Hoewel we onszelf vaak als zeer rationeel en logisch beschouwen, hebben onderzoekers ontdekt dat het menselijk brein soms te optimistisch is voor zijn eigen bestwil. Als u zou moeten inschatten hoe groot de kans is dat u te maken krijgt met een scheiding, ziekte, baanverlies of een ongeval, dan zou u waarschijnlijk de kans onderschatten dat dergelijke gebeurtenissen uw leven ooit zullen beïnvloeden.
Overzicht
Je hersenen hebben een ingebouwde optimisme-bias. Het fenomeen wordt ook vaak aangeduid als 'de illusie van onkwetsbaarheid', 'onrealistisch optimisme' en een 'persoonlijke fabel'.
Deze vooringenomenheid doet ons geloven dat we minder kans hebben op ongeluk en meer kans hebben om succes te behalen dan de werkelijkheid doet vermoeden. We geloven dat we langer zullen leven dan het gemiddelde, dat onze kinderen slimmer zullen zijn dan het gemiddelde, en dat we succesvoller zullen zijn in het leven dan gemiddeld. Maar per definitie kunnen we niet allemaal bovengemiddeld zijn.
De optimisme-bias is in wezen een verkeerde overtuiging dat onze kansen op het ervaren van negatieve gebeurtenissen lager zijn en onze kansen op het ervaren van positieve gebeurtenissen groter zijn dan die van onze leeftijdsgenoten.
Dit fenomeen werd voor het eerst beschreven door Weinstein in 1980, die ontdekte dat de meerderheid van de studenten geloofde dat hun kansen om een drankprobleem te ontwikkelen of te scheiden kleiner waren dan hun leeftijdsgenoten. Tegelijkertijd geloofde de meerderheid van deze studenten ook dat dat hun kansen op positieve resultaten, zoals het bezitten van een eigen huis en het leven tot op hoge leeftijd, veel groter waren.
Gevolg
De vooringenomenheid van optimisme betekent niet dat we een te zonnige kijk op ons eigen leven hebben. Het kan ook leiden tot slechte besluitvorming, wat soms desastreuze gevolgen kan hebben. Mensen kunnen hun jaarlijkse fysieke training overslaan, hun veiligheidsgordel niet dragen, geen geld aan hun noodfonds toevoegen of geen zonnebrandcrème opdoen omdat ze ten onrechte denken dat slechte dingen zullen hen niet overkomen.
Cognitief neurowetenschapper Tali Sharot, auteur van The Optimism Bias: een rondleiding door het irrationeel positieve brein, merkt op dat deze vooringenomenheid wijdverbreid is en kan worden gezien in culturen over de hele wereld. Sharot suggereert ook dat hoewel deze vooringenomenheid voor optimisme soms kan leiden tot negatieve resultaten, zoals dwaas risicovol gedrag vertonen of slechte keuzes maken over uw gezondheid, kan ook zijn voordelen hebben.
Voordelen
Als we verwachten dat er goede dingen gebeuren, is de kans groter dat we gelukkig zijn. Dit optimisme, legde Sharot ook uit in een TED Talk uit 2012, kan werken als een self-fulfilling prophecy. Door te geloven dat we succesvol zullen zijn, hebben mensen in feite meer kans om succesvol te zijn.
Dit optimisme verbetert het welzijn door een gevoel van anticipatie op de toekomst te creëren.
Optimisme motiveert ons ook om onze doelen na te streven. Immers, als we niet geloofden dat we succes zouden kunnen behalen, waarom zouden we het dan zelfs maar proberen? Optimisten nemen ook vaker maatregelen om hun gezondheid te beschermen, zoals sporten, vitamines nemen en een voedzaam dieet volgen.
Oorzaken
Dus waarom zijn we zo gericht op optimisme? Experts geloven dat onze hersenen door evolutie bedraad kunnen zijn om het glas halfvol te zien.
Onderzoekers hebben verschillende oorzaken gesuggereerd die leiden tot de optimisme-bias, waaronder cognitieve en motiverende factoren. Wanneer we onze risico's evalueren, vergelijken we onze eigen situatie met die van andere mensen, maar we zijn ook egocentrisch. We concentreren ons op onszelf in plaats van realistisch te kijken naar hoe we ons verhouden tot anderen.
Maar we zijn ook zeer gemotiveerd om zo optimistisch te zijn. Door te geloven dat we waarschijnlijk niet zullen falen en meer kans hebben om te slagen, hebben we een beter gevoel van eigenwaarde, lagere stressniveaus en een beter algemeen welzijn.
Het optimisme-bias-raadsel
Optimisme-bias vergroot de overtuiging dat er hoe dan ook goede dingen in je leven zullen gebeuren, maar het kan ook leiden tot slechte besluitvorming omdat je je geen zorgen maakt over risico's.
Bijdragende factoren
De volgende zijn enkele van de factoren waardoor de kans op optimisme groter wordt:
- Onregelmatige gebeurtenissen worden eerder beïnvloed door de optimisme-bias. Mensen hebben de neiging om te denken dat ze minder snel worden beïnvloed door zaken als orkanen en overstromingen, simpelweg omdat dit over het algemeen geen alledaagse gebeurtenissen zijn.
- Mensen ervaren de vooringenomenheid van optimisme meer wanneer ze denken dat de gebeurtenissen onder de directe controle en invloed van het individu staan. Zoals Sharot in haar TED Talk beschreef, is het niet zo dat mensen geloven dat dingen op magische wijze zullen lukken, ze denken dat ze de vaardigheden hebben en knowhow om het zo te maken.
- De kans op optimisme is groter als de negatieve gebeurtenis als onwaarschijnlijk wordt beschouwd. Als iemand bijvoorbeeld gelooft dat het krijgen van huidkanker zeer zeldzaam is, is de kans groter dat hij of zij onrealistisch optimistisch is over de risico's.
Hieronder staan enkele van de factoren die de optimisme-bias verminderen:
- Het daadwerkelijk meemaken van bepaalde gebeurtenissen kan de optimisme-bias verminderen.
- Mensen hebben minder kans om de vooringenomenheid van optimisme te ervaren wanneer ze zichzelf vergelijken met zeer naaste dierbaren zoals vrienden en familieleden
- Onderzoek dat in 2011 werd gepubliceerd, heeft ook aangetoond dat mensen die depressief of angstig zijn, minder snel de vooringenomenheid van optimisme ervaren
Onderzoek
Hoewel onderzoekers hebben geprobeerd mensen te helpen de vooringenomenheid van optimisme te verminderen, met name om gezond gedrag te bevorderen en risicovol gedrag te verminderen, hebben ze ontdekt dat het verminderen of elimineren van de vooringenomenheid eigenlijk ongelooflijk moeilijk is.
In onderzoeken waarbij pogingen werden ondernomen om de vooringenomenheid van optimisme te verminderen door acties zoals het voorlichten van deelnemers over risicofactoren, het aanmoedigen van vrijwilligers om voorbeelden met een hoog risico te overwegen en het opleiden van proefpersonen en waarom ze risico liepen, hebben onderzoekers ontdekt dat deze pogingen tot weinig verandering leidden en in sommige gevallen zelfs de optimisme-bias vergroot
Als u bijvoorbeeld iemand vertelt over de risico's van overlijden door een bepaalde gewoonte, zoals roken, kan de kans groter zijn dat hij gelooft dat hij niet negatief wordt beïnvloed door het gedrag.