Trauma kan mensen op verschillende manieren beïnvloeden en kan zelfs een blijvende impact hebben op de hersenen. In sommige gevallen kan het leiden tot posttraumatische stressstoornis (PTSS), een trauma- en stressorgerelateerde stoornis die resulteert in onjuiste verwerking en opslag van traumatische herinneringen.
Vanwege de manier waarop deze herinneringen worden opgeslagen, vertonen mensen met PTSS symptomen zoals terugkerende herinneringen aan de gebeurtenis; traumatische nachtmerries; dissociatieve flashbacks; hypervigilantie; risicovol gedrag vertonen; en een overdreven schrikreactie
Niet alle mensen met PTSS ervaren dezelfde symptomen of hebben exact hetzelfde patroon van hersenveranderingen. Onderzoekers hebben echter neuroimaging-technieken kunnen gebruiken om naar enkele van de verschillende delen van de hersenen te kijken die een rol spelen bij de ontwikkeling van de aandoening.
Het National Institute of Mental Health meldt dat naar schatting 3,6% van de Amerikaanse volwassenen het afgelopen jaar PTSS had. Ongeveer 6,8% van alle volwassenen zal deze aandoening op een bepaald moment in hun leven ervaren
Delen van de hersenen beïnvloed door PTSS
Bepaalde structuren van de hersenen zijn nauw verwant aan enkele van de symptomen van PTSS. Deze structuren omvatten de amygdala en de hippocampus (die deel uitmaken van het limbische systeem); verschillende delen van de prefrontale cortex (PFC); de mid-anterieure cingulate cortex en de rechter gyrus inferieur.
PTSS veroorzaakt de hyperactivering van sommige hersenstructuren, terwijl andere gebieden hypoactief worden.
Zowel de amygdala als de mid-anterieure cingulate cortex raken overgestimuleerd wanneer een persoon PTSS heeft. De hippocampus, rechter inferieure frontale gyrus, ventromediale PFC, dorsolaterale PFC en orbitofrontale cortex worden echter allemaal hypoactief, sommige tot het punt van atrofie.
De Amygdala
De amygdala is een klein, amandelvormig gebied in de hersenen dat een rol speelt bij verschillende functies, waaronder:
- Enkele paringsfuncties
- De beoordeling van dreiginggerelateerde stimuli (d.w.z. beoordelen wat in de omgeving als een gevaar wordt beschouwd)
- De vorming en opslag van emotionele herinneringen
- angst conditionering
- Geheugenconsolidatie
De prefrontale cortex (PFC)
De prefrontale cortex (PFC) is een deel van de hersenen dat zich in de frontale kwab bevindt. Dit deel van de hersenen speelt een belangrijke rol bij PTSS. Enkele van de belangrijkste functies van de prefrontale cortex zijn:
- emotionele regulatie
- Vrijwillig, bewust gedrag initiëren
- aandacht reguleren
- Besluitvorming
- Emoties interpreteren
De ventromediale PFC helpt negatieve emoties te onderdrukken en speelt een rol bij persoonlijke en sociale besluitvorming. Het speelt ook een belangrijke rol in het laatste deel van geheugenconsolidatie, evenals het reguleren van uitsterven - de verzwakking en uiteindelijke dissipatie van een geconditioneerde respons.
De dorsolaterale PFC moduleert de besluitvorming en het werkgeheugen. Het werkgeheugen houdt actief tijdelijke informatie vast voordat het onderdeel wordt van het langetermijngeheugen tijdens geheugenconsolidatie.
De orbitofrontale cortex, een van de minst begrepen delen van de hersenen, lijkt betrokken te zijn bij sensorische integratie en het signaleren van verwachte beloningen en/of straffen in een bepaalde situatie. Het moduleert ook emotie en besluitvorming.
Als geheel is de prefrontale cortex verbonden met veel hersenfuncties, waaronder geheugenconsolidatie en het reguleren van langzame slaap (niet-REM-slaap, ook wel "diepe slaap" genoemd).
De mid-anterieure cingulate cortex
De primaire functie van de mid-anterieure cingulate cortex (ACC) is het monitoren van conflicten. De ACC speelt ook een rol bij:
- Emotioneel bewustzijn (vooral empathie)
- Fysieke pijn registreren
- Het reguleren van autonome functies zoals hartslag en bloeddruk
Onderzoek heeft uitgewezen dat afname van de corticale dikte in de ACC verband houdt met verhoogde PTSS-symptomen
De Hippocampus
De hippocampus helpt bij het reguleren van geur, ruimtelijke codering en geheugen. Meer specifiek helpt de hippocampus om langetermijnherinneringen op te slaan, wat in feite helpt om te beslissen wat gaat van een kortetermijngeheugen naar wat een langetermijngeheugen wordt. Dit proces waarbij kortetermijngeheugen wordt omgezet in langetermijngeheugen, wordt geheugenconsolidatie genoemd.
Schade aan de hippocampus kan ook overtollig cortisol (een stresshormoon) afgeven
De rechter inferieure frontale gyrus
De rechter inferieure frontale gyrus is betrokken bij het moduleren van risicoaversie. Studies tonen aan dat transcraniële magnetische stimulatie (TMS) van dit hersengebied enig risicogedrag kan verminderen
De reactie van de hersenen op trauma
Wanneer je hersenen een soort bedreiging identificeren, is de amygdala verantwoordelijk voor het initiëren van een snelle, automatische reactie die bekend staat als de vecht-of-vluchtreactie. Zie de amygdala als het alarm dat afgaat wanneer iets een gevaar vormt. Dit alarm bereidt uw lichaam voor om te reageren, hetzij door de dreiging aan te pakken of te vermijden.
De amygdala communiceert ook met andere delen van de hersenen, waaronder de hypothalamus, die vervolgens het stresshormoon cortisol afgeeft. Het is de prefrontale cortex van de hersenen die vervolgens de bron van de dreiging moet beoordelen en moet bepalen of het lichaam alert moet blijven om de dreiging het hoofd te bieden of dat de hersenen het lichaam moeten kalmeren.
De prefrontale cortex fungeert als een remsysteem dat helpt je lichaam terug te brengen naar een normale toestand wanneer je je realiseert dat de dreiging geen gevaar vormt of nadat de dreiging is geweken.
Wanneer mensen symptomen hebben van een posttraumatische stressstoornis, wordt de amygdala hyperactief terwijl de mediale prefrontale cortex hypoactief wordt.
Met andere woorden, het deel van de hersenen dat een vecht-of-vluchtreactie veroorzaakt, reageert te sterk, vaak op een manier die niet in verhouding staat tot het gevaar dat de dreiging met zich meebrengt. Tegelijkertijd werkt het deel van de hersenen dat verantwoordelijk is voor het kalmeren van deze reactie niet goed genoeg.
De gevolgen van trauma
Bij het onderzoeken van de functies van de verschillende hersenstructuren wordt de correlatie tussen een verandering in de activiteitsniveaus van die structuren en sommige PTSS-symptomen duidelijker.
Hypervigilantie
De overactiviteit van de amygdala presenteert zich als symptomen van hypervigilantie en de overdreven schrikreactie. Omdat de amygdala overreageert, wordt noradrenaline afgegeven, maar vervolgens niet adequaat gecontroleerd of behandeld door de prefrontale cortex.
Als gevolg hiervan ervaren mensen met PTSS symptomen van hypervigilantie. Ze raken overdreven opgewonden en zijn zeer alert, wat het moeilijk kan maken om te ontspannen en te slapen. Een persoon kan het gevoel hebben dat ze altijd gespannen zijn en zelfs kleine triggers kunnen ertoe leiden dat ze reageren alsof ze hun oorspronkelijke trauma onder ogen zien of opnieuw ervaren.
Vervormde herinnering
De hippocampus is betrokken bij expliciete geheugenprocessen en bij het coderen van context tijdens angstconditionering. Wanneer de hippocampus niet optimaal functioneert, heeft dit invloed op de manier waarop een persoon herinneringen onthoudt en oproept, vooral herinneringen die een angstelement bevatten, zoals die met betrekking tot trauma.
In termen van PTSS-symptomen resulteert dit in:
- Terugkerende herinneringen aan de gebeurtenis
- Vervormde negatieve overtuigingen
- Dissociatieve flashbacks
Impulsief gedrag
Veranderingen in de rechter inferieure frontale gyrus helpen te verklaren waarom mensen met PTSS plotseling risicovolle activiteiten kunnen ondernemen.
Onderzoek heeft uitgewezen dat verminderde corticale dikte in bepaalde delen van de hersenen geassocieerd met emotionele regulatie en responsremming, inclusief de rechter frontale gyrus, verband houdt met impulsbeheersingsproblemen bij PTSS.SD
Een woord van Verywell
Wanneer de relatie tussen de hersenfunctie en de symptomen van een persoon grondig wordt onderzocht, wordt het gemakkelijker om veel van de complexe manifestaties van PTSS te begrijpen. Hoewel het op deze manier begrijpen van de hersenen misschien geen directe symptomatische verlichting biedt aan iemand met PTSS, kan het nuttig zijn om te begrijpen waarom de symptomen zich voordoen en op hun beurt de medische gemeenschap helpen om effectievere interventies te blijven ontwikkelen.
