Wat is trichotillomanie?
Trichotillomanie (TTM), ook bekend als haartrekstoornis, is een aandoening waarbij de getroffen persoon herhaaldelijk haar uit een deel van het lichaam trekt, uitdraait of afbreekt om niet-cosmetische redenen.
Mensen met trichotillomanie zullen hoofdhaar uittrekken, evenals wimpers, wenkbrauwen en/of haren op andere delen van het lichaam, zoals de onderarm, schaamstreek, kin, borst of been. Ze kunnen opzettelijk of onbewust hun haar uittrekken.
Symptomen
Volgens de TLC Foundation for Body-Focused Repetitive Behaviors kan trichotillomanie komen en gaan, dagen of zelfs maanden stoppen voordat het opnieuw optreedt. Het haartrekgedrag is zelfs zelden gemeld tijdens de slaap
Trichotillomanie is geclassificeerd in de meest recente Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (DSM-5) als een obsessief-compulsieve spectrumstoornis.
Hoewel trichotillomanie zich per persoon anders kan manifesteren, heeft het over het algemeen vijf verschillende kenmerken:
- Herhaaldelijk uittrekken van het haar met merkbaar haarverlies tot gevolg
- Een toenemend gevoel van spanning direct voorafgaand aan het uittrekken van het haar of bij een poging om het gedrag te weerstaan
- Plezier, voldoening of opluchting bij het uittrekken van het haar
- De stoornis is niet beter toe te schrijven aan een andere psychische stoornis en is niet te wijten aan een algemene medische aandoening zoals alopecia areata
- De stoornis veroorzaakt klinisch significant lijden of beperkingen op sociaal, beroepsmatig of ander belangrijk gebied van functioneren
De volgende rituelen en gedragspatronen gaan vaak aan het trekken vooraf:
- Door het haar kammen
- Individuele haren voelen
- Aan haren trekken
- Visueel zoeken naar de hoofdhuid en haarlijn
Oorzaken en risicofactoren
Hoewel niemand zeker weet wat trichotillomanie veroorzaakt, wordt aangenomen dat biologische krachten en gedrags-, leer- en psychologische componenten een rol spelen.
Familiegeschiedenis
Het hebben van een familielid of familielid met trichotillomanie verhoogt het risico op de aandoening, wat suggereert dat er een erfelijke component aan de aandoening kan zijn. Een tweelingstudie suggereerde een erfelijkheidsschatting van 76,2%, wat aangeeft dat genetica een belangrijke rol speelt
Gelijktijdige aandoeningen
Trichotillomanie gaat vaak gepaard met andere psychiatrische stoornissen, waaronder:
- Depressieve stoornissen
- Excoriatie (skin-picking-stoornis)
- Tourette syndroom
- Andere obsessief-compulsieve stoornissen
Diagnose
Omdat trichotillomanie kan lijken op andere medische aandoeningen die verband houden met haarverlies, zoals alopecia areata, vereist de diagnose van trichotillomanie vaak zowel een dermatologische als psychiatrische evaluatie. De diagnose kan ingewikkeld zijn, aangezien alopecia areata zelf soms trichotillomanie kan veroorzaken.
Bij zowel adolescenten als volwassenen kan de diagnose trichotillomanie verder worden belemmerd door de onwil van de persoon om hun haartrekgedrag bekend te maken.
Trichotillomanie is een relatief zeldzame ziekte die 1% tot 2% van de bevolking treft. Trichotillomanie kan mensen van alle leeftijden treffen; het lijkt echter veel vaker voor te komen bij kinderen en adolescenten dan bij volwassenen. Ongeveer 90% van de volwassenen met de aandoening is vrouw
Jonge kinderen
Bij zeer jonge kinderen is trichotillomanie vergeleken met andere gewoonten zoals duimzuigen of nagelbijten. Kinderen jonger dan 5 jaar trekken vaak onbewust hun haar uit. Op dezelfde manier dat duimzuigen bij de meeste kinderen spontaan stopt, zal de meerderheid van de kinderen die op deze jonge leeftijd aan hun haar beginnen te trekken vanzelf stoppen.
Preadolescenten en jongvolwassenen
Trichotillomanie begint vaak tussen 9 en 13 jaar. Interessant is dat de meerderheid van de mensen (70% tot 90%) die op deze leeftijd door trichotillomanie worden getroffen, vrouwen zijn. Bij mensen in deze leeftijdsgroep is trichotillomanie meestal chronisch van aard.
Bovendien hebben deze personen vaak orale rituelen die verband houden met haartrekken, zoals kauwen of likken op de lippen, of zelfs het eten van haar. Ongeveer 1% tot 3% van de mensen van middelbare leeftijd in de VS heeft trichotillomanie
Behandeling
Behandeling van trichotillomanie is vaak niet nodig voor zeer jonge kinderen, omdat ze er meestal overheen groeien. Voor mensen met trichotillomanie bij adolescenten kan behandeling echter noodzakelijk zijn, vooral als het vermoeden bestaat dat de persoon ook het uitgetrokken haar consumeert, wat gevaarlijke blokkades in het maagdarmstelsel kan veroorzaken.
Psychotherapie
Cognitieve gedragstechnieken hebben enige werkzaamheid aangetoond bij de behandeling van trichotillomanie. Een van de belangrijkste hiervan is de gewoonte-omkeringstherapie, die tot doel heeft mensen te helpen vaardigheden te ontwikkelen om hun schadelijk gedrag te verminderen, waaronder:
- Zelfmonitoring (bewustzijnstraining)
- Identificatie van gedragstriggers
- De omgeving aanpassen om de kans op trekgedrag te verkleinen
- Een vervangingsgedrag identificeren dat onverenigbaar is met haartrekken
medicatie
Momenteel is er beperkt bewijs dat medicijnen zoals selectieve serotonineheropnameremmers (SSRI's) of tricyclische antidepressiva (TCA's) consequent effectief zijn bij de behandeling van trichotillomanie, dus de FDA heeft geen medicijnen goedgekeurd voor de specifieke behandeling van de aandoening. Er zijn echter verschillende soorten medicijnen geprobeerd, vooral als er gelijktijdige stemmings-, angst- of obsessief-compulsieve symptomen zijn. Waaronder:
- Anafranil (clomipramine)
- Depakote (valproaat)
- Lithobid, Eskalith (lithiumcarbonaat)
- Luvox (fluvoxamine)
- Paxil (paroxetine)
- Prozac (fluoxetine)
- Zoloft (sertraline)
- Naltrexon
- Neuroleptica
Omgaan met
Hoewel de beste manier om met trichotillomanie om te gaan, afhangt van uw leeftijd en de ernst van de symptomen, zijn er een paar strategieën die u of uw kind kunt proberen:
- Zoek een gezonde vervangende gewoonte. Probeer in een stressbal te knijpen, voorwerpen met textuur vast te pakken of te tekenen, of vraag uw zorgverlener om andere ideeën.
- Oefen ontspanningstechnieken. Aangezien trichotillomanie vaak samengaat met andere psychische aandoeningen, is het nuttig om ontspanningstechnieken te leren en te oefenen, waaronder diepe ademhaling, mindfulness-meditatie en progressieve ontspanning.
- Maak een grafiek. Elke dag ga je zonder aan je haar te trekken, voeg een sticker of vinkje toe en beloon jezelf na een streep. Hang de kaart op in een kamer waar je de neiging hebt om je haar uit te trekken.
- Zoek steun. Het is altijd nuttig om met anderen te praten die begrijpen wat je doormaakt. De TLC Foundation biedt een verscheidenheid aan online ondersteuningsgroepen en een wekelijkse community-hangout op Zoom.
Als u of een geliefde worstelt met trichotillomanie, neem dan contact op met de nationale hulplijn voor middelenmisbruik en geestelijke gezondheidszorg (SAMHSA) op 1-800-662-4357 voor informatie over ondersteunings- en behandelingsfaciliteiten in uw regio.
Zie onze Nationale Hulplijn Database voor meer informatie over geestelijke gezondheid.