Wat is het syndroom van Gilles de la Tourette?
Het syndroom van Gilles de la Tourette (ook wel het syndroom van Gilles de la Tourette en de stoornis van Gilles de la Tourette genoemd) is een type ticstoornis die in de kindertijd begint en wordt gekenmerkt door onwillekeurige, repetitieve bewegingen en vocalisaties. Het is genoemd naar de Franse neuroloog Georges Gilles de la Tourette, die de aandoening voor het eerst beschreef in 1885.
Het syndroom van Gilles de la Tourette wordt vaak geassocieerd met obsessief-compulsieve stoornis (OCS) en aandachtstekortstoornis met hyperactiviteit (ADHD). Volgens de Centers for Disease Control and Prevention (CDC) heeft 86% van de kinderen met het syndroom van Gilles de la Tourette ook ten minste één andere gedrags-, mentale of ontwikkelingsstoornis, en de meest voorkomende hiervan zijn ADHD en OCS.
Symptomen
Het belangrijkste symptoom dat gepaard gaat met het syndroom van Gilles de la Tourette is de aanwezigheid van tics, dit zijn plotselinge, korte, onwillekeurige of semi-vrijwillige bewegingen of geluiden. Veel patiënten melden lichamelijk ongemak vlak voordat ze een tic uitvoeren. Getroffen kinderen zullen de tic steeds opnieuw uitvoeren totdat het "precies goed" voelt.
Motorische tics
Motorische tics zijn onwillekeurige bewegingen die worden veroorzaakt door krampachtige samentrekkingen van spieren en worden geclassificeerd als eenvoudig of complex.
- Eenvoudige motorische tics betreft slechts een enkele spier of een groep spieren en kan kort zijn (zoals oogknipperen of neustrekkingen), langdurig (zoals het draaien van de schouder of het openen van de mond) of langdurig aanhouden (zoals het strekken of buigen van een ledemaat).
- Complexe motorische tics zijn meer betrokken en lijken vaak op normale bewegingen zoals springen, slaan, gooien of aanraken; ze komen echter vaak voor in ongepaste instellingen of bevatten ongepaste of obscene gebaren.
Deze complexe motorische tics kunnen de getroffen persoon in grote verlegenheid brengen.
Geluid of Phonic Tics
Geluid of fonische tics zijn onwillekeurige geluiden gemaakt met uw mond of stembanden, en kunnen, net als motorische tics, eenvoudig of complex zijn.
- Simpele tics zijn meestal zinloze geluiden of uitingen. Veelvoorkomende voorbeelden zijn blazen, hoesten, keelschrapen, grommen, snuiven of hikken.
- Complexe fonische tics zijn woorden of zinsdelen die obsceniteiten bevatten, in navolging van wat anderen zeggen en die de eigen uitspraken herhalen.
Tics kunnen worden onderdrukt en verbeteren meestal wanneer het kind wordt afgeleid, maar ze kunnen op elk moment weer verschijnen.
De keerzijde van het onderdrukken van tics
Het langdurig onderdrukken van tics kan later zelfs leiden tot een dramatische toename van tics.
Types
Volgens de DSM-5 zijn er drie soorten ticstoornissen:
- Tourette syndroom
- Aanhoudende (ook wel chronische) motorische of vocale ticstoornis
- Voorlopige ticstoornis
Diagnose
Het syndroom van Gilles de la Tourette is relatief zeldzaam en komt voor bij minder dan 1% van de bevolking. Het komt drie tot vijf keer vaker voor bij mannen dan bij vrouwen en begint meestal tussen de 5 en 10 jaar oud. verbeteren tegen het einde van de adolescentie, waarbij een klein aantal symptoomvrij wordt.
Het syndroom van Gilles de la Tourette staat vooral bekend als een kinderziekte, omdat de symptomen in de meeste gevallen afnemen naarmate de persoon de adolescentie en vroege volwassenheid bereikt. Volgens de National Alliance on Mental Illness (NAMI) heeft bijna 50% van de mensen significant minder tics naarmate ze volwassen zijn. Echter, 10% tot 15% van de mensen met het syndroom van Gilles de la Tourette zal een progressief of invaliderend verloop hebben dat aanhoudt tot volwassenheid
Volgens de Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, Fifth Edition (DSM-5) van de American Psychiatric Association, moet een persoon, om gediagnosticeerd te worden met het syndroom van Gilles de la Tourette, tics hebben die vóór de leeftijd van 18 beginnen en aan de volgende criteria voldoen:
- Twee of meer motorische tics hebben (bijvoorbeeld knipperen of de schouders ophalen) en ten minste één vocale tic (bijvoorbeeld neuriën, de keel schrapen of een woord of zin uitschreeuwen). Motorische en vocale tics hoeven niet tegelijkertijd te gebeuren.
- Heb al minstens een jaar tics gehad, met tics die vele malen per dag (meestal in aanvallen) bijna elke dag voorkomen, of aan en uit.
- Symptomen hebben die niet te wijten zijn aan het gebruik van medicijnen of andere medicijnen of aan een andere gezondheidstoestand zoals toevallen, de ziekte van Huntington of postvirale encefalitis.
Oorzaken en risicofactoren
Er zijn geen bekende oorzaken voor het syndroom van Gilles de la Tourette. Naarmate tics en aanverwante ziekten zoals OCS verbeteren met medicijnen die de neurochemicaliën serotonine en dopamine in de hersenen veranderen, is gespeculeerd dat het syndroom van Gilles de la Tourette gedeeltelijk het gevolg kan zijn van afwijkingen in de communicatie van deze neurochemicaliën.
- Studies hebben afwijkingen geconstateerd in een gebied van de hersenen dat de basale ganglia wordt genoemd (een gebied dat belangrijk is voor het starten en stoppen van beweging) bij mensen met het syndroom van Gilles de la Tourette.ette
- Genen kunnen ook een rol spelen bij het ontwikkelen van het syndroom van Gilles de la Tourette. Naaste familieleden van mensen met het syndroom van Gilles de la Tourette hebben vaak tics, OCS of ADHD
Veel kinderen met het syndroom van Gilles de la Tourette hebben ook een aantal gelijktijdig voorkomende neurologische en neuropsychiatrische aandoeningen, waaronder:
- Asociaal gedrag
- Ongerustheid
- Aandachtstekortstoornis met hyperactiviteit (ADHD)
- Depressie
- Onvermogen om woede te beheersen
- Ongepaste seksuele agressiviteit
- Obsessief-compulsieve stoornis (OCS)
- Slechte impulscontrole
- Slaapproblemen
- Sociale angst
Zelfs als de ticsymptomen met de leeftijd afnemen, kunnen veel van deze neurologische en neuropsychiatrische aandoeningen aanhouden en leiden tot beperkingen in het volwassen leven als ze worden behandeld.
Behandeling
Hoewel er geen remedie is voor het syndroom van Gilles de la Tourette, kunnen psychotherapie en/of medicijnen helpen de tics onder controle te houden.
Psychotherapie
Gedragsbehandelingen die gericht zijn op het verbeteren van sociaal functioneren, zelfrespect en kwaliteit van leven, zijn de eerstelijnsbehandelingsstrategie voor het syndroom van Gilles de la Tourette. Het betrekken van ouders, leraren en klasgenoten bij de inspanningen is vaak essentieel voor effectieve behandelresultaten.
Veel voorkomende gedragstherapieën voor het syndroom van Gilles de la Tourette zijn:
- Uitgebreide gedragsinterventie voor tics (CBIT): Een evidence-based type gedragstherapie voor het syndroom van Gilles de la Tourette, CBIT omvat gewoonteomkering, ontspanningstechnieken en voorlichting over tics.
- gewoonte omkering: Een van de meest bestudeerde soorten gedragsinterventies voor mensen met tics en impulsief gedrag, gewoonteomkering omvat bewustwordingstraining (om meer aandacht te vestigen op tics) en concurrerende respons (een actie die bedoeld is om de tic te vervangen).
- Oudertraining: Oudertraining verbetert het begrip van de stoornis en biedt strategieën voor gezinsleden om ondersteunend te zijn. Het leren van positieve bekrachtigingsstrategieën voor het omgaan met gedragsproblemen maakt ook deel uit van oudertraining.
medicatie
Als het kind ernstig wordt aangedaan of zelfbeschadigend gedrag vertoont, kan medicatie nodig zijn. Er zijn verschillende medicijnen die effectief zijn bij de behandeling van de symptomen van het syndroom van Gilles de la Tourette, waaronder:
- Antipsychotica van de eerste generatie, zoals Haldol (haloperidol) en Orap (pimozide)
- Tweede generatie antipsychotica, zoals Abilify (aripiprazol)
- Antidepressiva, zoals Prozac (fluoxetine) of Anafranil (clomipramine)
Omgaan met
Naast het werken met uw arts of professional in de geestelijke gezondheidszorg, zijn er ook een aantal zelfhulpstrategieën die u kunt gebruiken om tics te beheersen:
- Voorkom triggers. Hoewel tics op zichzelf kunnen voorkomen, kunnen angst, stress, gebrek aan slaap en verveling de symptomen verergeren.
- Probeer ontspanningstechnieken, inclusief meditatie, diepe ademhaling, visualisatie en progressieve spierontspanning.
- Ondersteuning vinden. Overweeg om lid te worden van een online ondersteuningsgroep, zoals een van de Tourette Association of America. Steungroepen zijn belangrijk voor mentaal welzijn en kunnen ook een nuttige hulpbron zijn.
Als u of een geliefde worstelt met het syndroom van Gilles de la Tourette, neem dan contact op met de nationale hulplijn voor middelenmisbruik en geestelijke gezondheidszorg (SAMHSA) op 1-800-662-4357 voor informatie over ondersteunings- en behandelfaciliteiten bij u in de buurt.
Zie onze Nationale Hulplijn Database voor meer informatie over geestelijke gezondheid.