Een stemmingsstoornis, ook wel affectieve stoornis genoemd, is een aandoening die de stemming en de bijbehorende functies ernstig beïnvloedt. Stemmingsstoornis is een brede term die wordt gebruikt om alle verschillende soorten depressieve en bipolaire stoornissen te omvatten, die beide de stemming beïnvloeden. Als u symptomen van een stemmingsstoornis heeft, kunnen uw stemmingen variëren van extreem laag (depressief) tot extreem hoog of prikkelbaar (manisch).
Soorten stemmingsstoornissen
Met de update van de Diagnostische en statistische handleiding voor psychische stoornissen (DSM-V) in 2013 zijn stemmingsstoornissen nu onderverdeeld in twee groepen: bipolaire stoornis en aanverwante stoornissen en depressieve stoornissen. Over het algemeen zijn de belangrijkste soorten stemmingsstoornissen:
- Depressieve stoornis: Dit is wat we vaak horen als ernstige depressie of klinische depressie. Het gaat om perioden van extreme droefheid, hopeloosheid of leegte die gepaard gaan met een verscheidenheid aan fysieke, cognitieve en emotionele symptomen.
- Bipolaire I-stoornis: Deze aandoening werd vroeger "manische depressie" genoemd. Manie wordt gekenmerkt door euforische en/of prikkelbare stemmingen en verhoogde energie of activiteit. Tijdens manische episodes ondernemen mensen met bipolaire I ook regelmatig activiteiten die kunnen leiden tot pijnlijke gevolgen voor henzelf en/of anderen.
- Bipolaire II-stoornis: Om de diagnose bipolaire II te krijgen, moet een persoon ten minste één episode van huidige of vroegere hypomanie (een minder ernstige vorm van manie) hebben gehad, en ten minste één episode van huidige of vroegere ernstige depressie, maar geen voorgeschiedenis van manische episoden . De criteria voor episodes van manie, hypomanie en ernstige depressie blijven hetzelfde.
- Cyclothymische stoornis: Diagnose vereist een geschiedenis van minimaal twee jaar van vele episodes van niet-helemaal hypomanie en niet-behoorlijk ernstige depressie.
- anders: Er zijn andere categorieën stemmingsstoornissen, waaronder middelen/medicatie en medisch veroorzaakte stemmingsstoornissen. Er zijn ook "andere gespecificeerde" en "niet-gespecificeerde" stemmingsstoornissen die niet precies voldoen aan de criteria voor de andere stemmingsstoornissen.
Nieuwe stemmingsstoornissen
Er zijn drie nieuwe depressieve stoornissen opgenomen in de DSM-V.
- Disruptieve stemmingsontregelingsstoornis: Deze depressieve stoornis is toegevoegd aan de DSM-V voor kinderen tot 18 jaar die aanhoudende prikkelbaarheid en woede vertonen en frequente episodes van extreme woede-uitbarstingen zonder enige significante provocatie.
- Aanhoudende depressieve stoornis: Deze diagnose omvat zowel een chronische depressieve stoornis die twee of meer jaar heeft geduurd als wat voorheen bekend stond als dysthyme stoornis of dysthymia, een lagere graad van depressie.
- Premenstruele dysforische aandoening: Deze diagnose is gebaseerd op de aanwezigheid van een of meer specifieke symptomen in de week voor het begin van de menstruatie, gevolgd door het verdwijnen van deze symptomen na het begin. De symptomen omvatten stemmingswisselingen, prikkelbaarheid of woede, depressieve stemming of hopeloosheid, en angst of spanning, evenals een of meer van de zeven extra symptomen, voor een totaal van ten minste vijf symptomen.
Symptomen van stemmingsstoornissen
Stemmingsstoornissen kunnen ertoe leiden dat het moeilijk is om de dagelijkse taken en eisen van het leven bij te houden. Sommige mensen, vooral kinderen, kunnen lichamelijke symptomen van depressie hebben, zoals onverklaarbare hoofdpijn of buikpijn. Omdat er verschillende soorten stemmingsstoornissen zijn, kunnen ze heel verschillende effecten hebben op de kwaliteit van leven. Over het algemeen kunnen symptomen zijn:
- Verlies van interesse in activiteiten waar je ooit van genoten hebt
- Meer of minder eten dan normaal
- Moeite met slapen of meer slapen dan normaal
- Vermoeidheid
- huilen
- Ongerustheid
- Je "plat" voelen, geen energie hebben om je zorgen te maken
- Zich geïsoleerd, verdrietig, hopeloos en waardeloos voelen
- Moeite met concentreren
- Problemen met het nemen van beslissingen
- Schuldgevoelens
- Prikkelbaarheid
- Gedachten aan doodgaan en/of zelfmoord
Bij stemmingsstoornissen houden deze symptomen aan en beginnen ze uiteindelijk het dagelijks leven op een negatieve manier te beïnvloeden. Het zijn niet de sporadische gedachten en gevoelens die iedereen wel eens heeft.
Oorzaken
Niemand kent de exacte oorzaken van stemmingsstoornissen, maar een verscheidenheid aan factoren lijkt hieraan bij te dragen en ze hebben de neiging om in gezinnen te lopen. Chemische onevenwichtigheden in de hersenen zijn de meest waarschijnlijke oorzaak. Stressvolle levensgebeurtenissen zoals overlijden, echtscheiding of trauma kunnen ook depressie veroorzaken, vooral als iemand het al eerder heeft gehad of als er een genetische component is.
Diagnose
Stemmingsstoornissen moeten goed worden beoordeeld en behandeld door een professional in de geestelijke gezondheidszorg, zoals een psychiater. Als een van de bovenstaande symptomen uw leven heeft gehinderd, vooral als u zelfmoordgedachten heeft, moet u onmiddellijk hulp zoeken.
Als u zelfmoordgedachten heeft, neem dan contact op met de National Suicide Prevention Lifeline op: 1-800-273-8255 voor ondersteuning en hulp van een getrainde counselor. Bel 112 als u of een naaste in direct gevaar verkeert.
Zie onze Nationale Hulplijn Database voor meer informatie over geestelijke gezondheid.
Uw arts kan u diagnosticeren door een lichamelijk onderzoek en laboratoriumtests uit te voeren om fysieke redenen voor uw symptomen uit te sluiten, samen met een psychiatrische evaluatie.
Behandeling
Miljoenen mensen ervaren stemmingsstoornissen en worden met succes behandeld, waardoor ze een betere kwaliteit van leven kunnen leiden. Behandelingen voor stemmingsstoornissen kunnen psychotherapie omvatten, ook bekend als gesprekstherapie, evenals medicijnen om chemische onevenwichtigheden in de hersenen te reguleren. Een combinatie van psychotherapie en medicatie is vaak de beste manier van handelen.
