tijdens de laatste seconden van een spel en slaagt erin een basket te maken. Hij schrijft dit toe aan zijn vaardigheid in het spel.
Waarom self-serving bias optreedt
In veel gevallen stelt deze cognitieve vooringenomenheid je in staat je zelfrespect te beschermen. Door positieve gebeurtenissen toe te schrijven aan persoonlijke kenmerken, krijg je een boost in zelfvertrouwen. Door externe krachten de schuld te geven voor mislukkingen, bescherm je je zelfrespect en ontsla je jezelf van persoonlijke verantwoordelijkheid.
Van een aantal factoren is aangetoond dat ze de egoïstische vooringenomenheid beïnvloeden, waaronder leeftijd en geslacht. Oudere volwassenen hebben de neiging om meer interne attributies te maken, dat wil zeggen dat ze zichzelf crediteren voor hun successen. Mannen hebben meer kans om externe attributies te maken, wat betekent dat ze de neiging hebben om externe krachten de schuld te geven voor hun mislukkingen.
Wanneer een persoon depressief is of een laag zelfbeeld heeft, kan dit soort vooroordelen vaak worden omgekeerd: ze zullen positieve resultaten toeschrijven aan hulp van buitenaf of zelfs geluk, en zichzelf de schuld geven als er slechte dingen gebeuren.
Veelvoorkomende situaties
Experts suggereren dat hoewel deze vooringenomenheid vrij wijdverbreid is in westerse culturen, waaronder de Verenigde Staten en Canada, het veel minder vaak voorkomt in oosterse culturen zoals China en Japan.
Waarom? Individualistische culturen zoals de VS leggen een grotere nadruk op persoonlijke prestaties en zelfrespect, dus het is belangrijker om het zelf te beschermen tegen gevoelens van falen. Aan de andere kant is de kans groter dat collectivistische culturen, zoals die in oosterse culturen voorkomen, persoonlijk succes toeschrijven aan geluk en mislukkingen aan gebrek aan talent.
Er zijn enkele scenario's waarin self-serving bias minder waarschijnlijk is. Mensen in romantische relaties en hechte vriendschappen kunnen bijvoorbeeld bescheidener zijn.
Met andere woorden, je vrienden of je partner houden je in toom met eerlijke kritiek over wanneer een slechte situatie je eigen schuld kan zijn.
Positieve kant van zelfbedieningsbias
Een voordeel van deze vooringenomenheid is dat het mensen ertoe aanzet zelfs in tijden van tegenspoed te volharden. Een werkloze werknemer kan zich gemotiveerder voelen om naar werk te blijven zoeken als hij zijn werkloosheid toeschrijft aan bijvoorbeeld een zwakke economie in plaats van aan persoonlijke falen. Een atleet kan zich meer gemotiveerd voelen om goed te presteren als ze denkt dat haar mislukking tijdens een eerdere wedstrijd het gevolg was van slecht weer in plaats van een gebrek aan vaardigheid.
