De informatie in dit artikel kan voor sommige mensen triggerend zijn. Als u zelfmoordgedachten heeft, neem dan contact op met de National Suicide Prevention Lifeline op: 1-800-273-8255 voor ondersteuning en hulp van een getrainde counselor. Bel 112 als u of een naaste in direct gevaar verkeert.
Zie onze Nationale Hulplijn Database voor meer informatie over geestelijke gezondheid.
Ongeveer 9% van de algemene bevolking heeft een persoonlijkheidsstoornis. Ondanks de hoge prevalentie weten veel mensen met persoonlijkheidsstoornissen niet dat ze er een hebben, laat staan dat ze begrijpen hoe ze ermee om moeten gaan.
Per definitie omvat een persoonlijkheidsstoornis een of meer pathologische persoonlijkheidskenmerken die een significante beperking in het leven van een persoon veroorzaken. De functies moeten stabiel zijn in de tijd en consistent zijn in alle situaties.
Leren omgaan met een persoonlijkheidsstoornis is de sleutel tot optimaal functioneren. Met professionele ondersteuning kunt u leren hoe u alle aspecten van uw leven kunt beheren.
Soorten persoonlijkheidsstoornissen
De DSM-5 herkent 10 verschillende persoonlijkheidsstoornissen. En hoewel elke persoonlijkheidsstoornis verschillende symptomen en behandelingen met zich meebrengt, zijn er enkele strategieën die iedereen met een persoonlijkheidsstoornis kunnen helpen er beter mee om te gaan.
Persoonlijkheidsstoornissen zijn onderverdeeld in drie verschillende clusters of groepen:
- Cluster A - Inclusief vreemd, bizar en excentriek gedrag. Paranoïde persoonlijkheidsstoornis, schizoïde persoonlijkheidsstoornis en schizotypische persoonlijkheidsstoornis zijn cluster A-stoornissen.
- Cluster B - Verwijst naar dramatische en grillige persoonlijkheidsstoornissen. Antisociale persoonlijkheidsstoornis, borderline persoonlijkheidsstoornis, theatrale persoonlijkheidsstoornis en narcistische persoonlijkheidsstoornis zijn cluster B-stoornissen.
- Cluster C - Betreft angstige en angstige persoonlijkheidsstoornissen. Vermijdende persoonlijkheidsstoornis, afhankelijke persoonlijkheidsstoornis en obsessief-compulsieve persoonlijkheidsstoornis zijn cluster C-stoornissen.
Werk
Oplossingen voor het behouden van een baan - en werken in een omgeving die je leuk vindt - zijn afhankelijk van het type persoonlijkheidsstoornis dat je hebt.
Iemand met een narcistische persoonlijkheidsstoornis kan het bijvoorbeeld goed doen in een leidinggevende functie (althans op korte termijn). Narcistische persoonlijkheidsstoornis houdt een grandioze kijk op zichzelf in - iets dat zich kan lenen om de leiding te hebben.
Personen met een narcistische persoonlijkheidsstoornis kunnen door hun collega's als tirannen worden beschouwd, wat op de lange termijn problemen kan veroorzaken. Van nature hebben ze een gebrek aan empathie en hebben ze misschien weinig compassie met andere werknemers.
Iemand met een obsessief-compulsieve persoonlijkheidsstoornis kan moeite hebben om productief te zijn. Hun perfectionisme maakt het moeilijk (zo niet onmogelijk) om taken uit te voeren. Sommige mensen met een obsessief-compulsieve persoonlijkheidsstoornis kunnen zich op het werk onderdompelen ten koste van vrienden en familie.
Ken jezelf
Het maakt niet uit welk type persoonlijkheidsstoornis u heeft, een van de sleutels tot succes op het werk is het herkennen van uw patronen. Heb je een geschiedenis van het verliezen van je geduld op kantoor? Worstel je met productiviteit? Word je na een paar maanden ontslagen of heb je de neiging om al na een paar weken te stoppen met werken?
Hoewel het herkennen van patronen op de werkplek het probleem niet oplost, kan zelfbewustzijn u helpen de veranderingen te identificeren die u wilt aanbrengen. In samenwerking met een therapeut kun je misschien strategieën identificeren die voorkomen dat je de cyclus herhaalt.
Een andere sleutel om je beste leven te leiden als je een persoonlijkheidsstoornis hebt, is het vinden van de juiste baan. Iemand met een vermijdende persoonlijkheidsstoornis, bijvoorbeeld, zal zich als salesprofessional in een druk kantoor waarschijnlijk overweldigd voelen. Maar diezelfde persoon kan er goed aan doen om in een kleinere omgeving te werken met een paar vertrouwde collega's.
Het is ook belangrijk om te overwegen of u uw persoonlijkheidsstoornis aan iemand op de werkplek moet onthullen. Er is zeker een stigma verbonden aan psychische aandoeningen. Maar als u een personeelsmanager op de hoogte stelt wanneer u naar een baan solliciteert, kan uw werkgever redelijke aanpassingen voor u doen.
Zelfzorg
De emotionele pijn die gepaard gaat met een persoonlijkheidsstoornis kan ertoe leiden dat u zich wendt tot ongezonde copingvaardigheden voor onmiddellijke verlichting. Drugs- of alcoholmisbruik, roken, te veel eten of zelfbeschadiging zijn slechts enkele van de strategieën waartoe u in de verleiding zou kunnen komen als u het moeilijk heeft.
Personen met Cluster B-persoonlijkheidsstoornissen lopen een groter risico op zelfmoordpogingen. Je in de steek gelaten voelen, afgewezen worden of een loopbaangerelateerde crisis doormaken, zijn enkele van de factoren die het zelfmoordrisico van een persoon kunnen vergroten. Een gezond zelfzorgplan kan dat risico verminderen.
Sommige mensen met persoonlijkheidsstoornissen worstelen met elementaire zelfzorg. Ze worstelen om hun huishouden en hun gezondheid te onderhouden. Ze hebben mogelijk hulp nodig om georganiseerd te blijven, hun financiën te beheren en afspraken bij te wonen.
Sommige personen met persoonlijkheidsstoornissen doen het een tijdje goed, maar raken dan ontregeld. Vervolgens worden hun symptomen en gedrag steeds storender. Een gezond zelfzorgplan kan sommige ups en downs verminderen.
Verhoudingen
Een van de kenmerken van een persoonlijkheidsstoornis zijn interpersoonlijke problemen. Elke persoonlijkheidsstoornis biedt een iets andere uitdaging als het gaat om relaties.
Mensen met een paranoïde persoonlijkheidsstoornis hebben een doordringend wantrouwen jegens anderen, waaronder vrienden, familieleden en partners. Ze zijn constant op zoek naar aanwijzingen die hun angst bevestigen dat andere mensen erop uit zijn om ze te pakken te krijgen. Bijgevolg hebben mensen met een paranoïde persoonlijkheidsstoornis moeite om relaties aan te gaan en te onderhouden.
Mensen met een histrionische persoonlijkheidsstoornis streven ernaar om in het middelpunt van de belangstelling te staan. Ze zijn afhankelijk van goedkeuring voor anderen om zich goed te voelen. Ze besteden veel zorg aan hun uiterlijk en lijken misschien onoprecht, oppervlakkig, overdreven charmant of ongepast verleidelijk. Hun gedrag kan mensen afstoten, wat erg verontrustend voor hen is. En hoe meer afgewezen ze zich voelen, hoe meer histrionische ze kunnen worden.
Mensen met een afhankelijke persoonlijkheidsstoornis hebben een overmatige behoefte aan hulp bij het nemen van alledaagse beslissingen. Ze stellen belangrijke beslissingen in het leven vaak uit aan andere mensen. Ze zien zichzelf als hulpeloos en hebben een grote angst om steun of goedkeuring te verliezen. Ze beschouwen andere mensen als beschermend en competenter dan zij zijn. Ze kunnen gemakkelijk het slachtoffer worden van mensen die misbruik maken van hun behoeftigheid.
Sommige mensen met persoonlijkheidsstoornissen gaan redelijk goed om met informele relaties. Maar hechte relaties kunnen voor hen behoorlijk moeilijk zijn.
Anderen doen het echter het beste als ze betrokken zijn bij hechte relaties. Het hebben van een stabiel partnerschap kan bijvoorbeeld de symptomen verminderen.
Het aangaan van gezonde relaties is vaak een doel van de behandeling van persoonlijkheidsstoornissen. Om die doelen te bereiken, moeten mensen met persoonlijkheidsstoornissen mogelijk nieuwe sociale vaardigheden leren, gezonde manieren leren om hun emoties te reguleren of hun eigenwaarde verbeteren.
Het is belangrijk dat partners, ouders of volwassen kinderen worden voorgelicht over de persoonlijkheidsstoornis van een persoon. Ze kunnen worden uitgenodigd om gezinstherapie bij te wonen of kunnen worden aangemoedigd om een steungroep bij te wonen.
Gezondheid
Mensen met persoonlijkheidsstoornissen lopen een groter risico op gezondheidsproblemen. Ze hebben ook een verminderde levensverwachting.
Een studie toonde aan dat vrouwen met Cluster B-stoornissen meer kans hebben op syncope, toevallen en artritis, Cluster A-persoonlijkheidsstoornissen meer kans hebben op gastro-oesofageale refluxziekte en dat Cluster C meer kans heeft op terugkerende hoofdpijn.
Slaap
Persoonlijkheidsstoornissen zijn ook in verband gebracht met slaapstoornissen. Veel personen met persoonlijkheidsstoornissen, vooral borderline persoonlijkheidsstoornis, rapporteren een slechtere slaapkwaliteit dan andere mensen. Sommige onderzoeken hebben echter aangetoond dat slaapstoornissen bij personen met persoonlijkheidsstoornissen vergelijkbaar zijn met andere psychische aandoeningen, zoals angst en depressie.
Pijn
Personen met chronische pijn screenen eerder positief op antisociale of borderline persoonlijkheidskenmerken. Personen met een borderline persoonlijkheidsstoornis rapporteren meer chronische rug-/nekproblemen, hoofdpijn, fibromyalgie, viscerale pijn en een hogere ernst van de pijn.
zwaarlijvigheid
Persoonlijkheidsstoornissen zijn ook in verband gebracht met obesitas. Hoewel mensen met een psychiatrische stoornis een grotere kans hebben op overgewicht, hadden mensen met persoonlijkheidsstoornissen meer kans op obesitas.
Bij obese patiënten die worden verwezen voor bariatrische chirurgie worden hogere percentages persoonlijkheidsstoornissen gezien. In één onderzoek hadden adolescenten met de diagnose persoonlijkheidsstoornis 1,84 keer meer kans om 17 jaar later zwaarlijvig te worden, zelfs na correctie voor demografische kenmerken.
Het is belangrijk om voor je fysieke gezondheid te zorgen om je beste leven te leiden. Ga naar afspraken met uw arts en volg medisch advies op. Het hebben van een ondersteunende vriend, familielid of casemanager die u kan helpen bij het navigeren door het gezondheidszorgsysteem kan nuttig zijn als u moeite heeft om medisch advies op te volgen.
ouderschap
Een ouder met een persoonlijkheidsstoornis kan heel liefdevol, warm en zorgzaam zijn. Maar diezelfde ouder kan met een aantal speciale opvoedingsproblemen worden geconfronteerd.
Een onderzoek uit 2015 waarin moeders met een borderline-persoonlijkheidsstoornis en hun kinderen werden onderzocht, ontdekte dat de moeders met baby's minder gevoelig waren voor hun kinderen en meer moeite hadden om de emotionele toestand van hun kind te identificeren. Ze waren over het algemeen overbezorgd tegenover oudere kinderen. De kinderen van moeders met een borderline persoonlijkheidsstoornis hadden een slechtere geestelijke gezondheid in vergelijking met andere kinderen.
Uit een onderzoek uit 2017 bleek dat personen die hoog scoorden op narcisme waarschijnlijk weinig empathie voor hun kinderen uitten. Bovendien reageerden ze niet op de behoeften van hun kinderen en waren ze waarschijnlijk overdreven autoritair of toegeeflijk tegenover hun kinderen.
Als u een persoonlijkheidsstoornis heeft, kunt u baat hebben bij therapie die gericht is op uw specifieke opvoedingsbehoeften. Een ouder met een narcistische persoonlijkheidsstoornis moet bijvoorbeeld misschien leren zich in te leven in hun kinderen. Of een ouder met een borderline-persoonlijkheidsstoornis kan baat hebben bij het leren hoe ze hun eigen emotieregulatievaardigheden kunnen verbeteren.
Een ouderschapsgroep, opvoedcoach aan huis of gezinstherapie kunnen ook opties zijn om u te helpen de beste ouder te worden die u kunt.
Werken met een behandelteam
Er is een algemene misvatting dat mensen met persoonlijkheidsstoornissen niet beter worden. Maar de behandeling van veel persoonlijkheidsstoornissen kan behoorlijk effectief zijn, hoewel het vaak intensief is.
Veel mensen met persoonlijkheidsstoornissen hebben ook andere psychische aandoeningen, zoals depressie, angst en eetstoornissen. Studies tonen aan dat 42 procent van de mensen met Cluster A-persoonlijkheidsstoornissen, 83 procent van de mensen met Cluster B-persoonlijkheidsstoornissen en 50 procent van de mensen met Cluster C-persoonlijkheidsstoornissen comorbide aandoeningen hebben.
Studies schatten ook dat 50 procent van de personen met persoonlijkheidsstoornissen stoornissen in het gebruik van middelen heeft, wat betekent dat ze alcohol kunnen misbruiken of afhankelijk zijn van drugs.
De behandeling kan inhouden dat zowel het middelengebruik als de persoonlijkheidsstoornis gelijktijdig worden behandeld. Of een persoon kan een behandeling voor angst nodig hebben terwijl hij ook een behandeling voor de persoonlijkheidsstoornis ondergaat.
Therapie
Behandelingsbehoeften zijn afhankelijk van het type persoonlijkheidsstoornis dat een persoon heeft. Maar cognitieve gedragstherapie (CGT) is een veel voorkomende behandelstrategie.
Dialectische gedragstherapie (DBT) is een afgeleide van CGT en het is zeer effectief gebleken bij de behandeling van borderline persoonlijkheidsstoornis. Het richt zich op het aanleren van individuele vaardigheden op het gebied van mindfulness, distress-tolerantie, emotieregulatie en interpersoonlijke effectiviteit.
Traditionele DGT-behandeling gaat verder dan één uur therapie per week. Het omvat meestal:
- Wekelijkse individuele therapiesessies om te focussen op het omgaan met crises en hoe je een leven kunt creëren dat de moeite waard is.
- Een wekelijkse vaardigheidstrainingsgroep van twee uur. Leden leren en oefenen elke week specifieke vaardigheden en vaak krijgen ze huiswerk toegewezen om hen te helpen de vaardigheden in hun dagelijks leven te implementeren.
- Toegang tot een telefoonnummer waarop een therapeut 24 uur per dag bereikbaar is om eventuele crises te helpen beheersen.
Een therapeut die het traditionele DGT-model volgt, heeft waarschijnlijk wekelijks toegang tot een adviseur om eventuele problemen, vragen of motivatieproblemen die zich tijdens de behandeling voordoen, aan te pakken.
De 9 beste online therapieprogramma's We hebben onpartijdige beoordelingen geprobeerd, getest en geschreven van de beste online therapieprogramma's, waaronder Talkspace, Betterhelp en Regain.DGT kan ook worden gebruikt als onderdeel van de behandeling van andere persoonlijkheidsstoornissen. Maar het is belangrijk om het advies van uw behandelaars op te volgen.
U kunt worden doorverwezen voor psychologisch onderzoek als een zorgverlener meer informatie wil over uw diagnose, sterke of zwakke punten. Of u kunt worden doorverwezen naar een psychiater als medicatie nuttig kan zijn.
Sommige mensen met persoonlijkheidsstoornissen hebben baat bij casemanagement. Een casemanager kan diensten aanbieden zoals het regelen van vervoer, doorverwijzen naar gemeenschapsbronnen of het organiseren van uw agenda.
Afhankelijk van uw behandelingsbehoeften, kunnen familieleden worden uitgenodigd om deel uit te maken van uw behandeling. Het kan voor hen belangrijk zijn om meer te weten te komen over uw persoonlijkheidsstoornis en hoe deze u beïnvloedt.
Als u zelfmoordgedachten heeft, neem dan contact op met de National Suicide Prevention Lifeline op: 1-800-273-8255 voor ondersteuning en hulp van een getrainde counselor. Bel 112 als u of een naaste in direct gevaar verkeert.
Een therapeut vinden die bij u past?