Het autonome zenuwstelsel reguleert een verscheidenheid aan lichaamsprocessen die plaatsvinden zonder bewuste inspanning. Het autonome systeem is het deel van het perifere zenuwstelsel dat verantwoordelijk is voor het reguleren van onvrijwillige lichaamsfuncties, zoals hartslag, bloedstroom, ademhaling en spijsvertering.
Overzicht
Dit systeem is verder onderverdeeld in drie takken: het sympathische systeem, het parasympathische systeem en het enterische zenuwstelsel.
- Het autonome zenuwstelsel bestaat ook uit een derde component die bekend staat als de enterisch zenuwstelsel, die zich beperkt tot het maagdarmkanaal.
- De parasympathische afdeling van het autonome zenuwstelsel helpt bij het in stand houden van normale lichaamsfuncties en spaart fysieke hulpbronnen. Deze afdeling voert ook taken uit zoals het beheersen van de blaas, het vertragen van de hartslag en het vernauwen van de oogpupillen.
- De sympathische afdeling van het autonome zenuwstelsel regelt de vlucht-of-vechtreacties. Deze afdeling voert ook taken uit als het ontspannen van de blaas, het versnellen van de hartslag en het verwijden van de oogpupillen.
Hoe het werkt
Het autonome zenuwstelsel werkt door informatie te ontvangen van de omgeving en van andere delen van het lichaam. De sympathische en parasympathische systemen hebben de neiging om tegengestelde acties te hebben waarbij het ene systeem een reactie zal stimuleren waar het andere het zal remmen.
Traditioneel werd gedacht dat stimulatie plaatsvond via het sympathische systeem, terwijl werd gedacht dat remming plaatsvond via het parasympathische systeem. Hierop zijn echter veel uitzonderingen gevonden.
Tegenwoordig wordt het sympathische systeem gezien als een snel reagerend systeem dat het lichaam mobiliseert voor actie, terwijl het parasympathische systeem veel langzamer werkt om reacties te dempen.
Het sympathische zenuwstelsel zal bijvoorbeeld werken om de bloeddruk te verhogen, terwijl het parasympathische zenuwstelsel zal werken om deze te verlagen. De twee systemen werken samen om de reacties van het lichaam te beheren, afhankelijk van de situatie en behoefte.
Als u bijvoorbeeld wordt bedreigd en moet vluchten, zal het sympathische systeem uw lichaam snel mobiliseren om actie te ondernemen. Zodra de dreiging voorbij is, begint het parasympathische systeem deze reacties te dempen, waardoor uw lichaam langzaam terugkeert naar zijn normale, rustende toestand.
Functies
Het autonome systeem bestuurt een verscheidenheid aan interne processen, waaronder:
- Spijsvertering
- Bloeddruk
- Hartslag
- Plassen en ontlasting
- pupil reactie
- Ademhalingsfrequentie (ademhalingsfrequentie)
- seksuele reactie
- Lichaamstemperatuur
- Metabolisme
- Elektrolytenbalans
- Aanmaak van lichaamsvloeistoffen inclusief zweet en speeksel
- Emotionele reacties
De autonome zenuwbanen verbinden verschillende organen met de hersenstam of het ruggenmerg. Er zijn ook twee belangrijke neurotransmitters, of chemische boodschappers, die belangrijk zijn voor de communicatie binnen het autonome zenuwstelsel:
- Acetylcholine wordt vaak gebruikt in het parasympathische systeem om een remmende werking te hebben.
- Noradrenaline werkt vaak in het sympathische systeem om een stimulerend effect op het lichaam te hebben.
Mogelijke problemen
Wanneer de parasympathische en sympathische componenten van het autonome zenuwstelsel niet synchroon lopen, kunnen mensen een autonome stoornis ervaren, ook wel dysautonomia genoemd.
Er zijn talloze soorten autonome stoornissen, elk met zijn eigen unieke reeks symptomen, waaronder:
- Acute autonome verlamming
- Afferente baroreflex falen
- Familiale dysautonomie (Riley-Day-syndroom)
- Idiopathische orthostatische hypotensie
- Meerdere systeematrofie
- Orthostatische hypotensie
- Postprandiale hypotensie
- Puur autonoom falen
- Secundaire orthostatische hypotensie
Deze aandoeningen kunnen alleen optreden of als gevolg van andere aandoeningen die verstoring van het autonome zenuwstelsel veroorzaken, waaronder:
- Veroudering
- Alcohol- of drugsmisbruik
- Auto immuunziekte
- Kanker
- Chronisch vermoeidheidssyndroom
- suikerziekte
- ziekte van Parkinson
- Perifere neuropathie
- Ruggenmergaandoeningen
- Trauma
Symptomen
Als u of iemand van wie u houdt verstoringen in het autonome zenuwstelsel ervaart, kunt u een of meer van de volgende symptomen ervaren. Sommige mensen ervaren een cluster van symptomen op een bepaald moment en een andere reeks symptomen op andere momenten.
De symptomen kunnen vluchtig en onvoorspelbaar zijn of worden veroorzaakt door specifieke situaties of acties, zoals na het innemen van bepaald voedsel of na snel opstaan.
- Moeite met het legen van de blaas
- Verontrustende pijntjes
- Duizeligheid of licht gevoel in het hoofd bij het opstaan
- Erectiestoornissen
- Flauwvallen (of zelfs daadwerkelijk flauwvallen)
- Vermoeidheid en traagheid
- Gastro-intestinale symptomen
- Hypotensie (lage bloeddruk)
- Gebrek aan pupilreactie
- Gebrek aan zweet of overvloedig zweten sweat
- Gevoelloosheid en tintelingen
- Ernstige angst of depressie
- Tachycardie (snelle hartslag)
- Urine-incontinentie
Diagnose en behandeling
Diagnose van een autonome stoornis vereist de evaluatie van een arts, die een lichamelijk onderzoek kan omvatten, het opnemen van de bloeddruk wanneer de patiënt zowel ligt als staat, het testen van de zweetrespons en een elektrocardiogram. Het diagnosticeren van een autonome stoornis is vaak lastig, omdat zowel het lichamelijk onderzoek als de laboratoriumtests weer normaal kunnen worden.
Als u vermoedt dat u een soort van autonome stoornis heeft, is het belangrijk om een zorgverlener te vinden die uw symptomen niet afdoet als "alles in uw hoofd", en die bereid is om langdurig met vallen en opstaan te diagnosticeren en behandel uw aandoening.
Er is momenteel geen "genezing", maar afhankelijk van het type autonome stoornis zijn er manieren om de symptomen te behandelen.
Een woord van Verywell
Het autonome zenuwstelsel speelt een belangrijke rol in het menselijk lichaam en controleert veel van de automatische processen van het lichaam. Dit systeem helpt ook om het lichaam voor te bereiden op het omgaan met stress en bedreigingen, en om het lichaam daarna terug te brengen naar een rusttoestand.
Als u meer te weten komt over dit deel van het zenuwstelsel, kunt u een beter begrip krijgen van de processen die ten grondslag liggen aan veel menselijk gedrag en reacties.