Schizoaffectieve stoornis en schizofrenie zijn twee verschillende stoornissen, elk met zijn eigen diagnostische criteria en behandeling. Ze worden beide gedefinieerd als psychotische stoornissen in de laatste versie van de Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (DSM-5).
Er zijn veel overeenkomsten tussen schizofrenie en schizoaffectieve stoornis, inclusief de belangrijkste psychotische symptomen van hallucinaties, wanen en ongeorganiseerd denken. Er zijn ook belangrijke verschillen, waaronder de prominentie van stemmingskenmerken, die nodig is voor de diagnose van schizoaffectieve stoornis, maar niet voor de diagnose van schizofrenie.
Het is belangrijk om onderscheid te maken tussen de twee omdat de prognoses verschillend zijn en behandeling van de symptomen van stemmingsstoornissen noodzakelijk is voor schizoaffectieve stoornis, maar mogelijk niet nodig is voor schizofrenie.
definities
Zowel bij schizoaffectieve stoornis als bij schizofrenie treden vaak hallucinaties en wanen op.
Hallucinaties-
Valse zintuiglijke waarnemingen (bijvoorbeeld stemmen horen, beelden zien of gewaarwordingen voelen die er niet zijn)
-
Valse overtuigingen (bijv. mensen bezoeken door tijdreizen of iemand is in het geheim vermomd als iemand anders)
Bovendien heeft de persoon die de ziekte heeft bij beide aandoeningen geen inzicht in perceptuele problemen en valse overtuigingen. Voor beide aandoeningen beginnen de symptomen meestal wanneer een persoon begin twintig is. Vaak is er een familiegeschiedenis van de ziekte.
Schizofrenie
Schizofrenie is een psychische aandoening die ernstige psychotische symptomen veroorzaakt die interfereren met het vermogen om met anderen om te gaan, helder te denken, voor zichzelf te zorgen, een baan te behouden of zelfs in contact te komen met de realiteit. Mensen met de stoornis zijn meestal vinden het moeilijk om met anderen om te gaan vanwege hun psychotische symptomen.
Naast psychotische symptomen, zoals hallucinaties en wanen, vertonen mensen met schizofrenie vaak onsamenhangende spraak en ongeorganiseerd gedrag. Ze vertonen over het algemeen een vlak affect (niet veel emotie tonend) en hebben de neiging om veel minder te spreken dan de gemiddelde persoon. Vaak heeft een persoon met schizofrenie tekorten in aandacht, geheugen, vermogen om nieuwe informatie te verwerken en problemen met het oplossen van problemen.
Schizo-affectieve stoornis
Een schizoaffectieve stoornis is een psychische aandoening waarbij een persoon psychotische symptomen van schizofrenie ervaart, zoals wanen, hallucinaties, ongeorganiseerd denken of vlak affect, samen met symptomen van een stemmingsstoornis, zoals depressie en/of manie.
Er zijn twee soorten schizoaffectieve stoornissen:
- bipolair type:: Gekenmerkt door episodes van manie en ernstige depressie
- Depressief type: Gekenmerkt door episodes van ernstige depressie zonder manie
Verschillen in symptomen
Subtiele verschillen in symptomen kunnen helpen om onderscheid te maken tussen de twee aandoeningen. Iemand met schizofrenie kan bijvoorbeeld depressief of manisch worden, maar deze symptomen van stemmingsstoornissen zijn over het algemeen geen prominent of aanhoudend onderdeel van hun toestand. Het tijdsverloop, de prognose en de behandeling verschillen ook in kleine opzichten.
Schizofrenie-
Symptomen beginnen in de vroege jaren '20
-
Hallucinaties, wanen, ongeorganiseerd denken, vlak affect
-
Chronische, aanhoudende psychotische symptomen
-
Symptomen beginnen in de vroege jaren '20
-
Hallucinaties, wanen, ongeorganiseerd denken, vlak affect samen met een stemmingsstoornis (depressie of manie)
-
Episodes van psychotische symptomen
Duur van stemmingsafleveringen
Een persoon met een schizoaffectieve stoornis zal waarschijnlijk ernstige stemmingssymptomen ervaren die meer dan de helft van de totale duur van de ziekte uitmaken.
Aan de andere kant kan een persoon met schizofrenie ook stemmingsepisodes ervaren, maar de totale duur van de stemmingssymptomen is kort in vergelijking met de duur van de psychotische symptomen.
Duur van symptomen en ziekte
De psychotische symptomen van schizofrenie zijn meestal persistent, terwijl ze bij een schizoaffectieve stoornis de neiging hebben om te komen en gaan.
Wat het ziekteverloop betreft, hebben de meeste mensen bij wie de diagnose schizofrenie wordt gesteld, een chronisch en aanhoudend ziekteverloop.
Aan de andere kant ervaren de meeste mensen met de diagnose schizoaffectieve stoornis episoden van symptomen, maar hebben ze meer kans op symptoomvrije intervallen dan mensen met schizofrenie. Dit is echter geen vaste regel; bij sommige mensen is het tegenovergestelde waar.
Stemming versus psychotische symptomen
Bij schizofrenie worden stemmingssymptomen niet verwacht zonder psychotische symptomen. De psychotische symptomen zijn bijna altijd aanwezig, maar de stemmingssymptomen komen en gaan.
Bij een schizoaffectieve stoornis kunnen de psychotische symptomen al dan niet aanwezig zijn op de momenten dat iemand depressief of manisch is. Dat gezegd hebbende, vereist de diagnose van een schizoaffectieve stoornis dat de psychotische symptomen lang genoeg aanwezig zijn (ten minste een paar weken) wanneer een persoon geen ernstige stemmingssymptomen ervaart.
Verschillen in behandelingen
De behandeling van schizofrenie is grotendeels afhankelijk van een speciale groep voorgeschreven medicijnen die antipsychotica worden genoemd. Deze omvatten oudere, de oudere antipsychotica zoals Haldol (haloperidol) en Thorazine (chloorpromazine), evenals nieuwere medicijnen, waaronder Risperdal (risperidon), Zyprexa (olanzapine), Geodon (ziprasidon), Seroquel (quetiapine), Saphris (asenapine) of Latuda (lurasidon).
Onderhoudsbehandeling voor schizofrenie omvat bijna altijd een antipsychoticum.
De behandeling van de psychotische symptomen van een schizoaffectieve stoornis omvat ook antipsychotica. Paliperidon (invega), een "atypisch" antipsychoticum van de tweede generatie, is het enige medicijn dat de door de FDA goedgekeurde indicatie heeft om schizoaffectieve stoornis te behandelen, hoewel alle andere antipsychotica vaak worden gebruikt.
Voor stemmingssymptomen krijgen mensen met een schizoaffectieve stoornis antidepressiva voorgeschreven als ze het depressieve type hebben en stemmingsstabilisatoren, zoals valproaat of lithium, als ze het bipolaire type hebben. Mensen met schizofrenie hoeven meestal geen stemmingsstabilisatoren of antidepressiva, maar soms zijn deze medicijnen nodig naast antipsychotica.
Een woord van Verywell
Leven met een schizoaffectieve stoornis kan vergelijkbaar zijn met leven met schizofrenie, behalve dat er een prominente stemmingscomponent is bij schizoaffectieve stoornis. Deze twee aandoeningen zijn niet hetzelfde als schizoïde persoonlijkheidsstoornis of schizotypische stoornis, dit zijn persoonlijkheidsstoornissen die ook van invloed zijn op het denken en het vermogen om met anderen om te gaan. Mensen met deze persoonlijkheidsstoornissen hebben niet dezelfde mate van psychose en gebrek aan inzicht dat kenmerkend is voor schizofrenie en schizoaffectieve stoornis.
Als u zich zorgen maakt dat u of een dierbare symptomen van schizofrenie of een schizoaffectieve stoornis ervaart, zoek dan hulp bij een beroepsbeoefenaar in de gezondheidszorg. Hoewel deze aandoeningen ernstig zijn en het dagelijks leven aanzienlijk verstoren, kunnen ze met de juiste behandeling worden behandeld.
